Πώς διαμορφώνεται ένας κόσμος όπου η αντιπροσωπευτική δημοκρατία μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Γιατί άλλαξε η στάση της Δύσης απέναντι στα δημοψηφίσματα και ποιος είναι ο ρόλος των τεχνοκρατών.

Υπάρχουν εν ζωή Βρετανοί πολίτες οι οποίοι γεννήθηκαν πριν από την εμφάνιση της μαζικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Οι γυναίκες δεν ψήφιζαν μέχρι το 1929, ενώ μέχρι το 1918 δεν ψήφιζαν όλοι οι άνδρες. Χρειάστηκε η θηριωδία του Μεγάλου Πολέμου για να αναγκαστεί το κράτος να τους χειραφετήσει.
Αναφέρομαι, το τονίζω, στη Βρετανία, μια χώρα που μετράει αιώνες πολιτικού διαφωτισμού. Σε άλλες χώρες, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία έχει ακόμα πιο μικρές ρίζες.
Αυτό που θεωρούμε δεδομένο σήμερα, ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι ελεύθερο να επιλέξει τους ηγέτες του, δεν είναι παρά μια πολύ πρόσφατη ιστορική εξέλιξη. Στη μεγαλύτερη ως τώρα δοκιμασία, τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο,τέθηκε σε αναστολή. Κατά τη διάρκεια μιας άλλης μεγάλης πρόκλησης, την ύφεση του μεσοπολέμου, παραδόθηκε σε αυταρχικούς ηγέτες σε κοινωνίες τόσο προηγμένες όσο η Γερμανία και η Ιταλία.