Οι Εργατικοί θα πρέπει να σκεφτούν την αναμόρφωση της σχέσης του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ

Των Aslak Berg, Ian Bond, Zach Meyers, Luigi Scazzieri 

Η επόμενη κυβέρνηση της Βρετανίας χρειάζεται μια συνεκτική στρατηγική προς την ΕΕ, που θα κυμαίνεται από το εμπόριο μέχρι την ενέργεια, την εξωτερική πολιτική και την άμυνα.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, τόσο οι Συντηρητικοί όσο και οι Εργατικοί τηρούν τις περπατημένες γραμμές σχετικά με το Brexit. Το μανιφέστο των Συντηρητικών είναι γεμάτο αβάσιμους ισχυρισμούς ότι το Brexit επέτρεψε στο Ηνωμένο Βασίλειο να κάνει πράγματα όπως η οικοδόμηση περισσότερων κατοικιών. Το μανιφέστο του Εργατικού Κόμματος ζητά “μια βελτιωμένη και φιλόδοξη σχέση με τους ευρωπαίους εταίρους μας”, αλλά οι λεπτομέρειες είναι μάλλον μη φιλόδοξες.

Οι Εργατικοί θα πρέπει να σκεφτούν την αναμόρφωση της σχέσης του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ, προς το συμφέρον της ευημερίας και της ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου. Τέσσερα χρόνια μετά το Brexit, η ΕΕ εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ηνωμένου Βασιλείου και η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία έχει υπογραμμίσει ότι η ευρωατλαντική ασφάλεια παραμένει κρίσιμη για το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η προσέγγιση του Ηνωμένου Βασιλείου στις σχέσεις με την ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο αυτό που θέλει η Βρετανία, αλλά και τι είναι διατεθειμένοι να σκεφτούν οι εταίροι της στην ΕΕ. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη-μέλη θα καλωσόριζαν γενικά καλύτερες σχέσεις με το ΗΒ. Ωστόσο, η βελτίωση των σχέσεων με το Λονδίνο δεν θα είναι κορυφαία προτεραιότητα: οι ηγέτες της ΕΕ θα επικεντρωθούν σε εσωτερικές προτεραιότητες, όπως η εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας και οι προετοιμασίες για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό που ξεκινά το 2028. Ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία, ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και (ενδεχομένως) η προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ θα τραβήξει επίσης μεγάλο μέρος της προσοχής της Ένωσης.

Από την πλευρά της ΕΕ, η εμπορική σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο έχει διευθετηθεί μέσω του πλαισίου Windsor για τη Βόρεια Ιρλανδία και της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας (TCA) για ευρύτερα εμπορικά ζητήματα. Η πρόκληση για την επόμενη βρετανική κυβέρνηση είναι ότι αυτό το σύνολο λύσεων δεν είναι καθόλου ικανοποιητικό για τις βρετανικές επιχειρήσεις: αντιμετωπίζουν μειωμένη πρόσβαση στην αγορά και αυξημένο κόστος συναλλαγών σε σύγκριση με όταν το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν μέλος της ΕΕ. Ούτε οι κατασκευαστές-εξαγωγείς ούτε οι εισαγωγείς έχουν προσαρμοστεί πλήρως σε μια πραγματικότητα αυξημένης εμπορικής τριβής μετά το Brexit, εν μέρει επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο μόλις τώρα εισάγει πολλούς συνοριακούς ελέγχους για εισαγωγές. Η επόμενη βρετανική κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει έντονες πιέσεις να βελτιώσει το TCA για να μειώσει το κόστος και να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερη πρόσβαση στην αγορά.

Από αυτή την άποψη, μια κυβέρνηση των Εργατικών είναι πιθανό να απογοητεύσει πολλούς. Οι τρεις κόκκινες γραμμές των Εργατικών – καμία τελωνειακή ένωση, καμία ένταξη στην ενιαία αγορά και καμία ελευθερία κινήσεων – θα περιορίσουν τις πιθανές βελτιώσεις. Ειδικότερα, οι προοπτικές για τη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά υπηρεσιών με παράλληλη τήρηση των κόκκινων γραμμών είναι πολύ περιορισμένες. Θα γίνονται συνοριακοί έλεγχοι εφόσον υπάρχουν τελωνειακά σύνορα. Επομένως, δεν θα υπάρξει επιστροφή στο εμπόριο χωρίς τριβές που υπήρχε πριν από το Brexit.

Στα θετικά, οι Εργατικοί υποσχέθηκαν να επιδιώξουν βελτιώσεις σε τρεις τομείς: αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων, εξαιρέσεις από την υποχρέωση θεώρησης για τους καλλιτέχνες περιοδείας και μια κτηνιατρική συμφωνία. Η αμοιβαία αναγνώριση των προσόντων πιθανότατα θα αποδειχθεί δύσκολο να επιτευχθεί, εκτός ίσως από περιορισμένες συμφωνίες για συγκεκριμένα επαγγέλματα, καθώς το σύστημα ευρύτερης αμοιβαίας αναγνώρισης πριν από το Brexit ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την ελευθερία κινήσεων. Ομοίως, μια συμφωνία απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης θα μπορούσε να βοηθήσει Βρετανούς καλλιτέχνες που περιοδεύουν σε ορισμένες χώρες της ΕΕ (αν και πολλοί δεν απαιτούν βίζα ή άδειες εργασίας ούτως ή άλλως), αλλά δεν θα επηρεάσει το τελωνειακό κόστος για τη μεταφορά οργάνων ή εξοπλισμού σκηνής.

Η πιο σημαντική από τις υποσχέσεις των Εργατικών είναι η προτεινόμενη κτηνιατρική συμφωνία, η οποία θα μπορούσε να μειώσει ή ακόμα και να εξαλείψει τους ακριβούς υγειονομικούς ελέγχους στα τρόφιμα, προς όφελος τόσο των εξαγωγέων όσο και των καταναλωτών. Ωστόσο, η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων θα απαιτούσε από το Ηνωμένο Βασίλειο να αποδεχθεί τη δυναμική ευθυγράμμιση με τους κανονισμούς της ΕΕ και τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Εάν το ΗΒ αποδεχτεί μια τέτοια ρύθμιση, θα ασκηθεί πίεση να δεχτεί παρόμοιες ρυθμίσεις για άλλους τύπους αγαθών. Η Ρέιτσελ Ριβς, η σκιώδης καγκελάριος, έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί ότι ο κατάλογος των βελτιώσεων δεν είναι εξαντλητικός, λέγοντας “Δεν νομίζω ότι κανείς ψήφισε υπέρ του Brexit επειδή δεν ήταν ευχαριστημένος που οι κανονισμοί για τα χημικά ήταν οι ίδιοι σε όλη την Ευρώπη”.

Εμπόριο

Για τη ρύθμιση προϊόντων, υπάρχουν ισχυρά κίνητρα για κάποιο είδος δυναμικής ευθυγράμμισης του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ, ακόμη και σε βάρος του να γίνει κάποιος θεσμός κανόνων. Η αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είναι αρκετά μεγάλη για να διατηρήσει ένα ξεχωριστό σύνολο ρυθμιστικών απαιτήσεων για πολλά προϊόντα και οι βρετανοί εξαγωγείς θα προτιμούσαν να συμμορφώνονται με ένα μόνο σύνολο κανόνων τόσο για την εγχώρια αγορά τους όσο και για τις εξαγωγές τους στην ΕΕ. Οι Εργατικοί καλό θα ήταν να χαράξουν μια εμπορική στρατηγική και να αφιερώσουν χρόνο για τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη για να έχουν μια σαφή εικόνα των συμφερόντων του κλάδου πριν εμπλακούν με την ΕΕ. Ένα Ηνωμένο Βασίλειο με συνεκτική στρατηγική και σαφή άποψη των απαιτούμενων αντισταθμίσεων θα μπορούσε να βρει ένα κοινό στις Βρυξέλλες για μια αμοιβαία επωφελής συμφωνία και με λιγότερη ανησυχία για την “επιλογή κερασιών” από ό,τι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το Brexit. Και ακόμη και σε τομείς όπου η δυναμική ευθυγράμμιση είναι απίθανο να είναι μια επιλογή, όπως για τις υπηρεσίες γενικά, θα μπορούσε να υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον για διάλογο και συνεργασία.

Ακόμη και στον τομέα της τεχνολογίας, έναν τομέα όπου η ΕΕ έχει ψηφίσει σειρές νέων νόμων μετά το Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιθανό να παραμείνει ευθυγραμμισμένο με τις Βρυξέλλες. Το Ηνωμένο Βασίλειο ακολούθησε τον Νόμο της ΕΕ για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες με το δικό του αντίστοιχο, τον Νόμο για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο. Ενώ η ΕΕ ψήφισε τον Νόμο για τις Ψηφιακές Αγορές για να δαμάσει τη δύναμη των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών στην αγορά, το Ηνωμένο Βασίλειο υιοθέτησε το δικό του ισοδύναμο καθεστώς τις τελευταίες ημέρες του τελευταίου κοινοβουλίου. Από την άλλη πλευρά, οι πολυσυζητημένες αλλαγές των Συντηρητικών στη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων δεν πέρασαν – και είναι απίθανο να γίνουν δεκτές από τους Εργατικούς, πράγμα που σημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να ακολουθεί τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων.

Αυτή η τάση ρυθμιστικής σύγκλισης είναι πιθανό να συνεχιστεί όποιος κερδίσει τις εκλογές. Καθώς η ΕΕ συνεχίζει να εγκρίνει και να εφαρμόζει νέους κανονισμούς –μεγάλο μέρος της προσπαθεί σκόπιμα να αλλάξει τη συμπεριφορά εταιρειών εκτός ΕΕ σε θέματα όπως το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα– οι βρετανικές επιχειρήσεις θα πρέπει να πληρούν αυτά τα πρότυπα για να έχουν πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.

Το Εργατικό Κόμμα βλέπει τη συνεργασία με την ΕΕ στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας ως μια ευκαιρία στην αναζήτηση μιας καλύτερης σχέσης με τους γείτονες του Ηνωμένου Βασιλείου: η στενότερη ευθυγράμμιση μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην αντιμετώπιση εξωτερικών και εσωτερικών απειλών θα πρέπει να είναι win-win πρόταση. Θα πρέπει να είναι λιγότερο αμφιλεγόμενο σε εσωτερικό επίπεδο από τις βελτιωμένες εμπορικές ρυθμίσεις, οι οποίες ενδέχεται να απαιτήσουν από το Ηνωμένο Βασίλειο να αποδεχθεί τους κανονισμούς της ΕΕ χωρίς να μπορεί να τους επηρεάσει. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, συχνά στόχος Brexiters, δεν παίζει επίσης σχεδόν κανένα ρόλο στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ (ΚΕΠΠΑ).

Οι Εργατικοί θα επιδιώξουν και πιθανότατα θα αποκτήσουν βελτιωμένες εμπορικές σχέσεις με την ΕΕ. Αλλά οι φιλοδοξίες τους είναι περιορισμένες, όπως και τα πιθανά κέρδη. Θα αντιμετωπίσουν πιέσεις να προχωρήσουν παραπέρα.

Άμυνα

Η απερχόμενη Συντηρητική κυβέρνηση έκανε κάποια δειλά βήματα προς την πιο σοβαρή άμυνα με την ΕΕ. Συγκεκριμένα, υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο σχέδιο στρατιωτικής κινητικότητας της ΕΕ, στο οποίο συμμετέχουν ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και η Νορβηγία. Η νέα κυβέρνηση μπορεί να επιδιώξει να προχωρήσει βαθύτερα. Υπάρχουν πολλές εύκολες νίκες που θα μπορούσε να εξασφαλίσει γρήγορα: 1) επίσημος διάλογος ΗΒ-ΕΕ για την άμυνα και την ασφάλεια (ο οποίος μπορεί επίσης να είναι μέρος ενός ευρύτερου διαλόγου εξωτερικής πολιτικής). 2) μια συμφωνία για το Ηνωμένο Βασίλειο να μπορεί να συμμετέχει σε αποστολές της ΕΕ όπου διαπιστώνει ενδιαφέρον να το πράξει (όπως θα μπορούσε, για παράδειγμα, στη Βοσνία)· και 3) μια διοικητική συμφωνία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας για να επιτραπεί περισσότερες επαφές και ενδεχομένως να ανοίξει ο δρόμος για κάποια συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στα σχέδιά του. Το ΗΒ μπορεί επίσης να θέλει να εξετάσει το ενδεχόμενο διεύρυνσης της συμμετοχής του στην PESCO σε άλλα έργα ενδιαφέροντος – όπως αυτό στους κόμβους υλικοτεχνικής υποστήριξης.

Το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ παραμένουν ευθυγραμμισμένα για την επίτευξη του μηδενικού άνθρακα έως το 2050. Οι επικριτές κατηγόρησαν την κυβέρνηση του Σουνάκ ότι εγκατέλειψε την ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου στα κλιματικά ζητήματα, μειώνει ορισμένες πράσινες πολιτικές και επιδιώκει να αξιοποιήσει πολιτικά διχαστικές πρωτοβουλίες, όπως οι χρεώσεις για την οδήγηση των πιο ρυπογόνων οχημάτων στο Λονδίνο . Μια νέα κυβέρνηση των Εργατικών πιθανότατα θα εστιάσει εκ νέου στην ηγεσία της κλιματικής πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου. Ομοίως, ενώ η ΕΕ αντέχει όλο και περισσότερο τη δική της “πράσινη λάμψη”, μεγάλο μέρος της νομοθεσίας που υποστηρίζει την Πράσινη Συμφωνία έχει ήδη ψηφιστεί και η επόμενη Επιτροπή θα επικεντρωθεί στην εφαρμογή.

Μετανάστευση

Τόσο οι Εργατικοί όσο και οι Συντηρητικοί θέλουν να μειώσουν τη νόμιμη και την παράνομη μετανάστευση. Κανένας από τους δύο δεν επιθυμεί την επιστροφή της ελεύθερης κυκλοφορίας. Μεταξύ των πιο σημαντικών διαφορών μεταξύ των μανιφέστων τους είναι το πρώτο, ότι οι Συντηρητικοί υπόσχονται να απελάσουν παράτυπους μετανάστες στη Ρουάντα, ένα σχέδιο που οι Εργατικοί λένε ότι είναι ανεφάρμοστο και έχουν υποσχεθεί να ακυρώσουν. και δεύτερον, ότι οι Εργατικοί λένε ότι “θα επιδιώξουν μια νέα συμφωνία ασφαλείας με την ΕΕ για να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο και να επιτρέψουν στις αστυνομικές μας ομάδες να διευθύνουν κοινές έρευνες με τους ευρωπαίους ομολόγους τους”, ενώ οι Συντηρητικοί σιωπούν για στενότερη συν- συνεργασία με την ΕΕ.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου