Του James Crabtree 

Η πρόσφατη επίσκεψη του Ναρέντρα Μόντι στη Ρωσία έγινε δεκτή με την αναμενόμενη απογοήτευση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το ταξίδι σηματοδότησε την πρώτη διεθνή εξόρμηση του Ινδού πρωθυπουργού μετά την επανεκλογή του τον Ιούνιο και την πρώτη του στη Μόσχα εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Η θέα του Μόντι αγκαλιά με τον Βλαντιμίρ Πούτιν αναζωπύρωσε τις παλιές ανησυχίες για τους διαρκείς ρωσικούς δεσμούς της Ινδίας και την ειλικρίνεια των πιο πρόσφατων δεσμεύσεων για οικοδόμηση νέων συνεργασιών στη Δύση. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι ήταν ιδιαίτερα ωμός, περιγράφοντας την επιλογή του προορισμού του Μόντι ως “μια τεράστια απογοήτευση και ένα καταστροφικό πλήγμα για τις ειρηνευτικές προσπάθειες”.

Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι και βορειοαμερικανοί ηγέτες δεν πρέπει να βγάλουν λάθος συμπεράσματα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη πορεία της Ινδίας. Η κίνηση του Μόντι είναι μια υπενθύμιση της απροθυμίας του να εγκαταλείψει τη Ρωσία. Αλλά προσπαθεί επίσης να επιτύχει μια λεπτή ισορροπία στη διαχείριση των ιστορικών δεσμών της Ινδίας με τη Μόσχα, χωρίς να τους εμβαθύνει προφανώς. Στην πραγματικότητα, η αγκαλιά των προηγμένων βιομηχανικών δημοκρατιών του κόσμου είναι πλέον μια μεγαλύτερη στρατηγική προτεραιότητα της Ινδίας – και αυτή που παρουσιάζει γεωπολιτικές ευκαιρίες για την Ευρώπη.

Η Μόσχα βρέθηκε στο δρομολόγιο του Μόντι για τρεις γενικούς λόγους. Οι πολιτικές προτεραιότητες ήταν μία, παρέχοντας μια υψηλού προφίλ και εγχώρια δημοφιλής διεθνή πλατφόρμα μετά από ένα σχετικά απογοητευτικό εκλογικό αποτέλεσμα για τον Μόντι. Δεύτερον ήταν πιο τακτικά και πρακτικά ζητήματα που αφορούσαν την ενέργεια και τα όπλα που προμηθεύει η Ρωσία την Ινδία. Τέλος, και το πιο σημαντικό, ήταν οι συνεχώς αυξανόμενες ανησυχίες για την Κίνα, την οποία οι Ινδοί ηγέτες θεωρούν πλέον ως την κύρια απειλή για την ασφάλεια της χώρας.

Οι πολιτικοί αξιωματούχοι στο Νέο Δελχί ανησυχούν ότι η Μόσχα εξαρτάται περισσότερο από το Πεκίνο. Αν η Ινδία αντιμετώπιζε ποτέ μια στρατιωτική σύγκρουση με την Κίνα, θα αναγκαζόταν να βασιστεί στη Ρωσία για στρατιωτικές προμήθειες και ανταλλακτικά. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι η Ινδία καταφέρνει να μειώσει τη δομική εξάρτηση του Πούτιν από την Κίνα, η οποία καθοδηγείται από τη δυναμική που δημιουργήθηκε από την εισβολή στην Ουκρανία. Αλλά, εξίσου, υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι το Νέο Δελχί χρησιμοποίησε το ταξίδι του Μόντι για να προωθήσει φιλόδοξα νέα ινδο-ρωσικά σχέδια. Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν φάνηκε τουλάχιστον χαλαρός, σημειώνοντας την έλλειψη “παραδοτέων” σε τομείς όπως η στρατιωτική και τεχνολογική συνεργασία.

Αυτό αντικατοπτρίζει μια αλλαγή στη σκέψη μεταξύ του κατεστημένου εθνικής ασφάλειας της Ινδίας τα τελευταία χρόνια. Το Νέο Δελχί πρέπει να συνεχίσει να κάνει ό,τι μπορεί για να περιορίσει την ολίσθηση της Μόσχας προς το Πεκίνο, προτείνει αυτή η γραμμή ανάλυσης. Αλλά αναγνωρίζει επίσης ότι, πέρα ​​από τα καύσιμα και τα πυρομαχικά, η Ινδία λαμβάνει όλο και λίγες ανταμοιβές από τη συνεργασία της με τη Ρωσία.

Αντίθετα, η εμπλοκή της Ινδίας με τη Δύση έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται ισχυρότερες σε τομείς όπως η άμυνα και η τεχνολογία. Η Ινδία αναπτύσσει σημαντικές στρατιωτικές συνεργασίες με χώρες όπως η Γαλλία και το Ισραήλ, επιδιώκοντας να απογαλακτιστεί από τη ρωσική εξάρτηση μακροπρόθεσμα. Στην Ασία, έχει πλησιάσει την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Ιστορικά, η Ινδία έτεινε να είναι προσεκτική όσον αφορά την εμβάθυνση των δεσμών με τη Δύση και να είναι φιλική προς τη Ρωσία. Τώρα ισχύει το αντίθετο σε γενικές γραμμές.

Παρόμοια πρόοδος μεταξύ Ινδίας και Ευρώπης ήταν πιο αργή, εν μέρει λόγω διαφορετικών γεωστρατηγικών προτεραιοτήτων. Η Ινδία επιδιώκει εγκάρδιους δεσμούς με τη Ρωσία και θέλει να απωθήσει την Κίνα. Η Ευρώπη στοχεύει στο αντίθετο. Αλλά οι αυξημένοι δεσμοί μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου αποτελεί πλέον κοινή αιτία ανησυχίας τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Νέο Δελχί. Η ολοένα και πιο σκληρή προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κίνα είναι επίσης χρήσιμη και εδώ. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιερν δημοσίευσε πρόσφατα πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη δεύτερη θητεία της ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για πρώτη φορά αυτά περιλάμβαναν υποσχέσεις να επιδιώξουν να “αποτρέψουν” την Κίνα – γεγονός ευπρόσδεκτο στο Νέο Δελχί.

Τίποτα από αυτά δεν σημαίνει ότι οι σχέσεις της Ευρώπης με την Ινδία πρόκειται να είναι εύκολες. Οι μακροχρόνιες ευρωπαϊκές ανησυχίες για τις πολιτικές αξίες αποτελούν πλέον μικρότερο εμπόδιο, τουλάχιστον. Οι ψηφοφόροι της Ινδίας νωρίτερα φέτος αρνήθηκαν στον Μόντι την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, μειώνοντας τις ανησυχίες για μια δημοκρατική “οπισθοδρόμηση”. Ωστόσο, η Ουκρανία θα συνεχίσει να είναι ένα ακανθώδες ζήτημα, δεδομένου του μη δεσμευτικού ρόλου της Ινδίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες και της άρνησής της να υποστηρίξει την τοποθέτηση της “εδαφικής ακεραιότητας” ως σημαντικό στοιχείο των μελλοντικών διαπραγματεύσεων. Το ίδιο ισχύει και για την πρόσφατη συνήθεια της Ινδίας να δοκιμάζει τους διεθνείς κανόνες, προφανώς μέσω συνωμοσιών δολοφονίας τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον Καναδά, με στόχο υποτιθέμενους αυτονομιστές Σιχ.

Οι ηγέτες στην Ευρώπη δεν πρέπει να ανησυχούν για την επισήμανση αυτών των προκλήσεων, όπου υπάρχουν. Εάν αποφύγουν να το πράξουν, οι Ινδοί φορείς λήψης αποφάσεων μπορεί να υποθέσουν ότι τους δόθηκε άδεια λόγω της δυτικής όρεξης για στενότερες σχέσεις με το Νέο Δελχί. Ωστόσο, όπως έχει υποστηρίξει προηγουμένως το ECFR, υπάρχει τώρα μια σημαντική ευκαιρία για επανεκκίνηση των δεσμών μεταξύ Ευρώπης και Ινδίας. Οι κατευθυντήριες γραμμές της Φον ντερ Λάιερν περιελάμβαναν επίσης μια δέσμευση για την ανάπτυξη μιας “νέας στρατηγικής ατζέντας ΕΕ-Ινδίας”, προαναγγέλλοντας ενδεχομένως μια φιλόδοξη νέα ατζέντα που κυμαίνεται από την οικονομική ασφάλεια έως τις κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες. Και όλα αυτά θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν σε μια μεγάλη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Ινδίας που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του επόμενου έτους – μια συνάντηση με τη δυνατότητα να αποκαλύψει πολύ περισσότερη ουσία από την πρόσφατη άνευρη επίσκεψη του Μόντι στη Μόσχα.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου

capital.gr