Γράφει η Φανούλα Αργυρού*

Η ιστορία της δίσμοιρης  πατρίδας μας Κύπρου αποκαλύπτει συνεχώς πραγματικότητες που κάποιοι έβαλαν στόχο να μην «αποκαλύπτονται». Αλλά η πραγματική ιστορία, όχι η περιφρονημένη έντεχνα με πλαστά κουρελόχαρτα και κλεμμένα (όπως στον περιβόητο «Φάκελο της Κύπρου» της Επιτροπής Μαρίνου Σιζόπουλου της Βουλής των Αντιπροσώπων) βρίσκεται εκεί και τους προσβάλει.

Διαβάζοντας το αξιόλογο και λεπτομερέστατο τρίτομο βιβλίου του Δρ. Γιάννου Χαραλαμπίδη, «Έμφύλιος Πόλεμος, ΕΟΚΑ Β Παρακράτος και Χούντα» (Γ’ τόμος)  επιβεβαιώνονται και όσα μας αποδέσμευσε το Βρετανικό Εθνικό Αρχείο για το θέμα της αξίωσης Μακαρίου για αποχώρηση των Ελλήνων Αξιωματικών και τα οποία διαχρονικά δημοσίευσα στην «Σημερινή» και στα βιβλία μου.

Γράφει ο  Δρ. Χαραλαμπίδη στη σελίδα 667: «Ο Μακάριος, όπως γράφει η συνεργάτιδα του Ν.Χ είχε από το 1971 στο μυαλό του την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών, τη διάλυση της Εθνικής Φρουράς…»  Και αναφέρεται ο συγγραφέας στο θέμα και σε άλλες σελίδες. 

Τα βρετανικά έγγραφα το επιβεβαίωσαν π.χ. στο κείμενο μου στη  «Σημερινή» Σεπτέμβριο του 2003 για έγγραφα 1971/72.  

Και τώρα το «ιστορικό»

Ήταν άραγε όντως δική του απόφαση ή τον καθοδήγησαν και πάλι (βλέπε 13 Σημεία 1963) οι «κηδεμόνες» Βρετανοί προς υλοποίηση των σχεδίων τους; Στην  αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών συμφωνούσαν για δικούς των λόγους και οι Σοβιετικοί όπως και στην τουρκική εισβολή το 1974 οι οποίοι και ενεθάρρυναν προφανώς  το Μακάριο όπως έκαναν και τον Ιανουάριο του 1964… (βλέπε άρθρο Φ.Α «Σημερινή» 25.8.2024 «Η πρώτη τουρκική εισβολή έγινε με τη υποστήριξη των Σοβιετικών όχι των Αμερικανών»).

Για να δούμε. 

Γεωγραφική ομοσπονδία 

Στις 16.1.1964  (13 μέρες αργότερα) στη σύσκεψη στο Λονδίνου ο Ραουφ Ντενκτάς συνοδευόμενος από τους Οσμάν Ορέκ και Χαλίλ Αλί Ριζά,  εν τη παρουσία Ελληνοκυπρίων πολιτικών, Γλ. Κληρίδη, Τάσσου Παπαδόπουλοu,  Σπύρου Κυπριανού, Στέλλας Σουλιώτη, Σερ Παναγιώτη Κακογιάννη πατέρα της Στέλλας Σουλιώτη,  της τουρκικής και ελληνικής αντιπροσωπείας και Βρετανών αξιωματούχων,  αξίωσε γεωγραφική ομοσπονδία και εξήγησε: 

Εθελοντική ανταλλαγή πληθυσμών με αποτέλεσμα ο τουρκικός πληθυσμός να συγκεντρωθεί σε μια περιοχή. Πρόνοιες για ανταλλαγή γης μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων και για αποζημιώσεις όπου δεν θα είναι δυνατή ανταλλαγή… 

Στις 14.2. 1964 το Τμήμα Σχεδιασμού του Φόρειν ΄Οφις με υπογραφή του Sir Crispin Tickell (αφού από τις 3.1.64 ανέλαβαν  να μελετήσουν  ανασύσταση της ΚΔ σε δύο συνιστώντα κράτη) ετοίμασαν και δικό τους σχέδιο με τίτλο « Το Μέλλον της Κύπρου» βλέποντας 10 χρόνια μπροστά, για λύση γεωγραφικής ομοσπονδίας όπως ζητούσαν έκτοτε οι Τούρκοι. (Σημ. το 1957 απαίτησαν και ομοσπονδία με δύο ζώνες βλέπε δικοινοτική διζωνική, μετά και την υπόσχεση στη Βουλή από τον Υπ. Αποικιών 19.12.1956).  Το σχέδιο αναφερόταν σε τρείς πιθανές λύσεις με εδαφικό διαχωρισμό. Διχοτόμηση μέσω διπλής ΄Ενωσης, διχοτόμηση μέσω ομοσπονδίας – συνομοσπονδίας ίσως με ειδικές σχέσεις με την Ελλάδα και  Τουρκία αντίστοιχα ή ομοσπονδία χωρίζοντας τη νήσο σε καντόνια, ένα ή δυο εκ των οποίων να ήταν τουρκικά.. 

Δηλαδή ακόμα και τα «καντόνια» που συζήτησαν Μακάριος/Κίσινγκερ στις συναντήσεις τους αμέσως μετά τη πρώτη εισβολή και πριν τη δεύτερη, για να είμαστε αυστηρά σωστοί,  ήταν οι Βρετανοί που τα μελετούσαν πρώτοι από το 1964…

Αποκοπή του ομφάλιου λώρου με την Ελλάδα 

Στο στρατηγικό  μακροπρόθεσμο σχεδιασμό του Φόρειν ΄Οφις περιλαμβανόντουσαν   και πρόνοιες για την χρησιμοποίηση  του 6^ου αμερικανικού στόλου και του βρετανικού βασιλικού ναυτικού για να εμποδίσουν τα ελληνικά πλοία από το να διασχίσουν το Αιγαίο εις βοήθεια της Κύπρου, συντονισμένη προσπάθεια με τους σύμμαχους (και φιλο – βρετανικά στοιχεία στην Ελλάδα) για την χαλάρωση των σχέσεων μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και Ελληνοκυπρίων και να «επιτεθούν κατά του ελληνικού Τύπου και ραδιοφώνου» κτλ γενικά αποκοπή του ομφάλιου λώρου με την Ελλάδα… 

Και κατέληγε σελ.3: 

«9. Η αποδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ Ελληνικής Κυβέρνησης και Ελληνο-κυπρίων σίγουρα θα τους οδηγήσεις προς υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης ΄Όμως είναι αμφίβολο αν η Σ.Ε μπορεί να τους δώσει την υποστήριξη που χρειάζονται. Οι Ρώσοι είναι πολύ επιφυλακτικοί στο να επεμβαίνουν σε κάτι που θα τους φέρει σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ. Δεν πιστεύουμε ότι θα αλλάξει η στάση τους. Δεν πρόκειται να δώσουν περισσότερο από διπλωματική υποστήριξη…» (Φ.Α. όπως και έπραξαν). 

Στη δε παράγραφο 10 έγραψαν ότι σε αντίθετη περίπτωση θα χρησιμοποιούσαν το άλλο όπλο τους, την απόσυρση αναγνώρισης της κυβέρνησης Προέδρου Μακαρίου…

Και ολοκλήρωσε το έγγραφο:

 «…11. Οι εισηγήσεις για τις πιο πάνω διάφορες επιλογές δράσης θα πάρουν χρόνο να φέρουν αποτελέσματα. Από μια άποψη τουλάχιστον ο χρόνος είναι με το μέρος μας στο νησί. Ότι και να συμβεί είναι σίγουρο ότι η σημερινή μετακίνηση πληθυσμού θα συνεχιστεί με τους Τούρκους να μαζεύονται στη βόρεια πλευρά του νησιού. ΄Οσο πιο πολύ επιτυγχάνεται αυτό, τόσο πιο ενδεικτική και αποδεκτή θα είναι η λύση του είδους…» 

Ακριβώς ότι έγινε το 1974… αφού πρώτα:

Εκδίωξαν την Ελληνική Μεραρχία. Με τη  βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης και του ΑΚΕΛ αλλά και του Αρχ. Μακαρίου, στα πλαίσια αποκοπής του ομφάλιου λώρου  με την Ελλάδα…

Ο Μακάριος και Βασιλιάς Κωνσταντίνος υποστήριζαν την αποχώρηση της Μεραρχίας 

Στις 22.11.1967 η  βρετανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον έγραψε προς το Φόρειν ΄Οφις:«… Ο Μακάριος απέρριψε την αμερικανική εισήγηση να ζητούσε ο ίδιος την μείωση των Ελληνικών Δυνάμεων στο νησί. Είπε πως αν ο ίδιος προέβαινε σε τέτοια απαίτηση θα θεωρείτο προδότης προς την Ελλάδα. ΄Ομως, θα ήταν σύμφωνος αν η μείωση των στρατευμάτων ερχόταν ως ελληνική πρωτοβουλία.  Ο Belcher  (Αμερικανός πρέσβης)  πήρε τώρα εντολές να δείξει στον Μακάριο αναφορά από την Αθήνα που φέρει τον Βασιλέα Κωνσταντίνο να υποστηρίζει την ιδέα…»

Η αποχώρηση όλων των Ελλήνων αξιωματικών – πρώτη προτεραιότητα  των Βρετανών μαζί με το ξήλωμα της Εθνικής Φρουράς!

Στις 4 Δεκεμβρίου 1967 ο βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής στην Λευκωσία Sir N. Costar (ο οποίος αντικατέστησε τον Sir David Hunt) έγραψε προς το Λονδίνο: «… Εισηγούμαι όπως πρώτη μας προτεραιότητα πρέπει τώρα να είναι η ενθάρρυνση της πλήρους αποχώρησης όλων των υπολοίπων ελληνικών δυνάμεων και των αξιωματικών στην Εθνική Φρουρά… Αν αυτό γίνει κατορθωτό οι διαφορές μεταξύ Τουρκίας και των Ελληνοκυπρίων, έστω και αν συνεπάγονται τη χρήση ενόπλων δυνάμεων, έχουν λιγότερη πιθανότητα να οδηγήσουν σε πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και σοβαρό κίνδυνο για μας. Θα είναι πιο σωστό για τον Μακάριο  να είναι πιο υπεύθυνος προς τις τουρκικές απαιτήσεις για ξήλωμα της Εθνικής Φρουράς… Αξίζει να δώσουμε κάθε ενθάρρυνση στους Τούρκους να λύσουν τα εκκρεμή θέματα με τον Μακάριο και να κρατήσουμε την πίεση πάνω στον Μακάριο να ξεφορτωθεί την Εθνική Φρουρά…» 

Επιβεβαιώνεται εδώ ότι οι Βρετανοί πίεζαν τον Μακάριο να διαλύσει και την Εθνική Φρουρά η οποία ήταν επίσης τουρκική απαίτηση!

Βρετανική ανακούφιση

Στις 17 Ιανουαρίου 1968 έγραψαν  οι Βρετανοί : «…Συμφωνώ γενικά με την άποψη… ότι τώρα υπάρχει λιγότερος κίνδυνος η Ελλάδα να εμπλακεί σε πόλεμο με την Τουρκία για την Κύπρο.  Η απόσυρση των ελληνικών στρατευμάτων από το νησί και η ανικανότητα της Ελληνικής Αεροπορίας να επέμβει αποτελεσματικά πάνω από το νησί (κάτι που η ελληνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να αναγνωρίσει τον περασμένο Νοέμβριο, 1967) σίγουρα σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί πλέον τώρα να συμμετέχει σε μάχη στο νησί…»

Στις 13 Φεβρουαρίου 1968, Ο βρετανός πρέσβης στην Αθήνα Michael Stewart  έφθασε στο συμπέρασμα πως σε περίπτωση τουρκικής εισβολής ο Γ. Παπαδόπουλος μπορούσε να αποπειραθεί και να κάνει «τη βλακεία» να στείλει βοήθεια στους Ελληνοκύπριους… Τον Νοέμβριο του 1973 ο Γ. Παπαδόπουλος αντικαταστάθηκε από τον λιγότερο «βλάκα» Δ. Ιωαννίδη!

Όλα έτοιμα πλέον για τουρκική εισβολή δίχως… αντίσταση!!!

Ο Μακάριος πρέπει να φύγει – μία καταπληκτική σκιαγράφηση των γεγονότων που ακολούθησαν 

Ο περίεργος Συνταγματάρχης G. Stocker, στρατιωτικός ακόλουθος στη Βρετ. Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία, αποχωρώντας τέλος Απριλίου 1974 έγραψε προς τους ανώτερούς του. Πρέπει να αποχωρήσουν  από την Κύπρο όχι μόνο οι Έλληνες  αξιωματικοί αλλά και οι Ελλαδίτες δάσκαλοι!.  Και στη παράγραφο 39 σκιαγράφησε  τόσο το πραξικόπημα με αντικατάσταση Μακαρίου  όσο και την εισβολή όταν μίλησε για χειρουργική επέμβαση πολύ δύσκολου χαρακτήρα. Έγραψε: 

«… Η δυσπιστία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων είναι βαθιά ριζωμένη. Δεν πρόκειται να εξαλειφθεί ποτέ όμως μπορεί να ελαττωθεί σε βαθμό που να κάνει δυνατή τη συμβίωση αμφοτέρων των πλευρών σε συγκριτική αρμονία. ΄Ομως αυτό θα χρειαστεί τρομερή πολιτική ικανότητα και κάποια κύρια χειρουργική επέμβαση, φοβάμαι πολύ δύσκολου χαρακτήρα. Ο πρόεδρος Μακάριος πρέπει να φύγει. Ένας κατάλληλος αντικαταστάτης δεν είναι εύκολο να βρεθεί όμως εγώ θα έβαζα τα λεφτά μου στο μόνο τίμιο και σίγουρα έμπιστο υποψήφιο στον κ. Σεβέρη (Ζήνων) ο οποίος παραιτήθηκε από υπουργός Υγείας με το θέμα των τριών Μητροπολιτών… Η Ένωση πρέπει να εξουδετερωθεί. Αυτό θα χρειαστεί μια αποφασιστική αντιμετώπιση από την Αθήνα και πρέπει να αποχωρήσουν τόσο οι Έλληνες διδάσκαλοι όσο και οι Έλληνες αξιωματικοί από την Εθνική Φρουρά…».  

Στις 2.7.1974 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έστειλε την περίφημη επιστολή/τελεσίγραφο προς τον πρόεδρος της Ελλάδος Φαίδωνα Γκιζίκη ζητώντας την αποχώρηση όλων των Ελλήνων αξιωματικών από την Εθνική Φρουρά…

Στις  17.7.1974 στις συναντήσεις του με τους «σωτήρες» του Βρετανούς στο Λονδίνο,  απαίτησε την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών και τους είπε πως σχεδίαζε να διαλύσει και την Εθνική Φρουρά. Δέχθηκε να συνεργαστούν Βρετανία/Τουρκία (βλέπε εισβολή) ενώ γνώριζε πολύ καλά για την προετοιμασία τουρκικής εισβολής. Το BBC από τις 16.7.74 «διαφήμιζε» τουρκική εισβολή και η κυβέρνηση Μακαρίου είχε από το 1973 ενημερωθεί με πλήρη σχέδια για τις τουρκικές ετοιμασίες εισβολής. Τους είχε ενημερώσει ο αινιγματικός Συνταγματάρχης G. Stocker! 

Eυχαρίστησε την Τουρκία για την υποστήριξή της προς τις θέσεις του για εκδίωξη των Ελλήνων Αξιωματικών ώρες πριν διαβάσει την ομιλία του στον ΟΗΕ στις 19.7.1974 όταν κατηγόρησε την Ελλάδα 7 φορές ως «εισβολέα» όπως είχε υποσχεθεί στον Βρετανό Πρωθυπουργό Χάρολτ Γουίλσον στις 17.7.1974. Και  ξεστόμισε και το ασυγχώρητο ότι «οι φόβοι του επιβεβαιώθηκαν ότι ο κίνδυνος από την Ελλάδα ήταν μεγαλύτερος από εκείνο από την Τουρκία»! το είχε αναφέρει και στους Βρετανούς στο Λονδίνο…

Για να τρέξει τρεις μέρες  αργότερα 22.7.1974 στον Αμερικανό Υπ. Εξωτερικών Δρ. Χένρι Κίσινγκερ για  βοήθεια!  και στη δεύτερη τους συνάντηση στις 29.7.1974 να του ζητεί να αναλάβει  εκείνος τις διαπραγματεύσεις εκλιπαρώντας του «εγώ θέλω Αμερικάνο μάγειρα»…

Κλείνω τονίζοντας ότι ο Δρ. Κίσινγκερ είχε τονίσει στους Βρετανούς στις 18.7.74  ότι δεν ήταν καθεαυτό εναντίον της αποχώρησης των Ελλήνων αξιωματικών (όπως Μακάριος, Βρετανοί, Τούρκοι και Σοβιετικοί) αλλά όχι εκείνη τη στιγμή και προτού διευθετήσουν οι ίδιοι (Βρετανοί που είχαν κάνει το Σύνταγμα του 1960) μια συνταγματική λύση,  γιατί θα ανατρεπόταν το ισοζύγιο δυνάμεων στο νησί εις βάρος των Ελλήνων…

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος 

ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 1/9/2024