Εδώ και 18 ολόκληρα χρόνια η Τουρκία προσπαθεί να νομιμοποιήσει την εισβολή και κατοχή των εδαφών μας, αγοράζοντας τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα.

Το 2006, μετά από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συστάθηκε στα κατεχόμενα η λεγόμενη «Επιτροπή Αποζημιώσεων Ακίνητης Ιδιοκτησίας», στην οποία θα έπρεπε να προσφύγουν οι πρόσφυγες για «να βρουν το δίκαιό τους» και για «να πάρουν πίσω τις περιουσίες τους». Ουσιαστικά, όσοι Ελληνοκύπριοι έχασαν τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα θα διαπραγματεύονταν με τον κατακτητή για την περιουσία που απώλεσαν εξαιτίας της τουρκικής εισβολής του 1974.

Όλα αυτά τα χρόνια, το κατοχικό καθεστώς εξέτασε 1.788 αιτήσεις και έδωσε πέραν των 400.000.000 στερλινών, αγοράζοντας ουσιαστικά 43,135 τετραγωνικά χιλιόμετρα κατεχόμενης γης. Αν αναλογιστεί κάνεις ότι η κατεχόμενη Λύση έχει έκταση 45,361 τετραγωνικά χιλιόμετρα, τότε μπορεί ν’ αντιληφθεί το πρόβλημα που δημιουργείται με το ξεπούλημα περιουσιών. Πρόσφατο δημοσίευμα της τουρκοκυπριακής «Γκινίκ» αναφέρει πως μέσω της «επιτροπής ακίνητης περιουσίας» έχει εκτουρκιστεί το 1,5% των ελληνοκυπριακών περιουσιών που βρίσκονται στα κατεχόμενα.

7.618 αιτήσεις σε 18 χρόνια

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσαν οι κατοχικές «αρχές», από το 2006 μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2024 κατατέθηκαν στην «Επιτροπή Αποζημιώσεων» 7.618 αιτήσεις από Ελληνοκυπρίους.

Πιο αναλυτικά, το 2006 κατατέθηκαν 100 αιτήσεις, το 2007 ήταν 197, το 2008 ήταν 76, το 2009 κατατέθηκαν 70 αιτήσεις, το 2010 ήταν 397, το 2011 ήταν 1.926, το 2012 κατατέθηκαν 1.606, το 2013 κατατέθηκαν 1.311 αιτήσεις, το 2014 ήταν 375, το 2015 ήταν 182, το 2016 ήταν 50, το 2017 ήταν 81, το 2018 ήταν 117, το 2019 ήταν 148, το 2020 καταγράφηκαν 131 αιτήσεις, το 2021 αιτήθηκαν 268, το 2022 οι αιτήσεις ήταν 170, το 2023 ήταν 237, ενώ μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2024 οι αιτήσεις έφτασαν τις 147. Οι 26 ήταν τον Ιανουάριο, 25 τον Φεβρουάριο, 20, τον Μάρτιο, 27 τον Απρίλιο, 29 τον Μάιο και 20 τον Ιούνιο.

Από την ανάλυση διαφαίνεται ότι οι πιο πολλές αιτήσεις έγιναν τις χρονιές 2010 με 2014, όταν οι πολίτες αντιμετώπισαν την οικονομική κρίση που επήλθε στην Κύπρο. Αυτό δείχνει ότι η δυσχερής οικονομική κατάσταση, στην οποία βρέθηκαν οι Ελληνοκύπριοι, τους οδήγησε στην Επιτροπή Αποζημιώσεων και στο ξεπούλημα περιουσιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, από τις 7.618 αιτήσεις που έγιναν, εξετάστηκαν μόλις οι 1.788 και εκκρεμούν οι 5.830. Συγκεκριμένα, πήραν αποζημίωση οι 1.536 Ελληνοκύπριοι που ξεπούλησαν την περιουσία τους στο κατοχικό καθεστώς. Πέντε αιτηθέντες αποκαταστάθηκαν, ένας αποκαταστάθηκε και μετά κατοίκησε στα κατεχόμενα, 8 αποζημιώθηκαν και αποκαταστάθηκαν, σε 2 έγινε ανταλλαγή και αποζημίωση, σε έναν αιτητή δόθηκε μερική αποζημίωση, σε 225 απορρίφθηκε η αίτησή τους, ενώ 10 περιπτώσεις ήρθαν σε συμφωνία με βάση συγκεκριμένη νομοθεσία.

446.513.846 εκατομμύρια στερλίνες σε 18 χρόνια

Το κατοχικό καθεστώς από τη δημιουργία της «Επιτροπής Αποζημιώσεων» έδωσε 446.513.846 εκατομμύρια στερλίνες, αποζημιώνοντας με πενιχρά ποσά σε σχέση με την πραγματική αξία τους, όσους θέλουν να ξεφορτωθούν τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα.

Πιο αναλυτικά, το 2006 έδωσαν 2.221.000 στερλίνες, το 2007 έδωσαν 3.147.000 στερλίνες, το 2008 έδωσαν £1.646.600, το 2009 το ποσό ανήλθε σε 31.047.000 στερλίνες, το 2010 ήταν £12.724.900, το 2011 έδωσαν 12.980.440 στερλίνες, το 2012 έδωσαν £33.952.775, το 2013 το ποσό ανήλθε σε £46.277.406, το 2014 ήταν £49.049.112, το 2015 έδωσαν £22.347.555, το 2016 έδωσαν £13.368.446, το 2017 έδωσαν £37.500.782, το 2018 ήταν £29.725.000, το 2019 έδωσαν £6.634.500, το 2020 έδωσαν £10.543.145, το 2021 έδωσαν £16.475.330, το 2022 έδωσαν £35.576.780, το 2023 έδωσαν £55.309.250, ενώ μέχρι στιγμής για το 2024 έδωσαν 25.986.825 στερλίνες.

Πωλήσεις από 11.000 μέχρι 11.000.000 στερλίνες

Αναλύοντας τις υποθέσεις που εξέτασε η «Επιτροπή Αποζημιώσεων» για το πρώτο εξάμηνο του 2024, φαίνεται ξεκάθαρα η διαφορά στα χρηματικά ποσά και στις αποζημιώσεις που δίνει σε κάθε αιτητή. Τα λιγότερα χρήματα που δόθηκαν ήταν 11.390 στερλίνες, ενώ τα πιο πολλά ήταν 11.000.000 στερλίνες. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι σε ποιες περιοχές είναι αυτά τα τεμάχια γης, αλλά ούτε και σε ποιον ανήκαν. Δόθηκαν ποσά όπως £14.000, £50.000, £305.000, ή ακόμη και 4.000.000 στερλίνες, ανάλογα με την εκτίμηση της αξίας όπως την κρίνουν οι κατοχικές «αρχές». Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι αιτήσεις απορρίφθηκαν ή δόθηκε μερική αποζημίωση.

Τι προτείνει το ΕΛΑΜ για το περιουσιακό

Ο εκπρόσωπος του ΕΛΑΜ στην Παγκύπρια Ένωση Προσφύγων (ΠΕΠ) και επαρχιακός στη Λευκωσία, Γιώργος Τοούλας, μίλησε στη «Σ» για την αναγκαιότητα αλλαγής πολιτικής από την Κυβέρνηση, πριν χαθεί κάθε ελληνοκυπριακή περιουσία στα κατεχόμενα εδάφη μας.

Αρχικά ανέφερε ότι το ΕΛΑΜ προτείνει να αναγνωριστεί άμεσα η απώλεια χρήσης. «Ήδη πέρασαν 50 χρόνια. Ήδη άρχισαν αρκετοί να ξεπουλούν τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα. Εμείς προτείνουμε λύσεις, ώστε να αρχίσει η σταδιακή αποκατάσταση της ζημιάς λόγω της απώλειας χρήσης, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η οικονομική σταθερότητα».

Εξήγησε ότι η αποζημίωση μπορεί να γίνεται με τρεις τρόπους: με ανταλλαγή χαλίτικης γης ανάλογης αξίας, με τουρκοκυπριακή γη ανάλογης αξίας ή με χρήματα. Συμπλήρωσε ότι κατανοούν ότι δεν μπορεί να δώσει το κράτος τόσα δισεκατομμύρια. «Έτσι προτείνουμε να γίνει μια συμφωνία με τους πρόσφυγες, η οποία θα είναι μακροχρόνια και θα αποζημιώνονται σταδιακά. Έτσι θα συνδεθούν και οι επόμενες γενιές με την γη των πατέρων ή των παππούδων τους».

«Να μην περάσει στο 100% η ιδιοκτησία στο κράτος»

Στη συνέχεια ο κ. Τοούλας μίλησε για τους πόρους του ταμείου, αναφέροντας ότι πρέπει η Κυπριακή Δημοκρατία να απαιτήσει στο Διεθνές Δικαστήριο την καταβολή αποζημιώσεων από την Τουρκία ως τη μόνη υπαίτια. «Ο κρατικός προϋπολογισμός τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει πλεόνασμα. Το 2022 ήταν 590 εκατομμύρια, ενώ φέτος ήταν πέραν των 600 εκατομμυρίων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα μέρος αυτού του ποσού για το ειδικό ταμείο, αλλά και από εξοικονομήσεις που θα προέλθουν από τα κονδύλια που σήμερα δαπανώνται για τους παράνομους μετανάστες», εξήγησε. Ενδεικτικά, σημείωσε ότι το 2024 το ποσό για τους παράτυπους μετανάστες ανήλθε στα 210 εκατομμύρια ευρώ, τονίζοντας παράλληλα ότι, από το ποσό που θα εξοικονομηθεί, μέρος μπορεί να δοθεί στις υπόλοιπες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

Πρόσθεσε ότι «σημαντικό είναι να μην περάσει στο 100% η ιδιοκτησία στο κράτος, γιατί υπάρχει κίνδυνος να πάει το κράτος από μόνο του και να λύσει το περιουσιακό χωρίς να ρωτήσει κανέναν. Οπότε η ιδιοκτησία ή ένα μέρος θα παραμένει στους πρόσφυγες και θα μπορεί να δώσει τη γραπτή άδεια ο πρόσφυγας για τη διαπραγμάτευση».

«Μένουν στα σπίτια μας και μας κάνουν και μήνυση»

Όσον αφορά τις τουρκοκυπριακές περιουσίες, ανέφερε ότι το ΕΛΑΜ προτείνει την τροποποίηση του περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών Νόμου του 1991. «Στο άρθρο 6Α δίνεται το δικαίωμα στους Τουρκοκυπρίους να ενάγουν την Κυπριακή Δημοκρατία σε περιπτώσεις που πιστεύουν ότι παραβιάζονται τα δικαιώματά τους. Αυτό πρέπει να τροποποιηθεί και να μην επιτρέπει σε κανέναν Τουρκοκύπριο να ενάγει την Κυπριακή Δημοκρατία. Ήδη είναι σφετεριστές είτε οι ίδιοι είτε οι πατεράδες τους είτε οι παππούδες τους».

Ακόμη, ανέφερε ότι είναι σημαντική η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, καθώς λέει ότι ο καθένας δικαιούται σεβασμό της περιουσίας του και κανένας δεν μπορεί να του το στερήσει μόνο για λόγους δημοσίας ωφελείας. «Εμείς λέμε ότι, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, πρέπει το κράτος να απαλλοτριώσει τις περιουσίες χωρίς καμία αποζημίωση προς τους Τουρκοκυπρίους. Αν έχουν θέμα, τότε να ενάγουν την Τουρκική Δημοκρατία που προκάλεσε όλα αυτά στην Κύπρο», ανέφερε. Υπογράμμισε ότι είναι σφετεριστές. «Μένουν στα σπίτια μας και μας κάνουν και μήνυση για να πιάσουν αποζημίωση επειδή μένει ένας πρόσφυγας σε δική τους περιουσία στην Πάφο».

Κίνδυνος να μείνουν για δεύτερη φορά πρόσφυγες

Επιπλέον, ανέφερε ότι μεγάλο θέμα είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των προσφύγων. «Η πλειοψηφία απευθύνθηκαν είτε σε Συνεργατικές είτε μέσω του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών για τα δάνειά τους. Σήμερα ένας σημαντικός αριθμός από αυτά είναι πλέον μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Εμείς λέμε ότι το κράτος πρέπει να είναι πιο διαλλακτικό με τους πρόσφυγες και υπάρχει τρόπος η οποία κρατική παρέμβαση να συνδεθεί και με την απώλεια χρήσης».

Συμπλήρωσε ότι δεν γίνεται να χάσουν για δεύτερη φορά τις περιουσίες τους και να ξαναγίνουν πρόσφυγες οι ίδιοι ή τα παιδιά τους. «Το κράτος δεν αναγνωρίζει την απώλεια χρήσης, δεν αποζημιώνει την απώλεια περιουσίας στα κατεχόμενα και ταυτόχρονα κινδυνεύει η κύρια κατοικία σου, γιατί για διάφορους λόγους, συνήθως για λόγους πέραν του ελέγχου του δανειολήπτη, αυτός δεν καταφέρνει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του».

Πηγή: Σημερινή