Της Lesia Ogryzko

“Η καλύτερη ανακατασκευή είναι όταν δεν χρειάζεται εξαρχής” παρατήρησε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς στη Διάσκεψη για την Ανάκαμψη της Ουκρανίας νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι. Είχε δίκιο στην εκτίμησή του – αλλά παραμένουν μεγάλα κενά μεταξύ πράξεων και λόγων. Οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας δεν υπολογίζουν ακόμη πραγματικά το κόστος ανοικοδόμησης στη σκέψη τους γύρω από τον πόλεμο. Ωστόσο, μια προσέγγιση “πρώτα η πρόληψη” θα οδηγούσε σε διαφορετικές αποφάσεις. Η παροχή ενισχυμένης άμυνας στην Ουκρανία θα ήταν φθηνότερη μακροπρόθεσμα, όχι μόνο μέσω της πρόληψης της φυσικής καταστροφής αλλά επιτρέποντας σε κάτι που μοιάζει με κανονική ζωή να ξαναρχίσει. Θα βοηθούσε επίσης να αποδειχθεί στους ψηφοφόρους στην Ευρώπη ότι οι ηγέτες επενδύουν τώρα για να αποταμιεύσουν αργότερα.

Όπως έχουν τα πράγματα, η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα απαιτήσει ήδη το μεγαλύτερο σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης στην Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολογίζει ότι το κόστος θα μπορούσε να φτάσει τα 486 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι σημαντικές καταστροφές στην Ουκρανία δεν προέρχονται μόνο από ρωσικά χερσαία στρατεύματα, αλλά και από θέσεις βολής εντός της Ρωσίας. Καθώς η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν είναι στα άμεσα σχέδια, η φυσική ζημιά μπορεί να ελαχιστοποιηθεί από τους δυτικούς εταίρους που παρέχουν στην Ουκρανία ένα ισχυρό δίκτυο αεράμυνας. Θα πρέπει να το συνοδεύσουν με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς εγκεκριμένους για χρήση εναντίον στόχων σε ρωσικό έδαφος. Εκτός από στρατιωτικούς λόγους, αυτό θα μείωνε γρήγορα το μελλοντικό κόστος ανοικοδόμησης.

Το Βερολίνο δεν έχει δώσει ακόμη στην Ουκρανία πυραύλους κρουζ Taurus γερμανικής κατασκευής, οι οποίοι θα επέτρεπαν στο Κίεβο να πλήξει ρωσικούς στόχους βαθιά πίσω από την πρώτη γραμμή, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών βάσεων, αποθηκευτικών χώρων και αεροδρομίων από τα οποία η Ρωσία εξαπολύει επιθέσεις. Ομοίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες περιορίζουν την Ουκρανία από τη χρήση τακτικών πυραυλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς για να χτυπήσει βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος.

Εάν οι σύμμαχοι αλλάξουν τη θέση τους, ο πληθυσμός και οι υποδομές της Ουκρανίας μπορούν να λάβουν επαρκή προστασία – με πιθανά μετασχηματιστικά αποτελέσματα. Οι Ευρωπαίοι και οι Ουκρανοί θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε πιο ουσιαστικές συνομιλίες για τη διαδικασία ανάκαμψης – και θα μπορέσουν να το κάνουν νωρίτερα και με χαμηλότερο κόστος.

Μεταξύ των πολλών πλεονεκτημάτων, μια τέτοια προστασία θα δώσει ώθηση σε τρεις κύριους τομείς.

Ανθρώπινο δυναμικό

Η επιστροφή ατόμων σε ηλικία εργασίας στην Ουκρανία αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχή ανάκαμψη της χώρας και την οικονομική σταθεροποίηση. Έρευνες δείχνουν ότι η απομάκρυνση των Ουκρανών έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας, με αποτέλεσμα να χάνει μεταξύ 2,7% και 6,9% του ΑΕΠ ετησίως. Οι σωρευτικές οικονομικές απώλειες τα επόμενα δέκα χρόνια ενδέχεται να φτάσουν τα 113 δισεκατομμύρια δολάρια. Η κατάσταση ασφαλείας είναι γνωστό ότι είναι βασικός παράγοντας στις αποφάσεις των Ουκρανών μεταναστών σχετικά με την επιστροφή τους. Ένα σύστημα αεράμυνας που προστατεύει τον πληθυσμό –άμαχους και μέλη των ενόπλων δυνάμεων, η πλειονότητα των οποίων ήταν άμαχοι πριν από την πλήρη εισβολή– θα μπορούσε να ενθαρρύνει την επιστροφή χιλιάδων, αν όχι εκατομμυρίων, ανθρώπων.

Ενέργεια

Η προστασία της Ουκρανίας από αέρος θα προστατεύσει επίσης το ενεργειακό της δίκτυο. Οι ρωσικές επιθέσεις έχουν καταστρέψει περίπου το 80% της θερμικής παραγωγής της Ουκρανίας και το ένα τρίτο της υδροηλεκτρικής παραγωγής της χώρας. Ως αποτέλεσμα, είναι ακόμη πιο ζωτικής σημασίας να υπερασπιστούμε το εναπομένον δυναμικό παραγωγής. Τον Απρίλιο του 2024, ο ρωσικός στρατός κατέστρεψε τους στρόβιλους, τη γεννήτρια και τον μετασχηματιστή του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Τρυπυλίας – του μεγαλύτερου παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας για τρεις περιφέρειες της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του Κιέβου – χρησιμοποιώντας μόνο λίγους πυραύλους.

Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις είδαν την επερχόμενη επίθεση στις οθόνες του συστήματος αεράμυνας, αλλά δεν είχαν τους απαραίτητους πυραύλους για αναχαίτιση. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η πλήρης αποκατάσταση του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής μπορεί να διαρκέσει έως και επτά χρόνια και να κοστίσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Αυτό θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν η χώρα διέθετε επαρκή μέσα για την προστασία του εξαρχής.

Οι συμμαχικές επενδύσεις σε αμυντικά συστήματα θα ελαφρύνουν επίσης το υλικοτεχνικό βάρος της επισκευής της κατεστραμμένης υποδομής σε μια τόσο μεγάλη χερσαία επιφάνεια – και θα ενθαρρύνουν περαιτέρω τους Ουκρανούς να επιστρέψουν, με ασφάλεια γνωρίζοντας ότι θα είναι σε θέση να ανάψουν τα φώτα στο σπίτι ή να έχουν πρόσβαση στην ενέργεια που απαιτείται για να λειτουργήσουν την επιχείρησή τους.

Επιχειρήσεις και εμπόριο

Κατά τον πρώτο χρόνο του πολέμου, η Ουκρανία έχασε το 30-35% του ΑΕΠ της. Οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της χώρας και παρέχουν το 74% των θέσεων εργασίας της. Ωστόσο, έχουν υποφέρει πάρα πολύ. Η μέση οικονομική ζημία ανά εταιρεία ανέρχεται σε 227.000 $.

Οι ουκρανικές επιχειρήσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την προστασία της αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εξαρτώνται από τα λιμάνια της χώρας. Η Ρωσία έχει εκμεταλλευτεί τις αδύναμες αμυντικές δυνατότητες της Ουκρανίας καταστρέφοντας περισσότερες από 200 εγκαταστάσεις λιμενικής υποδομής, περικόπτοντας τις εισαγωγικές και εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας. Ομοίως, πολλές μεγάλες επιχειρήσεις και βιομηχανίες βασίζονται σε στατικές υποδομές και μη μεταβιβάσιμα περιουσιακά στοιχεία, γεγονός που τους εμποδίζει να μετεγκατασταθούν. Όλα εξαρτώνται από την αεράμυνα. Όλα δημιουργούν φόρους για το κράτος και παρέχουν ανθεκτικότητα στην κυβέρνηση.

Η σταθερή προστασία της αεράμυνας θα χρησιμεύσει επίσης ως ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης στους ξένους επενδυτές στην οικονομία της Ουκρανίας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν οι Ευρωπαίοι γείτονες της χώρας έκλεισαν τους ουρανούς πάνω από τη δυτική Ουκρανία. Η ουκρανική κυβέρνηση εξετάζει πώς θα μπορούσε να ανοίξει εκ νέου τον εναέριο χώρο σε αυτό το τμήμα της χώρας. Αυτό θα ενίσχυε σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη της Ουκρανίας και θα διευκόλυνε τα ταξίδια των επιβατών.

Για να μειωθεί το κόστος ανοικοδόμησης, η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της πρέπει να κινητοποιήσουν τώρα πόρους για να νικήσουν τη Ρωσία και να εξασφαλίσουν διαρκή ειρήνη. Η πιο αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική λύση για την ειρήνη και την ανοικοδόμηση θα ήταν η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Η επόμενη καλύτερη επιλογή παραμένει η θεωρία ότι η καλύτερη ανασυγκρότηση αύριο είναι τα όπλα σήμερα.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου

capital.gr