Του ΑΝΔΡΕΑ Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*
Ο παντουρκισμός δεν υπήρξε ποτέ επίσημη πολιτική του τουρκικού κράτους, αποτέλεσε όμως τη βάση της πολιτικής της Τουρκίας σε σχέση με τις γειτονικές χώρες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Αλεξανδρέττας που, έχοντας πολλά κοινά σημεία με την Κύπρο όσον αφορά τον τουρκικό επεκτατισμό εις βάρος των όμορων χωρών, πρέπει να τη δούμε με ιδιαίτερη προσοχή.

Ας σημειώσουμε όμως, πρώτα, ότι με τη Συνθήκη των Σεβρών (1920) η Τουρκία έχασε κάθε δικαίωμα σε εδάφη που βρίσκονταν έξω από τα σύνορά της, όπως τα καθόρισε η Συνθήκη αυτή. Κατά συνέπεια, με την υπογραφή της, η Τουρκία δεν μπορούσε να έχει την παραμικρή βλέψη πάνω στην Κύπρο.

Με τον ίδιο τρόπο, με την υπογραφή της γαλλο-τουρκικής συμφωνίας της Αγκυρας (20/12/1921), η Τουρκία αναγνώρισε πως η επαρχία Hatay, που είχε πρωτεύουσα την Αλεξανδρέττα, αποτελούσε έδαφος της Συρίας, κάτω από γαλλική διοίκηση. Οι όροι της συμφωνίας αυτής επικυρώθηκαν με απόφαση του Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών (24/7/1922).

– Οταν το 1936 πλησίαζε ο καιρός για να αποκτήσει η Συρία την ανεξαρτησία της, η Τουρκία απαίτησε, παραβαίνοντας τις διεθνείς της υποχρεώσεις, την ανακήρυξη της Hatay σε ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος. Η πληθυσμιακή αναλογία της επαρχίας ήταν τότε 60% Αραβες και 40% Τούρκοι. Η τουρκική απαίτηση απορρίφθηκε από τη Γαλλία γιατί η ανακήρυξη ανεξαρτησίας δεν προβλεπόταν από τις Συμφωνίες και το ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης και γιατί, επίσης, μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε στο διαμελισμό της Συρίας κατά παράβαση της ρητής απόφασης της Κοινωνίας των Εθνών. Η Τουρκία υπέθαλψε τότε αιματηρές ταραχές και η Γαλλία αποδέχτηκε τη συμμετοχή τουρκικών στρατευμάτων για τη διαφύλαξη της ειρήνης, καθιστώντας τα εγγυητές της αυτονομίας της επαρχίας Hatay τον Ιούλιο του 1938.

– Τον επόμενο μήνα, κάτω από την επίβλεψη τούρκων στρατιωτικών, διεξήχθησαν εκλογές, που κάθε άλλο παρά απροσδόκητα έδωσαν μια οριακή πλειοψηφία στο τουρκικό στοιχείο της επαρχίας. Αμέσως μετά, ενασκώντας το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, οι Τούρκοι της Hatay ανακήρυξαν την επαρχία σε ανεξάρτητο κράτος, επωφελούμενοι των διεθνών συγκυριών και του καταρρέοντος Οργανισμού της Διεθνούς Κοινωνίας.

– Σε λιγότερο από έναν χρόνο, στις 29 Ιουνίου 1939, οι Τούρκοι της Hatay προχώρησαν στην ένωση με την Τουρκία και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, Αρμένιοι και Αραβες, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να μεταναστεύσουν. Η Τουρκία, περιφρονώντας για μια ακόμη φορά το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες που η ίδια είχε υπογράψει, προσάρτησε ξένα εδάφη.
Απόσπασμα Αρθρου

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
*Ο πλοίαρχος ΑΝΔΡΕΑΣ Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Σ.Κ. ΕΔΕΚ.