Του Tarek Megerisi

Τις τελευταίες εβδομάδες, η Λιβύη καταρρέει σε κάθε επίπεδο. Οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των κυρίαρχων οικογενειών, των Νταμπάιμπα και των Χάφταρ, οδήγησαν τον Σαντάμ Χάφταρ να αποκλείσει τη μεγαλύτερη πετρελαιοπηγή της Λιβύης την περασμένη εβδομάδα και αργότερα να οδηγήσει τις δυνάμεις του δυτικά, παραβιάζοντας τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του 2020. Λίγες μέρες αργότερα, το κοινοβούλιο, υπό την επιρροή των Χάφταρ, επισήμως δήλωσε πως δεν αναγνωρίζει την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Abdul Hamid Dabaiba και το Προεδρικό Συμβούλιο της Λιβύης. Στη συνέχεια, στις 18 Αυγούστου, το Συμβούλιο της Προεδρίας απέλυσε τον μακροχρόνιο διοικητή της κεντρικής τράπεζας που είχε γίνει σύμμαχος του Χαφτάρ Σαντίκ αλ-Καμπίρ. Αυτό θα μπορούσε να είναι το τελευταίο σοκ που θα οδηγήσει το status quo της Λιβύης μετά το 2020 να πέσει σε εμφύλιο πόλεμο.

Το να εστιάσουμε σε οποιαδήποτε από τις μίνι κρίσεις της Λιβύης θα ήταν σαν να προσπαθείς να σταματήσεις ένα γκρεμό που καταρρέει στερεώνοντας μεμονωμένους βράχους. Μάλλον, η σταθεροποιητική παρέμβαση που χρειάζεται η Λιβύη είναι ολιστική: το ισοδύναμο πολιτικής ενός διχτυού σε ολόκληρη την επιφάνεια του γκρεμού. Αυτό σημαίνει εκκίνηση της πολιτικής διαδικασίας της Λιβύης με αρκετό πολιτικό κεφάλαιο για να ανακατευθύνει τα συμφέροντα της μυωπικής άρχουσας τάξης της Λιβύης από τους μικροπολιτικούς της σκοπούς. Για να επιτευχθεί αυτό, τα πιο ενεργά ευρωπαϊκά κράτη στη Λιβύη, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να ενωθούν για να:

Δημιουργήσουν μια γεωπολιτική συμμαχία για να υποστηρίξει μια νέα πολιτική διαδικασία. Το πιο σημαντικό, με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες συχνά συνεργάζονται με τους Ευρωπαίους σε τέτοιες διαδικασίες και παραμένουν ανήσυχοι για την εντεινόμενη περιχαράκωση της Ρωσίας στη Λιβύη. Στη συνέχεια, ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις όπως η Αλγερία, η Αίγυπτος και η Τουρκία, μαζί με άλλους Ευρωπαίους όπως η Αυστρία, η Ισπανία, η Ολλανδία και η Ελβετία που έχουν τα δικά τους μερίδια στη Λιβύη.

Εξουσιοδοτήσουν την προσωρινή επικεφαλής της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη, Stephanie Khoury, να παρουσιάσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για μια νέα πολιτική διαδικασία – συμπεριλαμβανομένων εκλογών και διαπραγματεύσεων με πολιτικούς παράγοντες της Λιβύης για να πλαισιώσουν τη συμμετοχή τους σε αυτήν. Ενώ η Ρωσία αναμφίβολα θα επιδιώξει να υπονομεύσει την Khoury, το βάρος τριών μόνιμων μελών (ειδικά καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο είναι επικεφαλής) και η υποστήριξη από άλλους σε αυτήν την ευρύτερη ομάδα όπως η Αλγερία και η Ελβετία (που είναι επί του παρόντος στο συμβούλιο) θα έδιναν μεγαλύτερη βαρύτητα. Αφού ανακοινωθεί επίσημα το σχέδιο, οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν στη συνέχεια να αποσπάσουν προσωπικό για να ενισχύσουν την ικανότητα της αποστολής.

Στη συνέχεια, η συμμαχία θα πρέπει να πιέσει συλλογικά την πολιτική ελίτ της Λιβύης, δηλαδή την ηγεσία των πολιτικών της θεσμών και ισχυρές στρατιωτικές προσωπικότητες, όπως ο Χάφταρ, να αποκλιμακώσει την ένταση και να συμμετάσχει στη διαδικασία σταθεροποίησης. Αυτό περιλαμβάνει τη διατήρηση των στρατιωτικών δυνάμεων εντός των ορίων της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός του 2020 και το άνοιγμα εκ νέου κοιτασμάτων πετρελαίου, ενώ παράλληλα περιορίζονται οι δαπάνες της κεντρικής τράπεζας και διακόπτονται νέα ενεργειακά έργα μέχρι μετά τις εκλογές. Αυτή η πίεση θα πρέπει να ασκείται ιδιωτικά μέσω διμερών συναντήσεων που συνδυάζουν πιθανές τιμωρίες όπως κυρώσεις με κίνητρα όπως η συμμετοχή στη διαδικασία. Θα πρέπει επίσης να εκδοθεί κοινή δήλωση, δηλώνοντας ότι η περασμένη εβδομάδα καταδεικνύει ότι όλοι οι πολιτικοί θεσμοί της Λιβύης έχουν ξεπεράσει τις εντολές τους και πρέπει να προχωρήσουν προς ένα νέο, νόμιμο, πολιτικό σύστημα. Αυτό θα περιόριζε τα περιθώρια ελιγμών κάθε Λίβυου παράγοντα και θα δημιουργούσε προσδοκίες από τον λιβυκό λαό.

Το φάντασμα του Χάφταρ για μια μηχανορραφία για να αντικαταστήσει τον Νταμπάιμπα έχει θέσει την Αλγερία σε συναγερμό, ενώ η Τουρκία και η Ρωσία αυξάνουν τις παραδόσεις όπλων και εμβαθύνουν τον έλεγχό τους στις δυτικές ένοπλες δυνάμεις του Νταμπάιμπα και στις ανατολικές ένοπλες δυνάμεις του Χάφταρ αντίστοιχα. Εάν αυτή η κατάρρευση δεν αποτραπεί, όχι μόνο θα πλήξει τα ευρωπαϊκά μεταναστευτικά και ενεργειακά συμφέροντα, αλλά θα βοηθήσει την περιχαράκωση των αντιπάλων κοντά στις ευρωπαϊκές ακτές, θα επιδεινώσει τις περιφερειακές κρίσεις και θα δημιουργήσει έναν στόλο απρόβλεπτων συνεπειών έτοιμο να διασχίσει τη Μεσόγειο, όπως ακριβώς ο προηγούμενος εμφύλιος της Λιβύης.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου

Αναδημοσίευση από το capital.ge