Του Χάρη Φλουδόπουλου

Τις επόμενες δεκαετίες τα υπεράκτια αιολικά τόσο τα σταθερής βάσης όσο και τα πλωτά αναμένεται να καταγράψουν σημαντική μείωση του κόστους. Στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα θέλει να επιταχύνει τις διαδικασίες για την επίτευξη του στόχου να αποκτήσει το πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο σε λειτουργία μέχρι το 2030. Για την επίτευξη των στόχων για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις, που θα φτάσουν τα 7,7 δισ. ευρώ μέχρι το 2030 και σωρευτικά έως τα 60 δισ. μέχρι το 2050.

Καθώς συμπληρώνονται εννέα μήνες από την ανακοίνωση του εθνικού προγράμματος ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ακόμη βρίσκεται σε εκκρεμότητα η οριοθέτηση των περιοχών όπου πρόκειται να εγκατασταθούν τα πρώτα πάρκα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα με τις πρώτες έξι περιοχές όπου θα εγκατασταθούν, ύστερα από διαγωνισμό, πλωτά offshore αιολικά στην Ελλάδα φαίνεται να έχει “κλειδώσει”. Αφορά την “Κρήτη 1” (μεταξύ Ζάκρου και Ξερόκαμπου Σητείας), την περιοχή ανοικτά των Αγ. Αποστόλων στην Εύβοια (Δ. Κύμης-Αλιβερίου), τον Β. Πατραϊκό (ανάμεσα στο Αντίρριο και τη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού), τη Ρόδο (νότια από το Πρασονήσι), τη Γυάρο (μεταξύ Γυάρου και Κύθνου) και τη Δονούσα.

Σε αυτές τις πρώτες περιοχές θα πρέπει να προστεθούν και τα δύο πιλοτικά θαλάσσια αιολικά στα ανοικτά της Αλεξανδρούπολης, τα πρώτα που φαίνεται ότι θα γίνουν στην Ελλάδα, χωρίς διαγωνισμό, συνολικής ισχύος 701 MW, ένα από τις ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή – More, και το άλλο από τη ΔΕΗ, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί στο μέλλον μια συνένωση των δύο έργων.

Πρώτος διαγωνισμός

Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις ο πρώτος διαγωνισμός μετατίθεται αναγκαστικά για το 2027, έναντι του 2026 του αρχικού σχεδιασμού, καθώς ακόμη βρίσκονται σε εκκρεμότητα μια σειρά από κρίσιμα παραδοτέα. Μετά την έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναμένεται η σύνταξη των Προεδρικών Διαταγμάτων για την οριοθέτηση των έξι πρώτων περιοχών, όπου θα εγκατασταθούν τα floating θαλάσσια αιολικά μέχρι το τέλος της 10ετίας. Επίσης πρέπει να προχωρήσει η σύσταση του SPV, που θα προκηρύξει εντός του έτους τους διαγωνισμούς για την ανάθεση των μελετών, ώστε οι ανάδοχοι να τις ξεκινήσουν αρχές του 2025 και να μπορέσουν να τις παραδώσουν το 2026.

Η έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης θα ανοίξει τον δρόμο για τη διενέργεια των απαραίτητων μελετών στις θαλάσσιες περιοχές που έχουν προκριθεί για το πρώτο “κύμα” έργων, κατά τη Μεσοπρόθεσμη Φάση. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το σχέδιο του Εθνικού Προγράμματος που έχει συντάξει η ΕΔΕΥΕΠ, στο πλαίσιο της Μεσοπρόθεσμης Φάσης πρόκειται να αναπτυχθούν έως το 2030-2032 έργα συνολικής ισχύος περί τα 1,3 Γιγαβάτ.

Στις περιοχές που έχουν προκριθεί για αυτό το πρώτο “κύμα” δεν δίνει πλέον το “παρών” η ζώνη στη βορειοανατολική Κρήτη ανοικτά της Ελούντας (“Κρήτη 2β”), η οποία συμπεριλαμβανόταν στον αρχικό σχεδιασμό. Στον αντίποδα, θα προωθηθεί εμπροσθοβαρώς η αξιοποίηση της περιοχής ανατολικά του Αθερινόλακκου (“Κρήτη 1”).

Όπως προαναφέρθηκε, εκτός από το “Κρήτη 1” θεωρείται δεδομένο πως στο πλαίσιο της Μεσοπρόθεσμης Φάσης θα αναπτυχθούν έργα σε τέσσερις ακόμη περιοχές. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται ανοικτά των Αγίων Αποστόλων στην Εύβοια, ανοικτά της Γυάρου, στη βορειοανατολική Κρήτη μεταξύ Αγ. Νικολάου και Σητείας, στην ανατολική Κρήτη ανοικτά της Σητείας και στο βορειοανατολικό τμήμα της Ρόδου.

Αυτό που διερευνάται είναι κατά πόσο μπορούν να αναπτυχθούν στις παραπάνω περιοχές υπεράκτια πάρκα ελαφρώς μεγαλύτερης ισχύος από τον αρχικό προγραμματισμό, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των 1,3 Γιγαβάτ. Στην περίπτωση που αυτό δεν καταστεί εφικτό, η εναλλακτική λύση θα είναι να προστεθεί και μια νέα θαλάσσια περιοχή από τη δεξαμενή των υπόλοιπων υποψήφιων “οικοπέδων” που περιλαμβάνονταν για τη Μεσοπρόθεσμη Φάση.

Την ίδια στιγμή, προχωρούν οι διαδικασίες από την ΕΔΥΕΠ για τη σύσταση του SPV που θα αναλάβει τις έρευνες. Σκοπός είναι η εταιρεία να είναι έτοιμη τον Σεπτέμβριο, ώστε να δρομολογήσει τη διενέργεια των ερευνών.

Πράσινο φως από το Υπουργείο Πολιτισμού

Εν τω μεταξύ το Υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε στην έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, βάζοντας όμως φρένο στο οικόπεδο “Κρήτη 1”, τη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β και τη Γυάρο.

Όπως προκύπτει από την Απόφαση που αναρτήθηκε στη Διαύγεια, το υπουργείο Πολιτισμού δίνει εν μέρει το πράσινο φως στη ΣΜΠΕ, καθώς, όπως αναφέρει, σε κάποιες περιοχές “δεν προκαλείται άμεση ή έμμεση βλάβη σε χερσαίες, παράκτιες και ενάλιες θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς και στα εγκείμενα προστατευόμενα μνημεία”.

Οι περιοχές που πήραν το πράσινο φως του υπουργείου Πολιτισμού είναι οι εξής: 1. Η θαλάσσια περιοχή των Διαποντίων Νήσων, 2. Η θαλάσσια περιοχή της Χίου, 3. Η θαλάσσια περιοχή των Ψαρών, 4. Η θαλάσσια περιοχή της Ικαρίας (δύο θέσεις Ικαρία 1, Ικαρία 2), 5. Η θαλάσσια περιοχή των Αγ. Αποστόλων (Α της νότιας Εύβοιας), 6. Η θαλάσσια περιοχή της Κύμης, 7. Η θαλάσσια περιοχή του Αγ. Ευστρατίου (τρεις θέσεις Αγ. Ευστράτιος 1α , Αγ. Ευστράτιος 1β, Αγ. Ευστράτιος 2), 8. Η θαλάσσια περιοχή της Δονούσας (δύο θέσεις Δονούσα 1, Δονούσα 2), 9. Η θαλάσσια περιοχή της Ρόδου, 10. Η θαλάσσια περιοχή της Κάσου, 11. Η θαλάσσια περιοχή της Καρπάθου, 12. Η θαλάσσια περιοχή των Αντικυθήρων, 13. Η θαλάσσια περιοχή Κρήτη 2β, Κρήτη 3, Κρήτη 4, 14. Η θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού Κόλπου και 15. Οι δύο θαλάσσιες περιοχές χωροθέτησης πιλοτικών έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, νοτίως της ακτογραμμής της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου και βορείως-βορειοανατολικώς της Σαμοθράκης.

Πηγή: capital.gr