της Ελίνας Γαληνού
“ΕΔΟ ΠΟΛΟΥΝΤΕ ΙΔΕΕ. Ι ΔΟΥΛΙΑ ΑΥΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΙ ΚΕΦΑΛΕΑ, ΘΕΛΙ ΚΕΦΑΛΙ” 
Αυτή η πινακίδα κοσμούσε το μικρό δωματιάκι που στέγαζε τις δημιουργικές ώρες ενός καλλιτέχνη, που μεσουρανούσε στις λαικές γειτονιές της παλιάς Αθήνας. Ο Π. Θεοδοσίου, γνωστός ως “ποιητής του Κάρρου”, τύπος λαικός, πνευματώδης και πολυτάλαντος, διασκέδασε για πολλά χρόνια το αθηναικό κοινό στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η ιστορία του γοητευτική και γλυκόπικρη, όπως ήταν για τους περισσότερους λαικούς καλλιτέχνες της εποχής εκείνης, όπου η φτώχεια, ο μόχθος της βιοπάλης, η κοινωνική αδικία και οι διάφορες αντίξοες συνθήκες εντός και εκτός συνόρων, ήταν τα συνήθη θέματα συζητήσεων των λαικών στρωμάτων.

Ο Π. Θεοδοσίου, ήταν πρωτεργάτης στην δημιουργία ενός θεάτρου του δρόμου, που γνώρισε μεγάλη απήχηση ακόμα και από την μεγαλοαστική τάξη. Στις μεγάλες γιορτές και στις Κυριακές της Αποκριάς, ο κόσμος μαζευόταν γύρω από την ξύλινη εξέδρα που στηνόταν κατά περίπτωση σε διάφορα σημεία της πόλης, για να απολαύσει το πηγαίο ταλέντο που λύτρωνε την ψυχή μέσα από τον υποκινούμενο αυτοσαρκασμό. Οι αυτοσχέδιες στιχομυθίες του, ηχηρές και πνευματώδεις, συνδυασμένες πάντα με ένα είδος παράστασης, διάνθιζαν τα δύσκολα που κουβαλούσε ο κόσμος. Οι άχαρες στιγμές, οι αγωνίες, η ανασφάλεια που προκαλούσαν οι εκάστοτε πολιτικές συνθήκες, οι σκιές των πολέμων, μετατρέπονταν σε κάτι ανάλαφρο, βατό και προσπελάσιμο. Θα μπορούσε να πεί κανείς, ότι έζησε σε μια εποχή όπου η σάτιρα έσπαγε κόκκαλα, άρα ήταν φυσικό να δεχτεί τις επιδράσεις της τότε ατμόσφαιρας. Οι εποχές όμως, δεν δημιουργούν τύπους ανθρώπων ούτε ταλέντα. Αντίθετα, οι άνθρωποι σφραγίζουν με το στίγμα που θα δώσουν, την εποχή που θα ζήσουν. Αυτή η πεποίθηση, μπορεί να εξηγήσει το φαινόμενο σατιρικής αφθονίας που παρατηρήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα με πρωταγωνιστές πολλούς “αφανείς ήρωες” που έζησαν και δημιούργησαν λαικό πολιτισμό στην παλιά Αθήνα.
Η δράση και το ταλέντο αυτών των καλλιτεχνών που αυτοσχεδίαζαν αξιοποιώντας ο καθένας το προσωπικό του πνεύμα και τη γλώσσα του σώματος, παραμένει ως επί το πλείστον άγνωστη σε εμάς, γιατί η πλειονότητα θεματολογίας των Αθηναικών γραφών, εκτός από κάποιες λίγες εξαιρέσεις, δεν τους αναφέρει πουθενά. Ενώ έχουν γραφτεί πολλά για τις πτυχές της ζωής αστικών και μεγαλοαστικών οικογενειών που θεωρείται ότι διαμόρφωσαν το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό πρόσωπο της πρωτεύουσας, η παρουσία της λαικής τάξης σχεδόν αγνοείται. Και όμως, ο πλούτος που κρύβει εκείνος ο λαικός πολιτισμός, ο γεννημένος μέσα από τη βιοπάλη και την ταπεινότητα, μπορεί να συνιστά μια πολιτισμική πρόταση, με μεγάλη αξία. Ανατρέχοντας στην βιογραφία του Π. Θεοδοσίου, ο αναγνώστης θα το σκεφτεί αυτό πολλές φορές.
Μας δόθηκε η ευκαιρία να τον γνωρίσουμε, με το πρόσφατο βιβλίο που μας έδωσε ο δημοτικός σύμβουλος Λευτέρης Σκιαδάς, που το συνέταξε ο ίδιος και το εμπλούτισε με άφθονα ντοκουμέντα και φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του. Η αναφορά στο πρόσωπο του γραφικού εκείνου τύπου που οι παλιοί Αθηναίοι ήξεραν ως “ποιητή του κάρρου”, του δημιουργού της εφημερίδας Μικρός Ρωμηός (που τολμούσε να συναγωνιστεί τον ¨”Ρωμηό” του Σουρή..) ξαναζωντάνεψε μαζί με στιγμές γέλιου και σάτιρας, αξίες επικοινωνίας που ομόρφαιναν τη ζωή των ανθρώπων και που πρέπει να μνημειωθούν σήμερα, που οι έλληνες ξαναπερνάμε μια δύσκολη φάση. Προ πάντων όμως να θυμόμαστε ότι το γέλιο ακόμα κι΄αν δεν μακραίνει πάντα τη ζωή, σίγουρα σε κάνει να τη νιώθεις πιό ανάλαφρη…