Το βιβλίο του Μάικ Πομπέο που υπηρέτησε ως διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ και υπουργός Εξωτερικών επί κυβέρνησης Τραμπ αμφιβάλλει για την ακρίβεια της αφήγησης του Τούρκου προέδρου.

Αντικρουόμενες εκθέσεις εμπειρογνωμόνων, ασυνέπεια στο χρονοδιάγραμμα των γεγονότων, διφορούμενα δεδομένα πληροφοριών πτήσης, ελλείψεις κρίσιμων ηχογραφήσεων, εσπευσμένα διεξαγόμενη δίκη, απόκρυψη αποδεικτικών στοιχείων που ζητά η υπεράσπιση και προφανής αναντιστοιχία μεταξύ της ζημιάς στο σημείο της πρόσκρουσης και του τύπου των βομβών που φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν έδειξε προς την κατεύθυνση μιας συνωμοσίας ψευδούς σημαίας που ενορχηστρώθηκε από την τουρκική κυβέρνηση.

Του Αμπντουλάχ Μποζκούρτ

Δύο εσωτερικές πηγές από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA) έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση την αφήγηση της τουρκικής κυβέρνησης σχετικά με την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, για την οποία πολλοί πιστεύουν ότι ήταν μια ψεύτικη επιχείρηση που είχε σκοπό να εδραιώσει την εξουσία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Στο βιβλίο του με τίτλο «Never Give an Inch», που κυκλοφόρησε πέρυσι, ο Μάικ Πομπέο, ο οποίος υπηρέτησε ως διευθυντής της CIA και υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Τραμπ, περιέγραψε τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου 2016 ως «υποτιθέμενο «πραξικόπημα» κάστινγκ, αμφιβάλλοντας για την ακρίβεια της αφήγησης της κυβέρνησης Ερντογάν.

«Η Τουρκία έχει κάθε κίνητρο να ευθυγραμμιστεί σταθερά με τη Δύση καθώς και έναν πληθυσμό που την καλωσορίζει και ωφελείται από αυτήν. Ωστόσο, μετά το υποτιθέμενο «πραξικόπημα» το 2016, ο Πρόεδρος Ερντογάν είχε γίνει πλήρως ισλαμιστής-αυταρχικός. Πέρασα αμέτρητες ώρες μαζί του και τον σύμβουλό του για την εθνική ασφάλεια, Ιμπραήμ Καλίν, και τον αρχηγό πληροφοριών, Χακάν Φιντάν», έγραψε ο Πομπέο στο βιβλίο του.

Όταν επισκέφθηκε την Τουρκία για πρώτη φορά ως διευθυντής της CIA το 2017, είπε ότι υποβλήθηκε σε θεάση ένα μακροσκελλούς βίντεο των γεγονότων πραξικοπήματος, προφανώς προετοιμασμένο από την κυβέρνηση Ερντογάν ως προπαγανδιστικό κομμάτι για να πείσει τους ξένους επισκέπτες για το αφήγημα της σχετικά με τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου 2016.

Έκανε άλλη μια επίσκεψη στην Τουρκία το 2018 ως υπουργός Εξωτερικών και στη συνέχεια ξανά το 2019, στην οποία συνόδευσε τον Αντιπρόεδρο Μάικ Πενς για να πείσει τον Πρόεδρο Ερντογάν να σταματήσει τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης ο Ερντογάν ζήτησε λίγα λεπτά μόνος του με τον Πενς, αλλά η συνάντηση διήρκεσε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο.

Περιέγραψε το ταξίδι ως προκλητικό και έδωσε λεπτομέρειες στο βιβλίο του: «Όταν φτάσαμε στο παλάτι του Ερντογάν, ζήτησε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον αντιπρόεδρο για «λίγα λεπτά». Μετά από περίπου μισή ώρα, είπα στους οικοδεσπότες μας ότι έπρεπε να δω τον αντιπρόεδρο, οπωσδήποτε. Πέρασαν περίπου είκοσι λεπτά και τώρα ήμουν αποφασισμένος. Χωρίς άδεια, περπάτησα στον διάδρομο και προσπάθησα να σπρώξω να ανοίξω την πόρτα του δωματίου που συναντιόντουσαν ο Ερντογάν και ο αντιπρόεδρος. Ήταν κλειδωμένη. Στη συνέχεια είπα στον ομόλογό μου ότι επρόκειτο να σπάσουμε την πόρτα- Ανησυχούσα ότι ο Αντιπρόεδρος Πενς υποβαλλόταν στο ίδιο τρίωρο βίντεο του πραξικοπήματος του 2016 που αναγκάστηκα να παρακολουθήσω στην πρώτη μου επίσκεψη στην Τουρκία ως Διευθυντής της CIA το 2017. Το βίντεο ήταν τόσο μεγάλο και αντιπαθητικό που το θεώρησα θέμα ψυχικής υγείας!».

Μια άλλη πρόκληση για το αφήγημα της τουρκικής κυβέρνησης προήλθε από έναν αξιωματικό επιχειρήσεων της CIA που βρισκόταν στην Τουρκία κατά τη διάρκεια των γεγονότων της 15ης Ιουλίου. Η συνέντευξη, που πραγματοποιήθηκε ανώνυμα, δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2024 στον ιστότοπο Homeland Security Today, μια μη κερδοσκοπική ένωση που λειτουργεί υπό την Κυβερνητική Τεχνολογία Συνασπισμός & Υπηρεσιών. Η συνέντευξη διεξήχθη από τον Mahmut Cengiz, αναπληρωτή καθηγητή και ερευνητική σχολή με το Κέντρο Τρομοκρατίας, Διακρατικού Εγκλήματος και Διαφθοράς (TraCCC) και τη Σχολή Πολιτικής και Διακυβέρνησης Schar στο Πανεπιστήμιο George Mason.

«Ο τουρκικός στρατός είναι καλά εκπαιδευμένος, έμπειρος στα πραξικοπήματα και διαθέτει προηγμένα όπλα. Δεν θα είχε κλείσει μόνο έναν δρόμο της γέφυρας του Βοσπόρου και θα είχε κάνει πραξικόπημα», είπε ο αξιωματικός της CIA, αναφερόμενος στο κλείσιμο της μίας πλευράς της γέφυρας τη νύχτα της 15ης Ιουλίου. Η μαρτυρία του δικαστηρίου από στρατεύματα κατά τη διάρκεια των δοκιμών πραξικοπήματος αποκάλυψε ότι στρατιώτες έλαβαν εντολή να κλείσουν τη μία πλευρά της γέφυρας ως απάντηση σε μια αναφερόμενη τρομοκρατική επίθεση.

Τον Απρίλιο του 2021 το Nordic Monitor δημοσίευσε απόρρητες εκθέσεις πληροφοριών που κατατέθηκαν από την τουρκική υπηρεσία πληροφοριών MIT και κοινοποιήθηκαν στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (TSK) τις εβδομάδες και τις ημέρες πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος. Οι εκθέσεις υπογράμμιζαν συχνά τους κινδύνους επικείμενων τρομοκρατικών επιθέσεων σε πολιτικούς και στρατιωτικούς στόχους στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα στα τέλη Ιουνίου και αρχές Ιουλίου 2016. Αυτό το πλαίσιο εξηγεί γιατί πολλοί στρατιώτες που κατηγορούνται για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου πίστευαν ότι απαντούσαν σε τρομοκρατικές απειλές παρά να συμμετέχει σε απόπειρα πραξικοπήματος.

Τα μηνύματα πληροφοριών που δημοσιεύτηκαν πριν από τις 15 Ιουλίου απεικονίζουν έντονα το επιχειρησιακό περιβάλλον του τουρκικού στρατού. Αυτές οι ειδοποιήσεις, που στάλθηκαν σε κάθε στρατιωτική μονάδα σε όλη τη χώρα, έδειχναν αυξημένη συνειδητοποίηση ότι μια τρομοκρατική επίθεση θα μπορούσε να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Το άγχος για πιθανές επιθέσεις επιδεινώθηκε από μια σειρά θανατηφόρων τρομοκρατικών επεισοδίων στην καρδιά της τουρκικής πρωτεύουσας το 2015 και στις αρχές του 2016, συμπεριλαμβανομένου ενός σε στρατιωτικές μονάδες στέγασης στην Άγκυρα, τα οποία αναστάτωσαν βαθιά το κατεστημένο ασφαλείας.

«Η αρχική εκτίμηση ότι μπορεί να ήταν τρομοκρατική επίθεση ή απάντηση σε τρομοκρατική επίθεση, η οποία μπορεί να περιλάμβανε μέλη του τουρκικού στρατού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, υπήρξαν πολλαπλές τρομοκρατικές επιθέσεις σε ολόκληρη τη χώρα, που πραγματοποιήθηκαν από το ISIS [Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία] και άλλες από το PKK [Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν]», είπε ο αξιωματικός της CIA, ο οποίος βρισκόταν τότε στην Τουρκία.

Ο αξιωματικός της CIA βρήκε επίσης περίεργο να παρακολουθεί την ταχεία απομάκρυνση από την τουρκική κυβέρνηση περισσότερων από 10.000 υποτιθέμενων μελών του κινήματος Γκιουλέν από διάφορα κυβερνητικά ιδρύματα μέσα σε μόλις 12 ώρες από το υποτιθέμενο πραξικόπημα. «… αυτοί [Τούρκοι αξιωματούχοι] πρέπει να εξηγήσουν πώς θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έναν μακρύ κατάλογο υπόπτων» σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, είπε.

Αν και ο ίδιος ο τουρκικός στρατός είπε ότι η στρατιωτική κινητοποίηση στις 15 Ιουλίου ήταν πολύ περιορισμένη και αφορούσε λιγότερο από το 1 τοις εκατό των στρατευμάτων, η κυβέρνηση Ερντογάν έσπευσε να πραγματοποιήσει μαζικές εκκαθαρίσεις ανώτερων αξιωματικών από τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ από άποψη ανθρώπινου δυναμικού. Συνολικά 23.971 άτομα, κυρίως στις τάξεις των αξιωματικών, εκκαθαρίστηκαν από τον τουρκικό στρατό χωρίς καμία στρατιωτική, διοικητική ή ποινική έρευνα.

Η εκκαθάριση στόχευε κυρίως φιλοΝΑΤΟϊκούς αξιωματικούς ή άτομα που είχαν υπηρετήσει σε αποστολές του ΝΑΤΟ, στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ή σε βάσεις συνδεδεμένες με το ΝΑΤΟ στις ΗΠΑ, τη Νορβηγία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε δίκες πραξικοπήματος αποκάλυψαν ότι το προφίλ όσων θα εκκαθαριστούν διενεργήθηκε αθόρυβα μεταξύ 2014 και 2016 από την τουρκική υπηρεσία πληροφοριών MIT και το εκτεταμένο δίκτυο πληροφοριοδοτών της.

Η εκκαθάριση είχε πραγματικό αντίκτυπο στους αξιωματικούς του επιτελείου που ήταν η ραχοκοκαλιά στις επιχειρησιακές και σχεδιαστικές δυνατότητες του στρατού. Από τους 1.886 αξιωματικούς του προσωπικού, 1.524 εκκαθαρίστηκαν, που αντιστοιχούσαν στο 81 τοις εκατό του συνόλου των επιτελικών αξιωματικών. Συνολικά, 10.468 αξιωματικοί ή το ένα τρίτο του συνόλου των βαθμών αξιωματικών απομακρύνθηκαν από τον τουρκικό στρατό. Επιπλέον, τα δύο τρίτα όλων των στρατηγών και των ναυάρχων εκκαθαρίστηκαν συνοπτικά και απότομα ή αναγκάστηκαν να αποσυρθούν.

Πολλοί ανώτεροι αξιωματικοί είτε ήταν σε διακοπές είτε δεν είχαν καμία σχέση με την κινητοποίηση της 15ης Ιουλίου, ωστόσο συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν επειδή το στρατιωτικό τους υπόβαθρο έδειχνε ότι είχαν υπηρετήσει σε βάσεις του ΝΑΤΟ στις ΗΠΑ, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γερμανία ή τη Νορβηγία στο παρελθόν. .

Η εκκαθάριση μετά το υποτιθέμενο πραξικόπημα δεν περιορίστηκε στον στρατό αλλά επεκτάθηκε στο δικαστικό σώμα, την αστυνομία, τις υπηρεσίες πληροφοριών, τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και άλλα. Περισσότεροι από 4.000 δικαστές και εισαγγελείς, συμπεριλαμβανομένων ανώτερων στελεχών από τα ανώτατα εφετεία και τα συνταγματικά δικαστήρια, απολύθηκαν αμέσως. Αυτό υπογράμμισε την πρόθεση της κυβέρνησης Ερντογάν να επηρεάσει το αφήγημα στις δίκες για πραξικόπημα, να μετατρέψει την τουρκική δικαιοσύνη σε πολιτικό εργαλείο υπό τον έλεγχο του Ερντογάν και να καταστείλει την αντιπολίτευση και τη διαφωνία.

Σχεδόν 200 μέσα ενημέρωσης έκλεισαν, εκατοντάδες δημοσιογράφοι συνελήφθησαν ή αναγκάστηκαν να εξοριστούν, χιλιάδες ΜΚΟ έκλεισαν και ο πλούτος και τα περιουσιακά στοιχεία πολλών επιχειρήσεων, συνολικού ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, κατασχέθηκαν και αναδιανεμήθηκαν στους συνεργάτες και τους υποστηρικτές του Ερντογάν.

Σύμφωνα με δήλωση του υπουργού Δικαιοσύνης Yılmaz Tunç στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu στις 12 Ιουλίου 2024, συνολικά 705.172 άτομα έχουν αντιμετωπίσει νομικές ενέργειες, κυρίως μέσω κράτησης και σύλληψης, από τον Ιούλιο του 2016. Μεταξύ αυτών, 125.456 καταδικάστηκαν ψευδείς κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία ή/και την απόπειρα πραξικοπήματος.

Ο αξιωματικός της CIA σημείωσε ότι η απόδοση του πραξικοπήματος από την κυβέρνηση Ερντογάν στο κίνημα Γκιουλέν εξυπηρετούσε πολλαπλούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της απαξίωσης του Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος έχει αποστασιοποιηθεί από την κυβέρνηση Ερντογάν και αντιτάχθηκε στη χρήση του Ισλάμ για πολιτικούς σκοπούς.

Σχετικά με την αποτυχία της κυβέρνησης Ερντογάν να εξασφαλίσει την έκδοση του Γκιουλέν, ο οποίος βρίσκεται αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ από το 1999, ο αξιωματικός της CIA είπε: «Από νομική σκοπιά, η τουρκική κυβέρνηση δεν παρουσίασε στις Ηνωμένες Πολιτείες κανένα ίχνος νομικών στοιχείων που αποδεικνύουν ότι ο Γκιουλέν εμπλέκεται στην υποτιθέμενη απόπειρα πραξικοπήματος. Τα περισσότερα από τα έγγραφα που παρουσιάζονται δεν θα είχαν ευκαιρία σε κανένα δικαστήριο. Τα έγγραφα ήταν γεμάτα με συναισθηματικές ταραχές και υποθέσεις, οι οποίες δεν θα ήταν αρκετές για να κατηγορήσουν τον Γκιουλέν, πόσο μάλλον να εκδοθούν στην Τουρκία».

Ο αξιωματικός επιβεβαίωσε τη στάση του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ σχετικά με την έκδοση του Γκιουλέν. Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα έκδοσης και τις προσπάθειες της κυβέρνησης Ερντογάν να εξασφαλίσει την προσωρινή κράτηση του Γκιουλέν στις ΗΠΑ, Αμερικανοί αξιωματούχοι αντιστάθηκαν σε αυτά τα αιτήματα. Το υπουργείο Δικαιοσύνης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα τουρκικά αιτήματα δεν πληρούσαν τα νομικά πρότυπα έκδοσης που ορίζονται από τη συνθήκη έκδοσης ΗΠΑ-Τουρκίας και τη νομοθεσία των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, η έκδοση δεν θα μπορούσε να προχωρήσει χωρίς πρόσθετα στοιχεία που να τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς κατά του Γκιουλέν.

Παρόμοιο σκεπτικισμό εξέφρασαν και οι άλλοι σύμμαχοι της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Η Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών (BND) δεν ήταν πεπεισμένη ότι ο Γκιουλέν βρισκόταν πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία. «Η Τουρκία προσπάθησε να μας πείσει για αυτό σε κάθε επίπεδο, αλλά μέχρι στιγμής δεν τα κατάφερε», δήλωσε ο Μπρούνο Καλ, ο επικεφαλής της BND, σε συνέντευξή του στο Der Spiegel που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2017.

Τον Απρίλιο του 2017 ο Γερμανός ειδικός και συγγραφέας των υπηρεσιών πληροφοριών Erich Schmidt-Eenboom υποστήριξε ότι ο Ερντογάν, όχι το κίνημα Γκιουλέν, ήταν πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, επικαλούμενος αναφορές πληροφοριών από τη CIA και την BND. Μιλώντας κατά τη διάρκεια μιας εκπομπής στο γερμανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ZDF, ο Schmidt-Eenboom είπε: «Σύμφωνα με τις αναλύσεις της CIA, η λεγόμενη απόπειρα πραξικοπήματος οργανώθηκε από τον Ερντογάν για να αποτρέψει ένα πραγματικό πραξικόπημα. Η BND, η CIA και άλλες δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν βλέπουν το παραμικρό στοιχείο που να εμπλέκει τον Γκιουλέν στην υποκίνηση της απόπειρας πραξικοπήματος».

Ο ρόλος των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών στον συντονισμό αυτό που αποδείχθηκε ότι ήταν μια απόπειρα πραξικοπήματος ψευδούς σημαίας αποκαλύφθηκε πράγματι κατά τη διάρκεια των δίκες του πραξικοπήματος, παρά τις προσπάθειες των δικαστών να καταστείλουν τα στοιχεία, να απορρίψουν σχεδόν όλες τις προτάσεις που κατατέθηκαν από την υπεράσπιση και να αρνηθούν να κληθούν αρχηγοί πληροφοριών και στρατιωτικών αντεξέταση. Πολλαπλές αποδείξεις εμφανίστηκαν που δείχνουν την υπηρεσία κατασκοπείας, αποκαλύπτοντας τη συμμετοχή της στα γεγονότα.

Σε ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο περιστατικό, πράκτορες του MIT επισκέφθηκαν και περιόδευσαν την αεροπορική βάση του Akıncı, μήνες πριν από τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου. Η βάση ισχυρίστηκε αργότερα από την κυβέρνηση ότι ήταν το αρχηγείο των πραξικοπηματιών.

Ο Ταγματάρχης Adnan Arıkan κατέθεσε στο δικαστήριο στις 14 Ιανουαρίου 2019 ότι μια ομάδα πρακτόρων της MIT είχε επισκεφθεί την αεροπορική βάση Ακιντζί τον Μάιο του 2016, δύο μήνες πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος, περιγράφοντας την επίσκεψη ως άνευ προηγουμένου και με στόχο τον εντοπισμό της βάσης για τους σκοπούς του κατασκευασμένου πραξικοπήματος (σ.σ. ο Μποζκούρτ χρησιμοποιεί τον όρο “false flag”, εννοώντας επιχείρηση ψεύδους).

Η διοίκηση της βάσης αρχικά αρνήθηκε το αίτημα της MIT να επισκεφθεί τη βάση, εξηγώντας ότι ήταν απασχολημένη με περίπου 100 πιλότους μάχης F-16 που εκπαιδεύονταν εκείνη τη στιγμή. Οι πράκτορες του MIT θα μπορούσαν να έχουν επισκεφθεί άλλες αεροπορικές βάσεις που ήταν λιγότερο απασχολημένες στην Άγκυρα ή σε άλλες πόλεις, αλλά η επιμονή της MIT να επισκεφθεί το Ακιντζί φάνηκε αρκετά περίεργη, είπε ο Αρικάν.

Στο τέλος, ο διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας στρατηγός Abidin Ünal, στενός έμπιστος του Προέδρου Ερντογάν, με τον οποίο συναντήθηκε κρυφά έξω από την αλυσίδα διοίκησης πολλές φορές, επέτρεψε την επίσκεψη, παρακάμπτοντας τη διοίκηση της βάσης, και η MIT έστειλε μια ομάδα 70 πρακτόρων για να εξετάσει γύρω και ανιχνεύστε τη βάση. «Τι όφελος είχε μια τόσο μεγάλη αντιπροσωπεία από αυτό το ταξίδι; Ποια ήταν τα καθήκοντα των ανθρώπων αυτής της αντιπροσωπείας και ποιες ήταν οι δραστηριότητές τους στις 15 Ιουλίου 2016;» ρώτησε ο Arıkan.

«Η αντιπροσωπεία της MIT περιόδευσε σχεδόν όλα τα μέρη της βάσης, συμπεριλαμβανομένου του πύργου πτήσης και των τοποθεσιών όπου είχαν αναπτυχθεί η 141η, 142η και 143η μοίρα, καθώς και υπόστεγα και αποθήκες πυρομαχικών. Από στρατιωτική άποψη, αυτό ήταν πραγματικά μια αναγνώριση. Όσοι καταλαβαίνουν λίγο από την ευφυΐα, όσοι γνωρίζουν λίγο για τις αρχές του αντισυμβατικού πολέμου, κατανοούν πολύ καλά τον σκοπό αυτής της δραστηριότητας», είπε ο Arıkan.

Κατά τις δίκες του πραξικοπήματος, αποκαλύφθηκε ότι η MIT συνεργαζόταν κρυφά με έναν αντισυνταγματάρχη της Πολεμικής Αεροπορίας για να κατευθύνει πολεμικά αεροσκάφη να βουίζουν την πρωτεύουσα της Άγκυρας, προκειμένου να ενισχύσουν την αντίληψη ότι μια ψεύτικη σημαία ήταν μια πραγματική απόπειρα πραξικοπήματος από τις Τουρκικές Ενοπλες δυνάμεις.

Αρκετοί ανώτεροι στρατιωτικοί διοικητές κατέθεσαν κατά τη διάρκεια της δίκης ότι ο πράκτορας της MIT Korkut Gül συντόνιζε τη δραστηριότητα στον πύργο της αεροπορικής βάσης Akıncı που επανδρώνεται από τον Αντισυνταγματάρχη Nihat Altıntop, τον διοικητή επιχειρήσεων του αεροδρομίου. Ο Altıntop ήταν στον πύργο και τηλεφωνούσε συχνά με τον πράκτορα της MIT.

Αποκαλύφθηκε επίσης ότι ο αρχηγός των Πληροφοριών Χακάν Φιντάν είχε μακροχρόνιες συνομιλίες με τον τότε αρχηγό του γενικού επιτελείου Χουλουσί Ακάρ τις ημέρες πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος, με την τελευταία τους συνάντηση στις 14 Ιουλίου να έχει διάρκεια ωρών. Αυτές οι συναντήσεις χαρακτηρίστηκαν ως εξαιρετικά ασυνήθιστες από τους βοηθούς του Akar, στους οποίους δόθηκε εντολή να μην καταγράψουν την είσοδό του σε στρατιωτικές βάσεις. Τα στοιχεία του δικαστηρίου αποκάλυψαν περαιτέρω ότι το σχέδιο πραξικοπήματος εκτελέστηκε από δύο ανώτερους αξιωματικούς των μυστικών υπηρεσιών, τον Sadık Üstün και τον Kemal Eskintan, αμφότεροι με στρατιωτικό υπόβαθρο που είχαν στρατολογηθεί από τη MIT πολύ πριν από την εξέλιξη των γεγονότων.

Ο ρόλος του Üstün στην ψεύτικη στρατιωτική προσπάθεια για την υποτιθέμενη ανατροπή του Ερντογάν αποκαλύφθηκε όταν έκανε ένα μεγάλο λάθος στο χρονοδιάγραμμα. Αναγνώρισε πρόωρα τον φερόμενο ως ηγέτη των πραξικοπηματιών, πυροδοτώντας τον πιο προσεκτικό έλεγχο του ρόλου του στα γεγονότα της 15ης Ιουλίου.

Κατά τη διάρκεια των δικαστικών ακροάσεων των υπόπτων πραξικοπηματιών που τον γνώριζαν καλά, πολλοί εμφανίστηκαν αποκαλύπτοντας περαιτέρω λεπτομέρειες για τον ρόλο του στην επιχείρηση ψευδούς σημαίας. Αμέσως μετά τα γεγονότα του πραξικοπήματος, η κυβέρνηση Ερντογάν τον έστειλε στην Αυστραλία ως διπλωματικό ακόλουθο, μακριά από τους δικηγόρους υπεράσπισης που ήθελαν να τον βάλουν στο βήμα και να τον αντεξετάσουν. Ποτέ δεν κατέθεσε στο δικαστήριο παρά τις επανειλημμένες προτάσεις δικηγόρων υπεράσπισης σε πολλές δικαστικές υποθέσεις και δεν κλήθηκε να καταθέσει ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής που συστάθηκε για τη διερεύνηση του αποτυχημένου πραξικοπήματος.

Σε μια μεγάλη γκάφα, ο Üstün όρισε πρόωρα έναν παρασημοφορημένο στρατηγό, ανώτερο μέλος του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου (YAŞ) και πρώην Διοικητή της Πολεμικής Αεροπορίας Akın Öztürk ως αρχηγό των πραξικοπηματιών όταν ο στρατηγός ήταν ακόμη στο σπίτι της κόρης του, που βρισκόταν περίπου τέσσερα ή πέντε χιλιόμετρα από την αεροπορική βάση Akıncı, το υποτιθέμενο αρχηγείο των πραξικοπηματιών. Ο Οζτούρκ, ο οποίος δεν είχε καμία σχέση με το κίνημα Γκιουλέν, αγνοούσε εντελώς την πλοκή που εκτυλίσσονταν γύρω του και έπαιζε με τα εγγόνια του τη νύχτα της απόπειρας πραξικοπήματος.

Ο Εσκιντάν, ο οποίος επέβλεπε ένοπλες ομάδες τζιχαντιστών στη Συρία για λογαριασμό της MIT, διευκόλυνε τη λαθραία μεταφορά μη καταγεγραμμένων πυροβόλων όπλων, πυρομαχικών και τζιχαντιστών μαχητών από τη Συρία πριν από τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου 2016. Στόχος αυτής της επιχείρησης ήταν να προκαλέσει μια κατάσταση χάους , οδηγώντας σε τραγικές απώλειες πολιτών και στρατιωτικών λόγω της βίας που ακολούθησε.

Μάλιστα, οι σφαίρες που εξήχθησαν από τα σώματα αμάχων που σκοτώθηκαν τη νύχτα της 15ης Ιουλίου διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν καταχωρημένες στο τουρκικό οπλοστάσιο. Παρά τις προτάσεις των δικηγόρων υπεράσπισης που εκπροσωπούσαν φερόμενους ως πραξικοπηματίες, η κυβέρνηση αρνήθηκε να διεξαγάγει ενδελεχείς αυτοψίες, βαλλιστικές εξετάσεις ή επιχρίσματα χεριών για να προσδιορίσει εάν ένα άτομο πυροβόλησε με όπλο από αποτυπώματα υπολειμμάτων σκόνης στην παλάμη.

Ο Εσκιντάν, ο οποίος υπηρέτησε ως επικεφαλής των ειδικών επιχειρήσεων εντός της υπηρεσίας, είναι γνωστός με το όνομα “Αμπού Φουρκάν” στη Συρία. Έχει συμμετάσχει εκτενώς στη συνεργασία με τζιχαντιστικές ομάδες τόσο στη Συρία όσο και στη Λιβύη, χρησιμοποιώντας τους ως πληρεξούσιους για την προώθηση των πολιτικών στόχων της κυβέρνησης Ερντογάν.

Αποκαλύφθηκε επίσης ότι βασικές καταθέσεις που αποσπάστηκαν από υπόπτους που υπέστησαν μακροχρόνιες συνεδρίες βασανιστηρίων , απειλές για βιασμό και βλάβη των αγαπημένων τους είχαν προετοιμαστεί εκ των προτέρων και κατασκευασμένες. Το θεμελιώδες έγγραφο που χρησιμοποιήθηκε από έναν εισαγγελέα για την έναρξη των ερευνών για πραξικόπημα και το οποίο αναφέρεται σε όλες τις δίκες για πραξικόπημα ήταν επίσης σενάριο. Αυτό το έγγραφο απαριθμούσε γεγονότα που δεν είχαν συμβεί ακόμη ή δεν είχαν συμβεί καθόλου, υποδηλώνοντας ότι η κυβέρνηση είχε προετοιμάσει τη σειρά των γεγονότων πολύ νωρίτερα για να απεικονίσει την περιορισμένη στρατιωτική κινητοποίηση ως απόπειρα πραξικοπήματος.

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι μια επιτροπή με το όνομα Συμβούλιο Ειρήνης στην Πατρίδα (Yurtta Sulh Konseyi), η οποία υποτίθεται ότι σχεδίαζε το πραξικόπημα, είχε όντως σχηματιστεί. Επιπλέον, τα μέλη αυτού του υποτιθέμενου συμβουλίου δεν ταυτοποιήθηκαν ποτέ.

Δεν υπήρχε στρατιωτικό σχέδιο για την εκτέλεση πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου, σε αντίθεση με προηγούμενα επιτυχημένα πραξικοπήματα όπου ο λεπτομερής σχεδιασμός με πολλά απρόβλεπτα ήταν χαρακτηριστικός. Οι εισαγγελείς ξεχώρισαν τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 που φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν για να βομβαρδίσουν το κοινοβούλιο και άλλες τοποθεσίες, αλλά αργότερα αποκαλύφθηκε ότι αυτά τα αεροπλάνα δεν είχαν πετάξει στις 15 Ιουλίου. Παρά τα αιτήματα της υπεράσπισης κατά τη διάρκεια των δοκιμών πραξικοπήματος, η κυβέρνηση αρνήθηκε να μοιραστεί την πτήση των τζετ δεδομένα ή το καταγεγραμμένο βίντεο από την αεροπορική βάση.

Υπήρχε μόνο μία οδηγία που διαβιβάστηκε μέσω του MEDAS, του ασφαλούς καναλιού επικοινωνίας του τουρκικού στρατού, που περιελάμβανε επανατοποθετήσεις στο πλαίσιο της απόπειρας πραξικοπήματος. Το μήνυμα εγκρίθηκε από έναν ταξίαρχο, κάτι που ήταν ασυνήθιστο επειδή τέτοιες οδηγίες συνήθως αφορούσαν αξιωματικούς σε υψηλότερα κλιμάκια, όπως στρατηγούς ή ναύαρχους.

Με άλλα λόγια η οδηγία που συνέταξε ο κατώτερος αξιωματικός, που αναθέτει καθήκοντα σε ανώτερους αξιωματικούς, παραβίαζε την αλυσίδα διοίκησης. Αργότερα ανακαλύφθηκε ότι ορισμένοι από τους βαθμούς που αναγράφονται στο φύλλο αποστολής καταγράφηκαν λανθασμένα, υποδεικνύοντας ότι το έγγραφο συντάχθηκε εκτός του αρχηγείου του Γενικού Επιτελείου και βασίστηκε σε ξεπερασμένα δεδομένα.

Πολλοί διοικητές στο πεδίο βρήκαν το μήνυμα ύποπτο, καθώς ήταν εκτός της αλυσίδας διοίκησης και δεν συμμετείχαν στο πραξικόπημα ή στη στρατιωτική κινητοποίηση, η οποία περιοριζόταν μόνο στο 1 τοις εκατό του τουρκικού στρατού. Η επιχείρηση, που σχεδιάστηκε να αποτύχει από την αρχή σύμφωνα με τους ειδικούς, περιορίστηκε εύκολα και γρήγορα.

Μια υπόθεση που αφορούσε τη βομβιστική επίθεση στο τουρκικό κοινοβούλιο, φερόμενη από πραξικοπηματίες σύμφωνα με το κυβερνητικό αφήγημα, κατέρρευσε στο δικαστήριο όταν οι κατηγορούμενοι πήραν θέση και διέψευσαν τους ισχυρισμούς του εισαγγελέα.

Η βομβιστική επίθεση στο κτίριο του εθνικού κοινοβουλίου, μια άνευ προηγουμένου κίνηση που δεν είχε νόημα και δεν είχε κίνητρο, φαίνεται να οργανώθηκε από στοιχεία πληροφοριών ως μέρος μιας συνωμοσίας για να παραγκωνίσουν τη νομοθετική και δικαστική εποπτεία και να μετατρέψουν την Τουρκία σε ένα αυταρχικό καθεστώς που διοικείται από έναν τον άνθρωπο και τον εσωτερικό του κύκλο.

Κάποιοι παρομοίασαν τον βομβαρδισμό του κοινοβουλίου με τη φωτιά του Ράιχσταγκ, μια εμπρηστική επίθεση στο γερμανικό κοινοβούλιο το 1933 που βοήθησε τους Ναζί να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στην κυβέρνηση και άνοιξε το δρόμο για την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ.

Αντικρουόμενες εκθέσεις εμπειρογνωμόνων, ασυνέπεια στο χρονοδιάγραμμα των γεγονότων, διφορούμενα δεδομένα πληροφοριών πτήσης, ελλείψεις κρίσιμων ηχογραφήσεων, εσπευσμένα διεξαγόμενη δίκη, απόκρυψη αποδεικτικών στοιχείων που ζητά η υπεράσπιση και προφανής αναντιστοιχία μεταξύ της ζημιάς στο σημείο της πρόσκρουσης και του τύπου των βομβών που φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν έδειξε προς την κατεύθυνση μιας συνωμοσίας ψευδούς σημαίας που ενορχηστρώθηκε από την τουρκική κυβέρνηση.

Ως αποτέλεσμα της επιχείρησης ψευδούς σημαίας, ο Ερντογάν εδραίωσε περαιτέρω την εξουσία του, μετατρέποντας την τουρκική κοινοβουλευτική δημοκρατία σε μια προεδρική εξουσία αυτοκρατορικού τύπου χωρίς ελέγχους και ισορροπίες. Άσκησε σημαντικό έλεγχο στους νομοθετικούς και δικαστικούς κλάδους, διορίζοντας ισλαμιστές και εθνικιστές/νεοεθνικιστές συμμάχους σε βασικές κυβερνητικές θέσεις.

Σύμφωνα με τα λόγια του αξιωματικού επιχειρήσεων της CIA, ο οποίος προφανώς έχει βαθιά κατανόηση της Τουρκίας, ο Ερντογάν επωφελήθηκε προσωπικά από τα γεγονότα του πραξικοπήματος, αλλά προκάλεσε σοβαρή ζημιά στην Τουρκία στο σύνολό της.

«Ο αντίκτυπος της υποτιθέμενης απόπειρας πραξικοπήματος κατέστρεψε τις πιθανότητες της Τουρκίας για ουσιαστική συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και παγίωσε όλες τις αρνητικές εντυπώσεις ή υποθέσεις για τον Ερντογάν και το καθεστώς του. Ο Ερντογάν μπορεί να ωφελήθηκε βραχυπρόθεσμα, αλλά έβλαψε την Τουρκία μακροπρόθεσμα. Ο τουρκικός λαός είναι λιγότερο ελεύθερος και πιο φοβισμένος, το μέλλον του φαίνεται πιο αβέβαιο και η απόλυση δικαστών απλώς αποδυναμώνει το δικαστικό σύστημα και την εμπιστοσύνη του κόσμου στην τουρκική κυβέρνηση να αντέξει στους πολίτες της δίκαιες δίκες».

ΠΗΓΗ: Nordic Monitor