Ο Βλαντίμιρ Πούτιν πιστεύει πως τα οφέλη από την κατοχή στρατηγικών υποδομών σε μια χώρα του ΝΑΤΟ υπερτερούν των οικονομικών κινδύνων. Και βρήκε ένα «εύφορο» περιβάλλον για να υλοποιήσει στρατηγική του, αποκτώντας ένα ισχυρό γεωπολιτικό πλεονέκτημα.

Το ΝΑΤΟ πρέπει  να βρεθεί σε επαγρύπνηση, αναφέρει με άρθρο της στους Financial Times, η Gonul Tol, διευθύντρια του τουρκικού προγράμματος στο Ινστιτούτο της Μέσης Ανατολής και συγγραφέας του «Ο Πόλεμος του Ερντογάν: Η μάχη ενός ισχυρού άνδρα στην πατρίδα και τη Συρία.

Ιδίως τώρα που η Μόσχα χρησιμοποιεί την πυρηνική ενέργεια  για τη δημιουργία μακροπρόθεσμων πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών δεσμών με την -στρατηγικά σημαντική για την Συμμαχία- Τουρκία.

Όπως σημειώνει η Gonul Tol, ο  Ερντογάν αρέσκεται να αποκαλεί την εγκατάσταση, που κατασκευάζεται από την κρατική ρωσική Rosatom στο Ακούγιου, στις ακτές της Μεσογείου, «το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο της Τουρκίας».

Στην πραγματικότητα, ανήκει στη Ρωσία.

Το all-inclusive πακέτο της Μόσχας

Σε αντίθεση με το κλασικό μοντέλο κατασκευής, όπου ο προμηθευτής σχεδιάζει και κατασκευάζει τον αντιδραστήρα προτού τον παραδώσει στη χώρα, το Ακούγιου χρησιμοποιεί ένα πρωτόγνωρο για τη βιομηχανία μοντέλο κατασκευής-ιδιοκτησίας-λειτουργίας (BOO). Η Ρωσία διατηρεί την πλειοψηφία της ιδιοκτησίας, ενώ αναλαμβάνει όλους τους οικονομικούς, επιχειρησιακούς και κατασκευαστικούς κινδύνους.

Το all-inclusive πακέτο της Μόσχας καλύπτει την κατασκευή, τη λειτουργία και την εκπαίδευση του προσωπικού, τη διαχείριση των αναλωθέντων πυρηνικών καυσίμων και τον οριστικό παροπλισμό – όλα πολύ ελκυστικά για μια νεόκοπη πυρηνική χώρα όπως η Τουρκία.

Τα συμβόλαια BOO είναι ακριβά για τη Μόσχα, γι’ αυτό και η Ρωσία τα εφάρμοσε μόνο στο Ακούγιου, αλλά καλύπτουν το γεωπολιτικά σχέδια του Κρεμλίνου.

«Ως κάποιος που γεννήθηκε και μεγάλωσε λίγα χιλιόμετρα μακριά από το εργοστάσιο, ανησυχώ βαθύτατα» υπογραμμίζει η Tol.

«Η έλλειψη διαφάνειας γύρω από τη διαδικασία, οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και το κακό ιστορικό ασφάλειας της Rosatom ανησυχούν εμένα και εκατομμύρια ντόπιους» σημειώνε

Η συμφωνία  δένει την Τουρκία και τη Ρωσία για τον επόμενο αιώνα .

Οι δυτικές χώρες μπορεί να απορρίψουν αυτές τις ανησυχίες αλλά το Ακούγιου είναι επίσης πρόβλημα του ΝΑΤΟ – ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα. Το έργο χαιρετίστηκε από τον Ερντογάν ως το σχέδιό του για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Τουρκίας, ιδίως από τη Ρωσία. Αλλά αντί να γίνει αυτό, η συμφωνία BOO δένει την Τουρκία και τη Ρωσία για τον επόμενο αιώνα, μέσω ενός αναμενόμενου κύκλου λειτουργίας 60 ετών και της επακόλουθης διαδικασίας παροπλισμού του αντιδραστήρα.

Κοντά σε στρατηγικές υποδομές του ΝΑΤΟ

Και δεν είναι μόνο αυτό. Ο πυρηνικός σταθμός Ακούγιου βρίσκεται κοντά στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη εγκατάσταση αποθήκευσης πυρηνικών όπλων του ΝΑΤΟ και κόμβος για την υποστήριξη των αποστολών της συμμαχίας.

Ο σταθμός βρίσκεται επίσης σε κοντινή απόσταση από την εγκατάσταση ραντάρ βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ στο Κιούρετσικ.

Και καθώς η Τουρκία σκέφτεται  να κατασκευάσει ραντάρ για την προστασία του εργοστασίου, στρατιωτικοί αναλυτές και αξιωματούχοι φοβούνται πως, η Μόσχα θα μπορούσε να απαιτήσει να φέρει στρατεύματα στην περιοχή για την παροχή ασφάλειας.

Ο Γιάνκι Μπαγτσίογλου, απόστρατος υποναύαρχος και αντιπρόεδρος του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), αρμόδιος για την εθνική άμυνα, τόνισε ότι ο Ερντογάν δεν πρέπει να αφήσει να συμβεί κάτι τέτοιο.

Ενώ η Τουρκία επικρίθηκε και τέθηκε υπό κυρώσεις για την αγορά των S-400, οι δυτικές χώρες έχουν υπάρξει συγκρατημένες στις αντιδράσεις  τους για το Ακούγιου.

Αλλά τώρα η Τουρκία θέλει να κατασκευάσει έναν δεύτερο πυρηνικό αντιδραστήρα και η Ρωσία προηγείται στην προσφορά.

Η Δύση πρέπει να «ισοφαρίσει»

Για να στερήσει από τη Μόσχα ένα γεωπολιτικό πλεονέκτημα και να καθησυχάσει τις ανησυχίες των ντόπιων για την ασφάλεια και το περιβάλλον, η Δύση πρέπει να κάνει περισσότερα για να ισοφαρίσει.
Η άσκηση πίεσης στις δυτικές αναπτυξιακές τράπεζες να εγκαταλείψουν την απροθυμία τους να χρηματοδοτήσουν έργα πυρηνικής ενέργειας θα ήταν μια καλή αρχή.

Ναυτεμπορική