Ο Τύπος στα χρόνια του Μνημονίου

Του Γιάννη Ξένου

Στη
γενικευμένη εικόνα παρακμής που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, με
αποκορύφωμα τα έξι χρόνια που βρίσκεται η χώρα στη δίνη της κρίσης,
κομβικός είναι ο ρόλος της ενημέρωσης, δηλαδή από ποια Μέσα
ενημερώνονται οι Έλληνες και πόσο αξιόπιστα είναι. Οι εφημερίδες,
μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’80, ήταν το κυρίαρχο μέσο
ενημέρωσης, από τη δεκαετία του ’90, με τη δημιουργία των ιδιωτικών
καναλιών και ραδιοφώνων και από τη δεκαετία του 2000 με την εισβολή του
διαδικτύου, η κυκλοφορία τους μειώθηκε κατακόρυφα.

Τα τελευταία έξι χρόνια, ακόμα και αυτός ο περιορισμένος ρόλος των εφημερίδων τίθεται υπό αμφισβήτηση. Σε αυτό το διάστημα, όπως φαίνεται και από τον πίνακα, έκλεισαν αρκετές ιστορικές εφημερίδες, πρώτα πρώτα η Ελευθεροτυπία και οι περισσότερες εφημερίδες που κινούνταν στη δεξιά-κεντροδεξιά (Απογευματινή, Ελεύθερος, Βραδυνή κ.ά.). 

Από την κρίση άντεξαν μόνο οι απογευματινές εφημερίδες των μεγάλων συγκροτημάτων, αλλά με μεγάλο κόστος, μιας και τα χρέη του ΔΟΛ και του Πήγασου εκτινάχθηκαν. Το 2013 κυκλοφορούσαν μόλις οχτώ απογευματινές εφημερίδες και οι πωλήσεις είχαν πέσει κάτω από τα 100.000 φύλλα την ημέρα (πίνακας). Σήμερα κυκλοφορούν δέκα απογευματινές εφημερίδες και δίνεται μια εικόνα ότι τα πράγματα έχουν σταθεροποιηθεί: Η Εφημερίδα των Συντακτών καλύπτει τη μία από τις δύο τάσεις που στεγάζονταν παλιά στην Ελευθεροτυπία και η Δημοκρατία καλύπτει εν μέρει το κενό που άφησαν οι παλιές δεξιές-κεντροδεξιές εφημερίδες.

Υπάρχει
όμως και μια πολύ ανησυχητική τάση που αναπτύσσεται και δεν της δίνεται
η προσοχή που πρέπει: Έχει ξεφυτρώσει ένα μπουκέτο εφημερίδων με λίγο
πολύ παραπλήσια λογική, εφημερίδες που συνήθως ξεκινούν από ιστοσελίδες
και μετά γίνονται εφημερίδες, ή εκφράζουν λογική ιστοσελίδων. 

Τέτοια
εφημερίδα είναι η Kontra news, η διάδοχος της Αυριανής, αλλά με τριπλάσια κυκλοφορία. Η Ελεύθερη Ώρα, από ένα περιθωριακό έντυπο της ακροδεξιάς που δεν πουλούσε πάνω από χίλια φύλλα, τώρα πουλά καθημερινά 3.500-4.000 φύλλα. Το Μακελειό, του Στέφανου Χίου, από καλτ εκπομπή έγινε ιστοσελίδα και πριν τις εκλογές καθημερινό φύλλο. Στις 16 Μαρτίου πούλησε 1.810 φύλλα, όταν η Αυγή
(είναι πρωινό φύλλο γι’ αυτό δεν βρίσκεται στον πίνακα) δεν ξεπέρασε τα
1.600 φύλλα. 

Έχουμε και πρωινό φύλλο ίδιας λογικής, την Ακρόπολη, που για ένα διάστημα είχε εκδότη τον Άρη Σπίνο,
ο οποίος κατέβηκε υποψήφιος με τη Χρυσή Αυγή στη Β΄ Αθηνών. Τώρα τη
διευθύνει κάποιος Τάκης Μαυρίκος, που είναι ο πρόεδρος του νέου δεξιού
κόμματος, «Δεξιά».

Εφημερίδες με πολλά κοινά στοιχεία, πρώτα από όλα
είναι και οι τέσσερις υπέρ της επιστροφής στη δραχμή, όλες πλασάρονται
ως αντιμνημονιακές, αλλά με ένα λόγο χυδαίο, που εν τέλει συκοφαντεί το
αντιμνημονιακό κίνημα. 

Προεκλογικά, εκτός της Ακρόπολης, που ήταν ημιεπίσημο όργανο της Χρυσής Αυγής, όλες στήριζαν τον Τσίπρα,
που θα έδινε ένα καλό μάθημα στη Μέρκελ και στους εγχώριους προδότες.
Τώρα που ο Τσίπρας προσεγγίζει τη Μερκέλ και ζητά από διάφορα
«αντιμνημονιακά» λαμόγια να αρχίσουν να πληρώνουν την εφορία τους, τα
στρίβουν. 

Η kontra news, τη Δευτέρα 30 Μαρτίου, είχε πηχιαίο τίτλο, «Πληρώνουμε, πληρώνουμε και φως δεν βλέπουμε», αυτά τα γράφει ο Γιώργος Κουρής,
που οι εφημερίδες και τα κανάλια του χρωστούν δεκάδες εκατομμύρια στην
εφορία, πέρα από τα χρέη στους πρώην εργαζόμενους τους. Σε άλλο άρθρο
της στην πρώτη σελίδα, που το υπογράφει ο Κ., προφανώς είναι ο Γιώργος
Κουρής, μαθαίνουμε ότι οι Έλληνες «Είμαστε οι καλλίτεροι φορολογούμενοι
στον κόσμο»!
Άλλη κοινή συνισταμένη αυτών των εφημερίδων είναι η συνωμοσιολογία που φτάνει στα όρια της παράνοιας. 

Εδώ το προβάδισμα το έχει η Ελεύθερη Ώρα,
που ανακαλύπτει ή εφευρίσκει κάθε μέρα και δίνει στο κοινό τις
προφητείες κάποιου όσιου. Δίπλα στις προφητείες, όμως, θα διαβάσουμε και
τα άρθρα του Αντώνη Γρυπαίου, που αποκαλύπτει ότι «το ευρώ είναι το
νόμισμα της σιωνιστικής λέσχης Μπίλντεμπεργκ», αλλά και του δραχμικού
γκουρού Δημήτρη Καζάκη. 

Το Μακελειό, ως
νεώτερο εγχείρημα, πάει ένα βήμα παραπέρα για να προσελκύσει αναγνώστες
και έτσι στο εξώφυλλό του την προηγούμενη Δευτέρα αποκάλυπτε ότι:
«Μπλεγμένοι στους σατανάδες της σαϊεντολογίας, η εξτρεμιστική και
παρακρατική σέκτα που στρατολογεί πολιτικούς και δημοσιογράφους». 

Τίτλος
που συνοδευόταν από φωτογραφίες των Κ.Σημίτη, Αν.Λοβέρδου,
Π.Παναγιωτόπουλου και Αλ.Αλαβάνου! Αν διαβάσουμε όμως τη συνέχεια του
θέματος στις μέσα σελίδες, θα δούμε ότι και ένα δεκάχρονο παιδί θα
αντιλαμβανόταν ότι η δήθεν αποκάλυψη είναι σκέτη απάτη, αλλά το
πρωτοσέλιδο τη δουλειά του την έκανε.

Αυτά τα φύλλα, με τέτοιους είδους θεματολογία, πουλάνε καθημερινά πάνω από 12.000 φύλλα
και τα κυριακάτικά τους ακόμα περισσότερα. Και εδώ μπαίνουν πολλά
ερωτήματα για το πώς οι Έλληνες, που μεταπολεμικά είχαν γενικώς καλό
επίπεδο Τύπου, σταδιακώς στη μεταπολίτευση και ταχέως τα τελευταία
χρόνια έφτασαν σε αυτό το επίπεδο. Πώς επιτρέπουν να τους εξαπατά το
κάθε λαμόγιο, ή κάθε παρανοϊκός, που πιστεύει ότι θα τους αποκαλύψει
κάποια μυστική αλήθεια;

Άρδην