Η πολιτική αστάθεια, η έλλειψη επιστημονικού έμψυχου δυναμικού και το ολοένα μειούμενο ενδιαφέρον έχουν μετατρέψει τη Ρωσία από την πάλαι ποτέ κραταιά δύναμη στη κούρσα του διαστήματος, σε δευτερεύοντα παίκτη του κόσμου της επιστήμης, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Thomson Reuters.
Λεπτομερής ανάλυση των επιστημονικών ερευνών που δημοσίευσαν Ρώσοι επιστήμονες δείχνει τη μείωση της δραστηριότητας σε όλο το επιστημονικό φάσμα των τομέων που στηρίζονται στην έρευνα, όπως η πυρηνική ενέργεια, επισημαίνει η έκθεση. «Η ερευνητική βάση της χώρας έχει πρόβλημα χωρίς να δείχνει σημάδια ανάκαμψης».
«Η Ρωσία έχει υπάρξει ηγέτης της επιστημονικής έρευνας και της φιλοσοφικής σκέψης σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο, για τόσο πολύ καιρό, που αποτελεί έκπληξη να βλέπουμε τόσο μικρή συμμετοχή στη παγκόσμια επιστημονική δραστηριότητα», αναφέρει το κείμενο της έκθεσης. Τον Οκτώβριο, περισσότεροι από 170 Ρώσοι επιστήμονες που ζουν και εργάζονται σε τρίτες χώρες, υπέγραψαν επιστολή προς τον πρόεδρο Μεντβέντεφ και τον πρωθυπουργό Πούτιν, εκφράζοντας το παράπονο τους για τις «καταστροφικές για την επιστήμη συνθήκες που επικρατούν στη Ρωσία».
«Την ώρα που άλλες χώρες αυξάνουν την επιστημονική τους παραγωγικότητα, η Ρωσία πασχίζει να διατηρήσει τα δικά της επίπεδα, ενώ έχει υποχωρήσει σε περιοχές όπως η φυσική και διαστημική επιστήμη, τομείς που παραδοσιακά αποτελούσαν την αιχμή του δόρατος της ρωσικής επιστημονικής καινοτομίας», σχολίασε ο Τζόναθαν Άνταμς, διευθυντής ερευνητικής αξιολόγησης στην Thomson Reuters, μητρική εταιρεία του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters.
Η ερευνητική δραστηριότητα στη Ρωσία αναλογεί στο 2,6% των παγκόσμιων επιστημονικών ερευνών της τελευταίας πενταετίας, που αναφέρονται στη λίστα της έκθεσης της Thomson Reuters. «Συγκριτικά, η Ρωσία βρίσκεται πιο ψηλά στη λίστα από τη Βραζιλία (2,1%), αλλά χαμηλότερα από την Ινδία (2,9%) και πολύ χαμηλότερα από την Κίνα (8,4%)», επεσήμανε ο Άνταμς.
Οι κύριοι τομείς ερευνών ήταν η φυσική και η χημεία, με λιγότερες έρευνες στον τομέα της γεωργίας και της πληροφορικής. Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ, ηγέτιδα χώρα στην επιστημονική έρευνα, έχει εκτοπίσει τη Γερμανία ως σημαντικότερη συνεργάτης των Ρώσων επιστημόνων. «Οι ευκαιρίες για τις άλλες χώρες να συνδεθούν με τα ρωσικά ιδρύματα είναι σημαντικές αυτή την περίοδο», επισημαίνει η έκθεση. «Τα οφέλη των συνεργατών μπορούν να είναι σημαντικά, δεδομένης της καταγεγραμμένης συνεισφοράς της Ρωσίας στην επιστήμη. Ωστόσο, οι συνεργάτες θα πρέπει να συνεισφέρουν με τις πηγές και τις πρώτες ύλες».
«Σύμφωνα με υπολογισμούς του 2007, μερικά από τα καλύτερα ρωσικά ερευνητικά ιδρύματα έχουν προϋπολογισμούς που αντιστοιχούν στο 3-5% αντίστοιχων αμερικανικών ιδρυμάτων». Επιπλέον, η έκθεση επισημαίνει ότι η μέση ηλικία των μελών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών ξεπερνά τα 50 χρόνια, ενώ σχεδόν αποκαρδιωτική είναι η εικόνα της κοινής γνώμης για την επιστήμη και έρευνα: Μόλις 1% των Ρώσων που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του 2006 ανέφεραν τον επιστημονικό κλάδο ως σημαντικό και εξέχοντα για την εικόνα της χώρας.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες Reuters