Αρθρο του Αντώνη Κλάψη στην «Κ»: Η (σκέτη) Μακεδονία και η Ανατολική Γροιλανδία
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα – Ντάβκοβα κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ορκωμοσίας της στο κοινοβούλιο των Σκοπίων. Την αντίδραση της Αθήνας, αλλά και της ηγεσίας της Ε.Ε. –της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Σαρλ Μισέλ– προκάλεσε η παραβίαση από την πλευρά της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας της συμφωνίας των Πρεσπών. Φωτ. A.P. /Boris Grdanoski
Συνήθως στους πολιτικούς προσάπτεται η κατηγορία ότι άλλα λένε κι άλλα κάνουν (η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές αυτού του είδους η κριτική δεν είναι άδικη…)
Εχει άραγε όντως το δικαίωμα ο/η θεσμικός εκπρόσωπος ενός κράτους (πολύ περισσότερο ο/η αρχηγός ενός κράτους) να λέει ό,τι θέλει, χωρίς να ανησυχεί για τις επιπτώσεις; Οι προφορικές δηλώσεις δεν έχουν νομικές συνέπειες και επομένως δεν πρέπει να λαμβάνονται τόσο σοβαρά υπόψη όσο οι γραπτές διατυπώσεις; Η απάντηση είναι σαφώς αρνητική. Η διεθνής πρακτική προσφέρει πολλά παραδείγματα που επιβεβαιώνουν κατηγορηματικά αυτό το συμπέρασμα. Ενα από τα πιο χαρακτηριστικά είναι η περίφημη «διακήρυξη Ιχλεν», η οποία πήρε το όνομά της από τον υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας, Νιλς Κλάους Ιχλεν.
Εχει ιστορικά τεκμηριωθεί ότι τα λόγια έχουν εξίσου μεγάλη σημασία με τα γραπτά, όταν εκστομίζονται από ανώτατους κρατικούς αξιωματούχους.
Μικρή, αλλά ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: όταν το ∆ιεθνές ∆ικαστήριο εξέτασε την υπόθεση της Ανατολικής Γροιλανδίας, ο Ιχλεν όχι μόνο δεν ήταν πια υπουργός Εξωτερικών, αλλά δεν βρισκόταν καν εν ζωή, καθώς είχε αποβιώσει το 1925. Οι προφορικές του δηλώσεις συνέχιζαν να παράγουν νομικά αποτελέσματα και επομένως να δεσμεύουν τη Νορβηγία ακόμη και μετά τον θάνατό του. Τα κράτη έχουν συνέχεια και οι υποχρεώσεις (γραπτές ή προφορικές) που αναλαμβάνουν διά των νομίμων εκπροσώπων τους δεν παραγράφονται.
«Verba volant, scripta manent» (τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν) λέει η γνωστή λατινική ρήση. Ομως έχει ιστορικά τεκμηριωθεί ότι τα λόγια έχουν εξίσου μεγάλη σημασία με τα γραπτά, όταν εκστομίζονται από ανώτατους κρατικούς αξιωματούχους. Ως καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου, η κ. Σιλιάνοφσκα θα έπρεπε να το γνωρίζει καλά. Παριστάνοντας ότι δεν το καταλαβαίνει, δεν διαπράττει μόνο ένα μεγάλο νομικό και θεσμικό ατόπημα, παραβιάζοντας μια διεθνή συμφωνία (των Πρεσπών), αλλά και αυτό το Σύνταγμα της χώρας της. Αδιαφορεί προκλητικά για τις «ευρωπαϊκές αξίες και αρχές», για τις οποίες (θεωρητικά) τόσο πολύ κόπτεται, καθώς αυτές οι αξίες και αρχές βασίζονται πάνω απ’ όλα στην τήρηση υποχρεώσεων, μέσα από τις οποίες προκύπτουν αντίστοιχα δικαιώματα.
Πηγή: Καθημερινή