Βιβλιοκριτική του Γιώργου Κύρτσου για το βιβλίο του Αλέξανδρου Μαλλιά, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα FREE SUNDAY, 3-11-2013

-Δεν εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα η
οικονομική αποδυνάμωση του υπουργείου Εξωτερικών και της πρεσβείας μας στην Ουάσινγκτον.

-Η ελληνική διπλωματία πρέπει να αξιοποιήσει καλύτερα τις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ και τη στρατηγική σημασία του εμπορικού μας στόλου. 

Ο Αλέξανδρος Μαλλιάς διατυπώνει ενδιαφέρουσες προτάσεις στο βιβλίο του «Η άλλη κρίση: H μαρτυρία ενός πρέσβη».

Το βιβλίο του Αλέξανδρου Μαλλιά
«Η άλλη κρίση: Η μαρτυρία ενός πρέσβη» αποτελεί πολύτιμη συμβολή στην αναζήτηση μιας αποτελεσματικότερης εξωτερικής πολιτικής. Ο κ. Μαλλιάς διάνυσε τεράστια υπηρεσιακή και διπλωματική απόσταση
κατά τη διάρκεια της 35ετούς σταδιοδρομίας του στο υπουργείο Εξωτερικών. Υπηρέτησε από θέσεις μεγάλης ευθύνης, όπως
δείχνει το εντυπωσιακό βιογραφικό του.

Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στην Α7 Διεύθυνση Διεθνών Οργανισμών και Διασκέψεων (1976-1978). Υπηρέτησε για μία τετραετία στη
Μόνιμη Αντιπροσωπεία στο Στρασβούργο (1978-1982). Στη συνέχεια εργάστηκε στην πρεσβεία μας στην Τρίπολη της Λιβύης (1982-1984). Ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη Ασφάλειας και
Συνεργασίας στην Ευρώπη (1987-1988). Την επόμενη τετραετία υπηρέτησε στο διπλωματικό γραφείο του τότε υπουργού
Εξωτερικών Μιχάλη Παπακωνσταντίνου και στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στον ΟΗΕ.

Το 1995 πέρασε
από τη Διεύθυνση Βαλκανικών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών και
την περίοδο 1995-1999 υπήρξε επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου στα Σκόπια. Στη συνέχεια ήταν πρεσβευτής της Ελλάδας στα Τίρανα για μία διετία, ενώ την περίοδο 2000-2005 εργάστηκε στην Α3 Διεύθυνση Βαλκανικών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών. Το 2005-2009 ήταν επικεφαλής της πρεσβείας μας στην Ουάσινγκτον, ενώ λίγο πριν από
την αποχώρησή του από το υπουργείο Εξωτερικών διετέλεσε σύμβουλος για βαλκανικά ζητήματα της τότε υπουργού Εξωτερικών κ. Μπακογιάννη.

Η αναφορά στο βιογραφικό του
κ. Μαλλιά οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι ένας άνθρωπος που έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε ολοκληρωμένη ανάλυση της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας. Στο βιβλίο του «Η άλλη κρίση: Η μαρτυρία ενός πρέσβη» κάνει ενδιαφέρουσες προτάσεις για τη βαλκανική πολιτική της χώρας μας, ζητεί την επιστροφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ρίζες της ευρωπαϊκής ενοποίησης, εξηγεί πώς θα μπορούσε
να γίνει πιο παραγωγική η σχέση μας με τις ΗΠΑ, ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες από την «αραβική άνοιξη» και τις θετικές και αρνητικές εξελίξεις που συνδέονται με αυτήν και γιατί πρέπει να
δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της συνεργασίας με το Ισραήλ.

Συγκεκριμένες προτάσεις

Μεταξύ των άλλων ο κ. Μαλλιάς προτείνει μία αποφασιστική αντιμετώπιση της πολιτικής της κυβέρνησης των
Σκοπίων έναντι της Ελλάδας με εντυπωσιακές πολιτικές και διπλωματικές κινήσεις. Εκτιμά ότι η Ελλάδα
πρέπει να καταγγείλει την ενδιάμεση συμφωνία του 1995, ιδιαίτερα μετά την αρνητική γι’ αυτήν απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, τον Δεκέμβριο του 2011. Κατά
την άποψή του, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να
ακολουθήσει το παράδειγμα των Σκοπίων και να δηλώσει ότι οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών για το θέμα του ονόματος θα εγκριθεί με δημοψήφισμα. Εκτιμά ότι με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα μπορεί
να απαντήσει στη διπλωματική πίεση που ασκούν τα Σκόπια για
μια συμφωνία σύμφωνη με τις
επιδιώξεις τους, στηριζόμενα στη θέση των δύο μεγαλύτερων κομμάτων της γειτονικής χώρας για έγκρισή της από το λαό
με δημοψήφισμα.

Ο συγγραφέας υποστηρίζει μια ευρύτερη συνεννόηση της
Ελλάδας με το
αλβανικό στοιχείο στα Βαλκάνια, που θα
συμπεριλαμβάνει, στην
τελική της φάση, αναγνώριση του Κοσόβου από
την Ελλάδα, μία δημιουργική σχέση με την αλβανική μειονότητα των Σκοπίων για να περιοριστεί κάπως
η επιθετικότητα του πρωθυπουργού της γειτονικής χώρας
κ. Γκρούεφσκι και
τη διευθέτηση των
βασικών διμερών εκκρεμοτήτων μεταξύ
Ελλάδας και Αλβανίας. Ο έμπειρος
διπλωμάτης δεν θεωρεί ότι αυτή η συνεννόηση θα είναι εύκολη, υποστηρίζει όμως ότι η Αθήνα
πρέπει να κρατήσει μεγαλύτερες αποστάσεις από το Βελιγράδι στη διαχείριση του θέματος των Σκοπίων και του Κοσόβου.

Ο κ. Μαλλιάς θεωρεί ότι σε αυτή
τη φάση η ελληνική διπλωματία πρέπει
να μετριάσει τον
βαλκανικό της ζήλο. Προτείνει η ελληνική προεδρία στην Ε.Ε. (πρώτο εξάμηνο του 2014) να
επιχειρήσει μία
στροφή από τα βαλκανικά ζητήματα, στα οποία είναι δύσκολο να πρωταγωνιστήσει η Ελλάδα στις σημερινές συνθήκες, στην επαναδιατύπωση των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων. Τον κ. Μαλλιά ανησυχεί ο συνδυασμός της έλλειψης αξιοπιστίας της υπερχρεωμένης Ελλάδας, του γερμανικού ηγεμονισμού που εκδηλώνεται στο εσωτερικό της Ε.Ε. και της επικράτησης μιας δημοσιονομικής λογικής που αποδεικνύεται αντιπαραγωγική από οικονομική και κοινωνική άποψη.
Δεν θέλει, λοιπόν, η επόμενη ελληνική προεδρία να είναι
ένα κακέκτυπο της προεδρίας του 2003, οπότε
η «ισχυρή Ελλάδα» του Κώστα Σημίτη έπαιξε
πρωταγωνιστικό ρόλο, με τη σύνοδο κορυφής της Θεσσαλονίκης, στη διαμόρφωση της βαλκανικής στρατηγικής της Ε.Ε., αλλά να ασχοληθεί με τα μεγάλα προβλήματα που
δοκιμάζουν την αντοχή του ελληνικού λαού και τη συνοχή
της Ε.Ε. Συνεπής ευρωπαϊστής, θεωρεί αδιανόητη την εγκατάλειψη της
ευρωπαϊκής στρατηγικής της Ελλάδας, αλλά και μία ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στην
οποία δεν θα έχει
ρόλο η πατρίδα μας.

Μέσα από τις
σελίδες του βιβλίου «Η άλλη κρίση: Η μαρτυρία ενός πρέσβη» διατυπώνονται προτάσεις και για την αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας με τις ΗΠΑ. Κατά την άποψη του κ. Μαλλιά, η ελληνική διπλωματία πρέπει να έχει
ανοιχτούς ορίζοντες και να παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στις περιοχές στρατηγικής σημασίας για τα αμερικανικά συμφέροντα. Η Αθήνα
μπορεί να επιβεβαιώσει, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, τη χρησιμότητά της, και με αυτό τον τρόπο να
ενισχύσει την επιρροή της στην Ουάσινγκτον. Η αναβάθμιση των σχέσεων με το Ισραήλ διευκολύνει τη
συνεννόηση με την
κυβέρνηση και τα νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ, όπου
το ισραηλινό λόμπι είναι
πανίσχυρο, ενώ η Αθήνα θα πρέπει να
ενισχύσει την οικονομική διάσταση της διπλωματίας που ασκεί, προβάλλοντας τη
στρατηγική σημασία του εμπορικού μας στόλου.

Τι πρέπει να αλλάξει

Ο κ. Μαλλιάς συνεχίζει μία
εθνική προσπάθεια παρά τη συνταξιοδότησή του από το υπουργείο Εξωτερικών. Συμμετέχει σε ομάδες ειδικών που διατυπώνουν λύσεις για τα προβλήματα της εξωτερικής πολιτικής και πρωταγωνιστεί στη διαμόρφωση της ελληνικής αλλά
και της βαλκανικής κοινής γνώμης σε μία κατεύθυνση που
εξυπηρετεί τα καλώς εννοούμενα εθνικά
μας συμφέροντα. Διατηρεί τις διεθνείς επαφές που δημιούργησε μέσα από
τη σταδιοδρομία του
στο υπουργείο Εξωτερικών και τις αξιοποιεί κατάλληλα. Μέσα από τις 304 σελίδες του βιβλίου (εκδόσεις Ινφογνώμων) διατυπώνει προτάσεις για την αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας και την ενίσχυση της διεθνούς θέσης της.

Υποστηρίζει ότι οι πολιτικοί που μας
οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση πρέπει
να αναλάβουν τις
ευθύνες τους και πως πρέπει
να σταματήσει η
ευνοϊκή νομοθετική μεταχείριση της
τάξης των πολιτικών, που διατηρεί τους περισσότερους από αυτούς στο απυρόβλητο και δημιουργεί δύο κατηγορίες πολιτών
έναντι του νόμου.

Τάσσεται υπέρ της
αξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση και καταγγέλλει τον
κομματισμό, την ευνοιοκρατία και
τον παραγοντισμό, που
προσδιορίζουν, σε σημαντικό βαθμό, τις εξελίξεις και
στο εσωτερικό του
υπουργείου Εξωτερικών. Θεωρεί ότι η αξιοκρατία και η σωστή αξιολόγηση των
δημόσιων λειτουργούν αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία την κρίση.

Διαφωνεί ριζικά με την
ισοπεδωτική μνημονιακή οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται και προειδοποιεί για τις αρνητικές συνέπειες από
την οικονομική αποδυνάμωση του υπουργείου Εξωτερικών και
την ελλιπή χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της πρεσβείας μας στην Ουάσινγκτον, η
οποία έχει έναν ιδιαίτερο ρόλο.

Ο Αλέξανδρος Μαλλιάς ξεκινάει την ενδιαφέρουσα αναζήτησή του
με τη φράση του Σόλωνος του Αθηναίου: «Εάν αξιώνεις ευθύνες από τους άλλους, να αναλάβεις κι εσύ τις δικές σου». Με βάση
το περιεχόμενο του
βιβλίου, αυτή η φράση είναι στάση ζωής για το συγγραφέα και δείχνει πώς πρέπει
να προσεγγίσουμε την
πολυδιάστατη κρίση που βρίσκεται σε πλήρη
εξέλιξη. Αυτή άλλωστε είναι η λογική
που αναπτύσσω στο δικό μου βιβλίο «Αγανακτήστε αλλά
τολμήστε».