Συνολικό έγγραφο, κάτι μεταξύ των Ιδεών Γκάλι και του σχεδίου Ανάν, βλέπει ο διεθνής παράγοντας

Του Λευτέρη Αδειλίνη

Την εκπόνηση ενός αρκετά σύντομου, αλλά περιεκτικού, σχεδίου λύσης του Κυπριακού θεωρούν πλέον ως τη μόνη εφικτή λύση τα Ηνωμένα Έθνη και οι χώρες του διεθνούς παράγοντα που ασχολούνται ενεργά με το Κυπριακό. Επισημαίνουν ότι τα χρονικά περιθώρια διαπραγμάτευσης που απομένουν μέχρι τον ερχόμενο Απρίλιο είναι αρκετά στενά κι επομένως οι ηγέτες δεν θα έχουν την ευκαιρία να καταρτίσουν, με τη βοήθεια και συνδρομή της ομάδας των Ηνωμένων Εθνών, ένα πολύ λεπτομερές έγγραφο για τη διευθέτηση του προβλήματος. Υπογραμμίζουν ότι το σύντομο σχέδιο, το οποίο εφόσον συμφωνηθεί μπορεί να τεθεί σε δημοψηφίσματα, θα είναι ταυτόχρονα και συνολικό. Δηλαδή θα περιέχει καθαρές πρόνοιες για όλες τις βασικές πτυχές του Κυπριακού, ώστε να έχουν σαφή εικόνα οι πολίτες και στις δύο κοινότητες για το περιεχόμενο της λύσης που τους προτείνεται. Η διεθνής κοινότητα και οι εν δυνάμει μεσολαβητές αποκλείουν το ενδεχόμενο να επιδιωχθεί μια ενδιάμεση συμφωνία, όπως έχει κατΆ επανάληψη γραφτεί στον Τύπο. Υποστηρίζουν ότι ρύθμιση αυτού του είδους δεν θεωρείται κατάλληλη στις περιστάσεις του Κυπριακού, δεν θα γίνει αποδεκτή από τις εμπλεκόμενες πλευρές και δεν θα λάβει τη στήριξη της ευρύτερης κοινής γνώμης στο νησί. Ενόψει της έναρξης του δεύτερου γύρου διαπραγμάτευσης μεταξύ του Δημήτρη Χριστόφια και του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ την ερχόμενη Πέμπτη, ο διεθνής παράγοντας προβάλει την ανάγκη περαιτέρω εντατικοποίησης της διαδικασίας, ώστε να συζητηθούν στη βΆ φάση ξανά τα επίμαχα σημεία όλων των βασικών κεφαλαίων του προβλήματος. Στόχος είναι να αναζητηθούν και να βρεθούν εντός των συγκεκριμένων πτυχών οι συγκλίσεις εκείνες που θα επιτρέψουν μια όσο το δυνατόν πιο παραγωγική διαδικασία πάρε – δώσε στον τρίτο γύρο, που αποκαλείται ως γνωστόν και «τέλος του παιχνιδιού».

Το έγγραφο λύσης
Διπλωματικές πηγές, με τις οποίες συνομίλησε εκτενώς ο «Π», εκτιμούν ότι ο χρόνος που απομένει μέχρι την εκπνοή του «φυσικού χρονοδιαγράμματος» των «προεδρικών εκλογών» στα κατεχόμενα δεν είναι αρκετός, για να μπορέσουν οι κ.κ. Χριστόφιας και Ταλάτ να συζητήσουν και να εκπονήσουν ένα λεπτομερέστατο σχέδιο λύσης, όπως ήταν το έγγραφο Ανάν του 2004. Ταυτόχρονα ξεκαθαρίζουν ότι «κανείς δεν συζητά μια ενδιάμεση συμφωνία». Σημαίνων διπλωμάτης υπογράμμισε στην εφημερίδα μας ότι υπό τις σημερινές συνθήκες συζητείται η κατάρτιση ενός σύντομου εγγράφου «κάτι μεταξύ της Δέσμης Ιδεών Γκάλι του 1992 (έγγραφο περίπου 30 σελίδων) και της Θεμελιώδους Συμφωνίας του σχεδίου Ανάν (που ήταν γύρω στις 280 σελίδες)». Ο ίδιος διπλωμάτης, σκιαγραφώντας το περιεχόμενο ενός σύντομου σχεδίου για τη διευθέτηση του προβλήματος, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Μιλάμε για ένα συνολικό, περιεκτικό και σαφέστατο κείμενο, νομικά ακλόνητο, χωρίς περιθώρια παρερμηνειών. Ένα έγγραφο που θα επιτρέπει στους Κυπρίους να αντιληφθούν επακριβώς τις πρόνοιες ρύθμισης του περιουσιακού, του εδαφικού και της ασφάλειας. Ένα κείμενο που θα προνοεί με ποιο τρόπο θα σχηματιστεί η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, πώς θα εκλέγονται τα μέλη της και από πού θα προέρχονται τα χρήματα και τα κονδύλια για να υλοποιηθεί η λύση». Ειδικά για το περιουσιακό, αναφέρθηκε στον «Π» ότι το κείμενο πρέπει να διασαφηνίζει πλήρως ποιοι από τους εκτοπισμένους θα μπορούν να επιστρέψουν στις εστίες τους. Τονίζεται, επίσης, ότι θα πρέπει να προσδιορίζονται επακριβώς όλες οι μεταβατικές περίοδοι εφαρμογής που θα απαιτηθούν, καθώς και το υπό ποια εντολή θα κληθούν τα Ηνωμένα Έθνη να εφαρμόσουν τη λύση.

Το βάρος στους ηγέτες
Η μεθοδολογία εκπόνησης του σχεδίου λύσης έχει επίσης καθοριστεί εδώ και αρκετό καιρό. Διπλωματικές πηγές τόνισαν στον «Π» ότι βάση του θα είναι τα κοινά έγγραφα που έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους οι κ.κ. Χριστόφιας και Ταλάτ. Έγγραφα αυτού του είδους έχουν ήδη καταρτιστεί και ο «Π» είχε την ευκαιρία να τα δει. Καταγράφουν όλες τις συγκλίσεις και τα συμφωνημένα θέματα που έχουν μέχρι στιγμής προκύψει στις συνομιλίες. Περιλαμβάνουν κυρίως τις πτυχές της διακυβέρνησης, της οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή τα τρία κεφάλαια στα οποία έχει γίνει διαπραγμάτευση, μολονότι και εδώ υπάρχουν ανοικτές αρκετές και βασικές διαφωνίες, οι οποίες θα εξεταστούν στο βΆ γύρο. Στη δεύτερη φάση αναμένεται επίσης να γίνει και η ουσιαστική διαπραγμάτευση στο περιουσιακό, το εδαφικό και την ασφάλεια, πτυχές για τις οποίες έχουν μέχρι στιγμής κατατεθεί απλώς στο τραπέζι οι θέσεις εκκίνησης των δύο πλευρών. Τα κοινά έγγραφα που σταδιακά θα προκύπτουν, όπως έχει αναφέρει και στο παρελθόν ο «Π», αποτελούν τον κορμό του σχεδίου και σε κατοπινό στάδιο θα δοθούν σε εμπειρογνώμονες οι οποίοι θα δώσουν την τελική νομική μορφή του σχεδίου λύσης. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας που απομένει, τα Ηνωμένα Έθνη θα παρουσιάσουν ιδέες που γεφυρώνουν τις διαφορές σε κάθε πτυχή, καθώς και κεφάλαια επί των οποίων μπορεί να διεξαχθεί ένα παραγωγικό δούναι και λαβείν. Επισημαίνεται, όμως, σε όλους τους τόνους ότι η αποδοχή ή όχι των ιδεών αυτών εξαρτάται αποκλειστικά από τους ηγέτες. Με άλλα λόγια, ο διεθνής παράγοντας δεν σκοπεύει να εκπονήσει ο ίδιος ένα σύντομο σχέδιο λύσης, κατά την πρακτική που ακολουθείτο σε όλες τις προηγούμενες προσπάθειες διευθέτησης του πολιτικού προβλήματος. Θεωρείται, πάντως, σίγουρο ότι στο βΆ γύρο θα είναι πολύ πιο ενεργός η εμπλοκή και το ενδιαφέρον των πρωτευουσών που ασχολούνται με το Κυπριακό, όπως το Λονδίνο, η Ουάσιγκτον, η έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, οι Βρυξέλλες, η Στοκχόλμη, η ‘Αγκυρα και η Αθήνα.

——————————————————————————–

Ο παράγοντας Νταβούτογλου
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, πρέπει να σημειωθεί ότι έχει εστιάσει την προσοχή του στη διαβούλευση με τις χώρες της διεθνούς κοινότητας που ενδιαφέρονται για το Κυπριακό. Έχει συχνότατη επικοινωνία και με τα Ηνωμένα Έθνη, όπου μάλιστα έχει αφήσει εξαίρετες εντυπώσεις «για την ευφυΐα, τον έλεγχο των επιχειρημάτων του και την ακριβή στόχευση για το τι επιδιώκει». Ο κ. Νταβούτογλου τονίζει στους συνομιλητές του ότι επιθυμεί να επιτευχθεί συμφωνία στο Κυπριακό και προβάλλει συνεχώς το όραμά του για «μηδενικά προβλήματα» της Τουρκίας με τους γείτονές της. Αξιόπιστη πηγή ανέφερε στον «Π» ότι ο κ. Νταβούτογλου έχει αναθέσει και σε δικούς του ανθρώπους την ενασχόληση με το Κυπριακό στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Οι κινήσεις αυτές ερμηνεύονται από διπλωμάτες ως προσπάθεια του νέου ΥΠΕΞ να μετριάσει την επιρροή του πρέσβη Ερτουγρούλ Απακάν, ο οποίος ήταν μέχρι σήμερα ο ισχυρός ανήρ του υπουργείου σε ό,τι αφορούσε τη διαπραγμάτευση. ‘Αλλες πηγές, όμως, τόνιζαν στον «Π» ότι παρά τις αλλαγές, ο κ. Απακάν θα εξακολουθήσει να έχει τον πρώτο λόγο στους χειρισμούς, ακόμα και μετά τη μετάθεσή του στη Νέα Υόρκη, όπου θα αναλάβει μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη.

Κωδικός άρθρου: 894456
ΠΟΛΙΤΗΣ – 06/09/2009, Σελίδα: 5