Αμήχανη χειραψία (που μόλις προηγήθηκε), αμήχανη γλώσσα των σωμάτων. Τζον Κέρι και Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο

Πάνε οι μέρες που η Χίλαρι Κλίντον και ο Σεργκέι Λαβρόφ ήταν έτοιμοι να πατήσουν, όλο χαμόγελα και φιλοφρονήσεις, το «κουμπί της επανεκκίνησης». Με την κρίση στην Ουκρανία να ρίχνει βαριά τη σκιά της, οι σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας έχουν επιστρέψει στην εποχή των παγετώνων.Το έδειξε καθαρά και η σύντομη επίσκεψη του Τζον Κέρι, την Τρίτη, στο Σότσι. Αρχισε δυσοίωνα, προτού καν πατήσει ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ το πόδι του στο ρωσικό θέρετρο, στη Μαύρη Θάλασσα. Με ανακοίνωση, το Κρεμλίνο κατηγόρησε εκ προοιμίου τις ΗΠΑ ότι προκάλεσαν την κρίση στην Ουκρανία και ότι επιχειρούν να «απομονώσουν τη Ρωσία», μαζί με τους συμμάχους τους.

Ακολούθησαν συνομιλίες του Κέρι με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, και οι Αμερικανοί αποχώρησαν για την Τουρκία, όπου έγινε σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.

Αυτή είναι η λέξη-κλειδί. Ουκρανία και διείσδυση ΕΕ – ΝΑΤΟ στον «ζωτικό χώρο» της Ρωσίας εξαγριώνουν τον «τσάρο».

Η γλώσσα της διπλωματίας ήταν βεβαίως πιο ευγενική, αλλά η ψύχρα δεν κρύφτηκε. Εκπρόσωπος του ρώσου προέδρου χαρακτήρισε τη συνάντηση, την πρώτη μετά το 2013,«θετικό βήμα». Πρόσθεσε ότι συζητήθηκαν «σημεία ανάφλεξης» διεθνώς (συγκρούσεις σε Συρία, Λιβύη, Υεμένη) και οι διμερείς σχέσεις. Το καυτό θέμα των δυτικών κυρώσεων, λόγω Ουκρανίας, φέρεται να μην αναφέρθηκε – αν και κανένας δεν το πίστεψε.

Οι Αμερικανοί ανακοίνωσαν ότι η επίσκεψη ήταν «μέρος της συνεχιζόμενης προσπάθειας να διατηρήσουμε άμεσες γραμμές επικοινωνίας και να εξασφαλίσουμε ότι οι απόψεις των ΗΠΑ μεταδίδονται με σαφήνεια».

Νατοϊκά γυμνάσια στον Καύκασο

Αλλά επειδή οι πράξεις μιλάνε πιο δυνατά από τις λέξεις, δείτε μιαν άλλη εικόνα.

Εκατοντάδες αμερικανοί και γεωργιανοί στρατιώτες στάθηκαν προσοχή σε πρώην σοβιετικό αεροδρόμιο στη χώρα του Καυκάσου τη Δευτέρα το πρωί. Ενα 24ωρο πριν από την επίσκεψη Κέρι στη Ρωσία, Γεωργία και ΝΑΤΟ άρχισαν κοινά στρατιωτικά γυμνάσια, διάρκειας δύο εβδομάδων. Κωδικός της άσκησης; «Ευγενής Εταίρος».

Πώς να μη γίνεται έξαλλος ο Πούτιν με τέτοια στρατιωτική γυμναστική μια ανάσα από τα σύνορά του;

Αν και η Τιφλίδα κάνει λόγο για ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Ρωσία, το κλίμα είναι αντιρωσικό μετά την ταπεινωτική ήττα του 2008, όταν ο Πούτιν εισέβαλε για να στηρίξει τις αποσχισθείσες δημοκρατίες της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας.

Και μιλάμε για σειρά τέτοιων κοινών γυμνασίων του ΝΑΤΟ εφέτος την άνοιξη, σε χώρες από τη Σκανδιναβία και τη Βαλτική ως την Ανατολική Ευρώπη, που έχουν ένα κοινό: την εγγύτητα με τη Ρωσία, η οποία τις θεωρεί κρίσιμες για τη σφαίρα της επιρροής της.

Ιράν: S-300 και πυρηνικά

Κεκλεισμένων των θυρών, ο Κέρι επανέλαβε τις αντιρρήσεις των ΗΠΑ για την πώληση του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-300 στο Ιράν. Οι Αμερικανοί φοβούνται από καιρό ότι η απόκτηση των πυραύλων S-300 θα μπορούσε να κάνει τους μουλάδες να πιστέψουν ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις τους δεν θα είναι ευάλωτες σε μια αμερικανική αεροπορική επιδρομή. Και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει το Ιράν σε μια πιο σκληρή γραμμή στις συνομιλίες για τα πυρηνικά του.

Αλλά η ιστορική ομαλοποίηση των σχέσεων ΗΠΑ – Ιράν, η οποία αποτελεί σημαντικό στρατηγικό στόχο για τα συμφέροντα των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή, περνάει μέσα από τη Μόσχα.

Η Ρωσία είναι μία από τις κρίσιμες παγκόσμιες δυνάμεις που προσπαθούν να διαπραγματευθούν, μαζί με τις ΗΠΑ, μια τελική συμφωνία για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Η τρέχουσα κατάσταση αυτών των συνομιλιών, εν όψει της προθεσμίας στα τέλη του Ιουνίου, ήταν ίσως το πιο σημαντικό θέμα της συνάντησης στο Σότσι.

Με το βλέμμα στην Ασία

Μόνιμος πονοκέφαλος στην Ουάσιγκτον είναι η σύσφιγξη των σινορωσικών σχέσεων. Στρέφεται ο Ομπάμα προς την Ασία; Το ίδιο και η Ρωσία. Με μια ενεργειακή συμφωνία-μαμούθ μεταξύ της κρατικής Rosneft και της κινεζικής China National Petroleum Corp. το Κρεμλίνο άρχισε το 2014 να παρέχει στους «κόκκινους καπιταλιστές» 365 εκατ. τόνους πετρελαίου για 25 χρόνια μέσω του αγωγού Ανατολικής Σιβηρίας – Ειρηνικού Ωκεανού (ESPO) έναντι του αστρονομικού ποσού των 270 δισ. δολαρίων. Είναι η κορωνίδα σε πακέτο πολλών διμερών συμφωνιών εμπορίου, χρηματοπιστωτικών και τραπεζικών οικονομικών συναλλαγών.

Κατά τα άλλα, στο Σότσι μάλλον ξανακούστηκε το κήρυγμα των Αμερικανών για ζητήματα δημοκρατίας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία. Που κλιμακώθηκε μετά τη σκοτεινή δολοφονία του ηγέτη της αντιπολίτευσης Μπορίς Νεμτσόφ τον Φεβρουάριο στη Μόσχα.

Μόνο κοινό ενδιαφέρον Ουάσιγκτον – Μόσχας φάνηκε ότι είναι η καταπολέμηση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας.

BHMA