Του Julien Barnes-Dacey

Οι ευρωπαϊκές και οι αμερικανικές κυβερνήσεις ανακοίνωσαν αυτή την εβδομάδα ότι το Ιράν προμήθευσε στη Ρωσία αρκετές εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς για χρήση στην Ουκρανία – κάτι που η Τεχεράνη αρνήθηκε. Οι πύραυλοι εξοπλίζουν ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που βρίσκονται ήδη στα χέρια της Ρωσίας.

Για τις δυτικές κυβερνήσεις, αυτό είναι ένα “δραματικό” κλιμακωτό βήμα με το Ιράν να εμπλέκεται τώρα ακόμη πιο άμεσα στην αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής ασφάλειας στην Ουκρανία. Σε απάντηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία  έχουν επιβάλει άμεσες κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ακύρωσης των πτήσεων της Iran Air προς την Ευρώπη.

Η κίνηση έρχεται τη στιγμή που η νεοεκλεγείσα και μεταρρυθμιστική ιρανική κυβέρνηση με επικεφαλής τον Πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν σηματοδοτούσε την επιθυμία να ξανανοίξει τις διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά με τη Δύση – με κίνητρο την ανανέωση της εστίασης στην ανάγκη για ελάφρυνση των κυρώσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών προκλήσεων. Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ είχε επίσης δείξει ανοιχτό πνεύμα σε νέες διαπραγματεύσεις.

Ωστόσο, η απόφαση του Ιράν να προμηθεύσει βαλλιστικούς πυραύλους δείχνει ότι η στρατηγική προτεραιότητα του Χαμενεΐ παραμένει η ενίσχυση των δεσμών με τη Ρωσία. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία και στην αποκατάσταση των κυρώσεων μέγιστης πίεσης, και επιδεινώθηκε από τις αυξανόμενες απειλές για την ασφάλεια από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Η κίνηση υπογραμμίζει επίσης ότι οι αποφάσεις εθνικής ασφάλειας ελέγχονται σταθερά από τον Χαμενεΐ και τους Φρουρούς της Επανάστασης και η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση πιθανότατα αντιμετώπισε μια ήδη ολοκληρωθείσα συμφωνία για τους πυραύλους όταν ανέλαβε τα καθήκοντά της.

Πώς πρέπει να απαντήσουν οι Ευρωπαίοι

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στην Τεχεράνη ότι η παροχή πυραύλων στη Ρωσία θα κλείσει το χώρο για νέες διαπραγματεύσεις και θα καταστήσει αδύνατη την άρση των δυτικών κυρώσεων. Αντίθετα, θα εξασφαλίσει μόνο αυστηρότερα δυτικά μέτρα, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι πιθανό να διευρύνει τα αρχικά μέτρα του κατά του Ιράν.

Αλλά οι Ευρωπαίοι θα πρέπει επίσης να διατηρήσουν άμεσο διάλογο με την Τεχεράνη και να διατηρήσουν την προοπτική νέων διαπραγματεύσεων εάν το Ιράν σταματήσει αμέσως τις προμήθειες πυραύλων στη Ρωσία και δείξει προθυμία να συμμετάσχει σε ουσιαστικές συνομιλίες για τα πυρηνικά. Οι ηγέτες της E3 θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την επερχόμενη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για να μεταφέρουν απευθείας αυτό το μήνυμα στους Ιρανούς ομολόγους τους, αξιοποιώντας τη δυνατότητα σοβαρής διπλωματίας και οικονομικής ανακούφισης για να σταματήσει η υποστήριξη του Ιράν στη Ρωσία.

Μετά από μια σειρά προβληματικών ιρανικών ενεργειών στο πυρηνικό του πρόγραμμα και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να έχουν ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με την ισορροπία δυνάμεων στην Τεχεράνη. Θα πρέπει να διατηρήσουν σταθερή θέση εάν το Ιράν συνεχίσει να προμηθεύει τη Ρωσία με όπλα. Αλλά οι Ευρωπαίοι θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι οι Ιρανοί ομόλογοί τους που υποστηρίζουν συνομιλίες με τη Δύση μπορούν να υποδείξουν έναν Ευρωπαίο εταίρο που είναι πρόθυμος να συμμετάσχει σε δίκαιες συνομιλίες. Αυτές οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει αρχικά να επικεντρωθούν στην πυρηνική αποκλιμάκωση ως το θέμα με το πιο κοινό έδαφος. Ωστόσο, καθώς η πυρηνική θέση του Ιράν συνδέεται με την αποτρεπτική του στρατηγική εν μέσω της βαθύτερης περιφερειακής σύγκρουσης, θα χρειαστεί γρήγορα μια ευρύτερη συζήτηση.

Ο κίνδυνος ευρύτερης κλιμάκωσης

Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες γνωρίζουν ότι η κλιμάκωση των εντάσεων με την Τεχεράνη θα μπορούσε να επιδεινώσει δραματικά την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, να τροφοδοτήσει περαιτέρω το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και να κινδυνεύσει να παρασύρει τη Δύση σε μια ευρύτερη σύγκρουση. Θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε ακόμη πιο στενή ευθυγράμμιση του Ιράν με τη Ρωσία, τροφοδοτώντας την ίδια την τροχιά που θέλουν να αποτρέψουν οι Ευρωπαίοι.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου

Αναδημοσίευση από το capital.gr