Κινήσεις μετά τη λήξη της αποστολής της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Μαρίας Ανχέλ Ολγκίν Κουεγιάρ, ετοιμάζει η κατοχική Τουρκία. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, η Άγκυρα και ο εγκάθετος της στα κατεχόμενα, Ερσίν Τατάρ, σχεδιάζουν να προβούν σε ενέργειες, ελιγμούς, εάν και εφόσον η αποστολή της κ. Ολγκίν ολοκληρωθεί στις αρχές Ιουλίου και διαπιστωθεί αδιέξοδο. 

Η Άγκυρα, θεωρώντας ότι πλέον δεν θα υφίσταται πρωτοβουλία, η οποία στηρίζεται σε συγκεκριμένους όρους εντολής, τα ψηφίσματα, θα παρουσιασθεί «έτοιμη» να αποδεχθεί  ακόμη και συνάντηση του κατοχικού ηγέτη, Ερσίν Τατάρ με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη. Είναι πρόδηλοι οι στόχοι της κατοχικής πλευράς, η οποία προφανώς και θα παρουσιάσει την ενέργεια αυτή ως κίνηση «καλής θέλησης» και «διαφοροποίηση». Είναι, όμως, σαφές πως στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, ο στόχος θα είναι όπως οι συζητήσεις γίνουν στο πλαίσιο της προσπάθειας της τουρκικής πλευράς για αλλαγή της βάσης του Κυπριακού και για την επιβολή της δικής της ατζέντα.

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι από την αρχή της αποστολής της κ. Ολγκίν, η Τουρκία ήθελε να οδηγήσει την προσπάθεια σε αδιέξοδο προτάσσοντας το γεγονός ότι ο διορισμός της αποσκοπούσε να διαπιστώσει κατά πόσο υπάρχει «κοινό έδαφος». Σύμφωνα με την τουρκική επιχειρηματολογία,  η προσωπική απεσταλμένη του Γ.Γ. δεν είχε και δεν έχει εξουσιοδότηση να εργαστεί για τη διαμόρφωση «κοινού εδάφους» και γι αυτό και δεν συζήτησε μαζί της οτιδήποτε προς αυτή την κατεύθυνση. Βεβαίως, η πραγματικότητα είναι πως τα Ηνωμένα Έθνη δεν έχουν λόγο να συζητήσουν για τη διαμόρφωση «κοινού εδάφους» καθώς αυτό υπάρχει και είναι τα ψηφίσματα του Διεθνούς Οργανισμού. Κάτι, που δεν αποδέχεται η κατοχική πλευρά.

Τι θα σημαίνει, όμως, μια συνάντηση Χριστοδουλίδη και Τατάρ μετά την λήξη της αποστολής της κ. Ολγκίν; Κυρίως εάν οι Τούρκοι θα ζητήσουν όπως αυτή γίνει χωρίς την παρουσία των Ηνωμένων Εθνών; Σημαίνει συνάντηση χωρίς πλαίσιο και εκτός των Ηνωμένων Εθνών.

«ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ»

Η κατοχική πλευρά ζητά όπως είναι γνωστό να αναγνωρισθούν τα «εγγενή δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων, κυριαρχική ισότητα και ίσο διεθνές καθεστώς της Κυπριακής Δημοκρατίας («Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου», όπως την ονομάζουν) και της «ΤΔΒΚ». Και ποιος ο στόχος των συναντήσεων και των συζητήσεων με βάση το τουρκικό αφήγημα; Την επίτευξη «ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ» μεταξύ των «δύο οντοτήτων».

Είναι δε σαφές από κινήσεις που γίνονται αλλά και τα όσα δηλώνονται και δημοσίως ότι δεν θέλουν την παρουσία των Ηνωμένων Εθνών στις διεργασίες, εκτός κι εάν προχωρήσει ο Διεθνής Οργανισμός στην αλλαγή της διαπραγματευτικής βάσης και του ψηφίσματος 186 του 1964, το οποίο αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως το μόνο κράτος στο νησί. Και οι δυο αυτοί στόχοι δύσκολα επιτυγχάνονται, πλην  όμως δεν εγκαταλείπονται.

Στο πλαίσιο, πάντως, αυτής της συστηματικής προσπάθειας η τουρκική κατοχική πλευρά ασκεί μεγάλες πιέσεις στα Ηνωμένα Έθνη και ειδικά στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ για την επίτευξη χωριστής συμφωνίας μεταξύ της Δύναμης και του κατοχικού καθεστώτος. Δηλαδή, να συνομολογήσουν συμφωνία με τη μορφή SOFA (A status of forces agreement).

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι σε έγγραφο προς τον ΟΗΕ, υπό τη μορφή σημείων-συζήτησης, που υποβλήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2019, με επεξηγηματική επιστολή του εκπροσώπου του ψευδοκράτους για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η τουρκική πλευρά υποστηρίζει πως «η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει επανειλημμένα καταγράψει την ανάγκη να συνομολογηθεί μια επίσημη συμφωνία/πλαίσιο, που να ρυθμίζει και να ορίζει τη σχέση μεταξύ της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και των “Αρχών” μας. Αυτό θα μπορούσε να έχει τη μορφή SOFA ή άλλης αμοιβαία αποδεκτής μορφής, εφόσον επιτευχθεί με τη συναίνεση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και των “τουρκοκυπριακών αρμόδιων αρχών”».

Εκβιασμοί επιβολής

Η Τουρκία θέλει να αναβαθμίσει το ψευδοκράτος ως χωριστή οντότητα και να το καταστήσει επίσημο συνομιλητή διεθνών οργανισμών, όπως είναι ο ΟΗΕ. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να συνομολογήσουν χωριστή συμφωνία γιατί σύμφωνα με γνωμάτευση που έχει ο Διεθνής Οργανισμός τούτο είναι παράνομο. Θέλοντας, πάντως, να πιέσει η κατοχική πλευρά δεν αποκλείεται να προχωρήσει και να απαγορεύσει τη διακίνηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στα κατεχόμενα χωρίς την άδεια του παράνομου καθεστώτος.

Την ίδια ώρα, οι κατοχικές δυνάμεις προκαλούν μικρές κρίσεις εντός της νεκρής ζώνης και υποδεικνύουν πως τίποτε δεν θα γίνεται στις περιοχές αυτές χωρίς την άδεια της τουρκοκυπριακής πλευράς. Η τουρκική πλευρά επιχειρεί να καταστήσει σύνορο της την γραμμή κατάπαυσης του πυρός.

Είναι σαφές πλέον από διάφορες κινήσεις ότι η κατοχική Τουρκία θα επιχειρήσει να επιβάλει διά εκβιασμών το σενάριο για την πραγματοποίηση συνάντησης του Προέδρου με τον κατοχικό ηγέτη, με δικούς της όρους  στη  μετά την Ολγκίν εποχή. Δηλαδή, εάν δεν γίνουν αποδεκτά τα όσα ζητά οι προκλήσεις θα ενταθούν.

Βαθμηδόν άρχισε να ξεκαθαρίζει η τουρκική τακτική. Η Άγκυρα θέλει εκτός του κάδρου τα Ηνωμένα Έθνη για να αποφύγει να συζητεί με βάση τις αποφάσεις του Διεθνούς Οργανισμού. Ένα τέτοιο σενάριο απορρίπτεται από τη Λευκωσία και μάλλον δεν θα βρει υποστηρικτές από τους τρίτους. Εκτός κι είναι με συνεννόηση με τους γνωστούς εν δυνάμει μεσολαβητές που προωθείται το σενάριο αυτό.  

Πώς θα κινηθεί η κ. Ολγκίν

Η προσωπική απεσταλμένη του Γ.Γ. του ΟΗΕ στο Κυπριακό, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, αναμένεται πως το πρώτο δεκαήμερο Ιουνίου θα συναντηθεί με τον Αντόνιο Γκουτέρες και στη συνέχεια θα υποβάλει την έκθεση της. Το περιεχόμενο της έκθεσης θα εξαρτηθεί κατά πόσο η ίδια θα θέλει να συνεχίσει την αποστολή, οπότε θα ζητήσει παράταση ή θα εγκαταλείψει κηρύσσοντας τη λήξη της προσπάθειας. Πολλά θα κριθούν και από τις προθέσεις των εμπλεκόμενων. Ελλάδα και Κύπρος θέλουν την απεσταλμένη να συνεχίσει, η Τουρκία ωστόσο δεν θέλει να ακούσει για ένα τέτοιο ενδεχόμενο και η μπάλα βρίσκεται στην πλευρά του Γενικού Γραμματέα. Ο κ. Γκουτέρες προφανώς και δεν θα αποφασίσει μόνος του, θα διαβουλευθεί με την προσωπική του απεσταλμένη αλλά και με άλλους βασικούς παίκτες όπως τους Αμερικανούς και τους Άγγλους. Οι ιδέες, τα όχι του Τατάρ και η σιωπή του Ερντογάν

Οι ιδέες, τα όχι του Τατάρ και η σιωπή του Ερντογάν

Η Κυπριακή Δημοκρατία υποδέχθηκε την προσωπική απεσταλμένη της προσωπικής απεσταλμένης του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, στο τρίτο της ταξίδι έχοντας ενώπιον της ιδέες. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε συζητήσει διάφορες ιδέες με την κ. Ολγκίν, τις οποίες η αξιωματούχος του ΟΗΕ μετέφερε στον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ. Η κ. Ολγκίν μετέφερε στον Τατάρ τα όσα συζήτησε με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, όπως το θέμα των οδοφραγμάτων, πλην όμως επέστρεφε στο προεδρικό με την άρνηση του κατοχικού ηγέτη. Καμία συζήτηση. Είτε θα γίνονταν δεκτά αυτά που ο ίδιος ζητά είτε τίποτε.

Αν και τα Ηνωμένα Έθνη ήθελαν τη Λευκωσία να δίνει κι άλλα για να ικανοποιηθεί η κατοχική πλευρά, ωστόσο, αυτό δεν μπορούσε να γίνει. Εκτός κι εάν τα Ηνωμένα Έθνη θα θυσίαζαν την ουσία και τη λύση για ένα διαδικαστικό ζήτημα.

Ο Τατάρ όπως είναι γνωστό επέμενε στα τρία Α ( απευθείας πτήσεις, απευθείας εμπόριο και απευθείας διεθνείς σχέσεις) και αυτή ήταν η απάντησή του στα όσα τέθηκαν από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως εκείνο που πρωτίστως θέλει η τουρκική πλευρά και το θέτει ως προτεραιότητα είναι το απευθείας εμπόριο από το λιμάνι της Αμμοχώστου.   

Οι κινήσεις αυτές έγιναν στη σκιά της επίσκεψης του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην Άγκυρα. Τι έγινε στην Άγκυρα; Ο Έλληνας Πρωθυπουργός έθεσε το Κυπριακό, ζήτησε από τον Ερντογάν να αποδεχθεί η τουρκική πλευρά μια συνάντηση Χριστοδουλίδη και Τατάρ και στη συνέχεια μια Διάσκεψη 5 συν 1. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως ο Ερντογάν δεν απάντησε. Έμεινε σιωπηλός. Τι σημαίνει αυτό; Δεν το απέρριψε, ούτε όμως το αποδέχθηκε. Μάλλον, όμως, επιλέγηκε η σιωπή για να μην απορρίψει την πρόταση και «κολλήσουν» οι συζητήσεις λόγω Κυπριακού. Άλλωστε είναι σαφές πως το βάρος να μην γίνει αποδεκτή η πρόταση με εντολές από την Άγκυρα το σήκωσε ο Τατάρ.

Φιλελεύθερος