Τα τρία «Α» του Ερσίν Τατάρ, απευθείας εμπόριο, πτήσεις και διεθνείς επαφές, αποτελούν μια συνταγή αδιεξόδου στη νέα προσπάθεια που επιχειρούν τα Ηνωμένα Έθνη για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό. Παρά τις αντιδράσεις και τις πιέσεις που δέχεται εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητας για τους χειρισμούς του στο Κυπριακό, ο Ερσίν Τατάρ στηρίζεται στην Τουρκία για να συνεχίσει να βάζει δύσκολα, στις προσπάθειες για διάλογο, ευελπιστώντας σε δικαίωση των στόχων του ενόψει των επόμενων «εκλογών» στα κατεχόμενα.

Τα δεδομένα αυτή τη στιγμή στο Κυπριακό παραμένουν δύσκολα καθώς ούτε και οι σύντομες απαντήσεις του Στεφάν Ντούζαρικ ανατρέπουν τη γενικότερη αρνητική εντύπωση, ως προς τις πιθανότητες επανεκκίνησης του διαλόγου. «O Γενικός Γραμματέας συνεχίζει να εξετάζει το ενδεχόμενο να προσκαλέσει τους ηγέτες των δύο πλευρών σε κοινή συνάντηση για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό, αυτές τις λεγόμενες τριμερείς συναντήσεις. Είναι κάτι που, προφανώς, το σκεφτόμαστε, αλλά συνεχίζουμε να το εξετάζουμε», ήταν η τελευταία σύντομη απάντηση που έδωσε ο εκπρόσωπος του Αντόνιο Γκουτέρες όταν ρωτήθηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα από ανταποκριτή του ΚΥΠΕ στη Νέα Υόρκη. Μια απάντηση που δεν διαφέρει από τις προηγούμενες που έδινε ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, όποτε δεχόταν ερώτηση σχετικά με το Κυπριακό και τις πιθανότητες πραγματοποίησης μιας τριμερούς συνάντησης. Είναι επίσης δείγμα της δύσκολης θέσης στην οποία ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, βρίσκεται στην προσπάθεια να πετύχει μια τριμερή συνάντηση με τους δύο ηγέτες στην Κύπρο.

Η διαδρομή των τελευταίων μηνών καταδεικνύει τρία δεδομένα ως προς τις προσπάθειες που καταβάλλονται, τουλάχιστον σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, για να επιτευχθεί μια μίνιμουμ συμφωνία συνάντησης των δύο ηγετών:

◗ Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει ναι δηλώνει έτοιμη για τριμερή συνάντηση, κάτι το οποίο έχει καταγράψει ήδη αρκετές φορές η πλευρά των Ηνωμένων Εθνών στις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τους εκπροσώπους του.

◗ Η τουρκοκυπριακή πλευρά επιμένει τουλάχιστον ικανοποίηση των τριών «Α» ή «απευθείας» προκειμένου να δεχθεί να πάει σε μια συνάντηση με το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη. Κάτι που είναι επίσης πολύ καλά γνωστό στην πλευρά των Ηνωμένων Εθνών μέσα από τις συναντήσεις που έγιναν με τον Ερσίν Τατάρ.

◗ Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν ενώπιον τους τις θέσεις των δύο πλευρών (που αυτή τη στιγμή κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις) αλλά την ίδια ώρα λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη και τα μηνύματα από την Άγκυρα (ενδεχομένως αυτά να τα λαμβάνει πολύ πιο σοβαρά υπόψη) που προφανώς μέχρι τώρα επιλέγει σταθερά να στέκεται υποστηρικτικά στο πλευρό του Ερσίν Τατάρ, αλλά την ίδια ώρα προσπαθεί να πείσει το διεθνή παράγοντα ότι στηρίζει τις προσπάθειες στο Κυπριακό. Ως εκ τούτου ο ΓΓ είτε θα προχωρήσει σε αποστολή προσκλήσεων παρακάμπτοντας αντιδράσεις και προφάσεις, είτε θα συνεχίσει να προσπαθεί μπας και βρεθεί μια συμφωνία που να ικανοποιεί όλους για να πάνε σε μια συνάντηση μαζί του.

Στην βάση αυτών τριών δεδομένων και λαμβάνοντας υπόψη τον παράγοντα Τουρκία που επιμένει να μην ευνοεί, στην πράξη, μια τριμερή συνάντηση, οι πιθανότητες να βρεθούν μαζί στο ίδιο τραπέζι Γκουτέρες, Χριστοδουλίδης και Τατάρ είναι αυτή τη στιγμή ελάχιστες. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν να διαφοροποιηθούν, μέχρι και τη Νέα Υόρκη, τα δεδομένα και να πραγματοποιηθεί η τριμερής συνάντηση.

Το ερώτημα ωστόσο είναι τι θα προκύψει μετά. Γιατί ως έχουν σήμερα τα πράγματα μόνο μία πλευρά φαίνεται να γνωρίζει και για την επόμενη μέρα. Ενώ οι άλλες δύο πλευρές μάλλον κινούνται χωρίς σχέδιο Β.

Η πλευρά που γνωρίζει και για την επόμενη ημέρα είναι η τουρκική με τον Ερσίν Τατάρ να ακολουθεί πιστά αυτή τη γραμμή και να δείχνει αμετακίνητος. Στα κατεχόμενα, όλο και αυξάνεται η αντίδραση ανάμεσα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα για τις ζημιές που προκαλούνται ένεκα της πολιτικής Τατάρ στο Κυπριακό. Η προσπάθειά του να τα φορτώσει όλα στην ελληνοκυπριακή πλευρά μέσα από διάφορα σενάρια και συνωμοσιολογίες άρχισαν να μην πείθουν το τουρκοκυπριακό ακροατήριο.

Για τον ίδιο πλέον η επιμονή και η επιτυχία των θέσεων του στο Κυπριακό αποτελούν μονόδρομο, καθώς στο βάθος βλέπει τις επόμενες «εκλογές» στα κατεχόμενα για την ανάδειξη του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη. Και η όποια μετακίνηση αυτή στιγμή από την πολιτική που υιοθέτησε αναλαμβάνοντας την ηγεσία των Τουρκοκυπρίων, δηλαδή για αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος (δηλαδή λύση δύο κρατών) θεωρείται από τον ίδιο ως αποδοχή αποτυχίας και κατ’ επέκταση ήττας στις «εκλογές».

Ο Ερσίν Τατάρ δεν είναι πολιτικός  που  μπορεί να ελίσσεται και να δικαιολογεί την όποια μετακίνησή του από μια θέση στην άλλη. Ξεκίνησε με μια ρητορική και μια πολιτική πάνω σε μια γραμμή και δείχνει ότι δεν είναι διατεθειμένος να την διαφοροποιήσει. Ή ενδεχομένως να μην έχει τη δυνατότητα να τη διαφοροποιήσει, όχι μόνο λόγω της στήριξης που τού παρείχε όλο αυτό το διάστημα η Άγκυρα.

Αυτό όμως από μόνο του δεν σημαίνει ότι η Άγκυρα θα στηρίξει και την επανεκλογή του στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για το 2025, δηλαδή σ’ ένα χρόνο. Ο ίδιος ακολουθεί μια κατεύθυνση η οποία θεωρεί ότι θα του διασφαλίσει παραμονή στην τουρκοκυπριακή ηγεσία. Προφανώς λογαριάζει και χωρίς την Άγκυρα. Γιατί, ως έδειξε στο παρελθόν, εάν τα πράγματα στο Κυπριακό φτάσουν σ’ ένα σημείο που η ίδια θα έχει κέρδος τότε είναι πολύ πιθανόν ο Ερσίν Τατάρ να σταλεί στο σπίτι και τη θέση του να πάρει ένας άλλος Τουρκοκύπριος πολιτικός ο οποίος τη δεδομένη στιγμή θα εξυπηρετεί τα ευρύτερα συμφέροντα της Τουρκίας. Επαναλαμβάνοντας ουσιαστικά τα όσα και στο παρελθόν έπραξε απομακρύνοντας τον Ραούφ Ντενκτάς και τοποθετώντας στη θέση του τον αριστερό και διαλλακτικό (όπως χαρακτηριζόταν) Μεχμέτ Αλί Ταλάτ.  Με την Τουρκία να αποκομίζει πολλαπλάσια οφέλη διεθνώς εμφανιζόμενη ως η πλευρά που θέλει τη λύση του Κυπριακού, χωρίς στη ουσία να διαφοροποιείται ο,τιδήποτε επί του εδάφους.

Η απομάκρυνση του Ντενκτάς ήρθε βεβαίως μέσα από «νόμιμες διαδικασίες», μέσα από την κάλπη και μετά από έντονες αντιδράσεις στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ήδη στα κατεχόμενα άρχισε να δημιουργείται ένα αρνητικό κλίμα σε βάρος του Τατάρ και να καταγράφονται όλο και πιο έντονες αντιδράσεις για την πολιτική του στο Κυπριακό. Την ίδια ώρα όλο και πιο έντονα ακούγεται και συζητιέται ακόμα και σε διπλωματικούς κύκλους του όνομα του Τουφάν Ερχουρμάν. Ο ηγέτης του αριστερού Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος εμφανίζεται πιο διαλλακτικός στο Κυπριακό και καθόλου τυχαία ήδη αρκετοί, εντός και εκτός Κύπρου άρχισαν να τον βλέπουν ως τον επόμενο ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Συνεχίζονται οι αντιδράσεις

Οι αλλεπάλληλες πράξεις παρανομίας του κατοχικού καθεστώτος όσον αφορά τις ελληνοκυπριακές περιουσίες οδηγούν, εκ των πραγμάτων, από μια λανθασμένη κίνηση σε άλλη. Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδουν τα τουρκοκυπριακά μέσα ενημέρωσης το κατοχικό καθεστώς δέχεται επικρίσεις αυτή τη φορά για την αλλαγή του «νόμου» που αφορά την πώληση περιουσιών σε αλλοδαπούς. Και οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν ευρύτερα την παράνομη εκμετάλλευση των ελληνοκυπριακών περιουσιών καθώς και την οικονομία των κατεχομένων ευρύτερα.

Το κατοχικό καθεστώς φαίνεται να αναζητεί συνεχώς λύσεις στις νόμιμες ενέργειες της Κυπριακής Κυβέρνησης χωρίς ωστόσο να μπορεί να τα καταφέρνει. Κι αυτό γιατί από τη μια είναι οι αποφάσεις που λαμβάνει η νόμιμη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και από την άλλη οι αποφάσεις που λαμβάνει μια μη νόμιμη «κυβέρνηση» που δεν αναγνωρίζεται διεθνώς.

Η παραδοχή – απόδειξη της πραγματικότητας

Σε πρόσφατες δηλώσει  του (πηγή Κίπρις/ΓΤΠ) ο Ερσίν Τατάρ διαμήνυσε πως «το Κυπριακό δεν μπορεί να λυθεί χωρίς την Τουρκία». Πέραν του ότι ο Τατάρ κατέβαλε μια ακόμα προσπάθεια, όπως πράττει κάθε μέρα, για να εκθειάσει την Τουρκία, έκανε και μια παραδοχή που αποτελεί και μια απόδειξη πραγματικότητας όσον αφορά το Κυπριακό. Ότι χωρίς την Τουρκία δεν μπορεί να λυθεί το Κυπριακό.

Συγκεκριμένα ο Τατάρ ανέφερε: «Το κυπριακό ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί χωρίς την Τουρκία. Υπάρχουν πολύ μεγάλες παγίδες και ανειλικρίνεια κάτω από την πολιτική κάποιων ότι ‘η Κύπρος ανήκει στους Κυπρίους και οι Κύπριοι θα λύσουν αυτή την υπόθεση’. Στην Κύπρο υπάρχουν δύο έθνη. Υπάρχουν οι Τούρκοι της Κύπρου και οι Έλληνες της Κύπρου. Οι Τούρκοι της Κύπρου είναι αναπόσπαστο κόμματι του μεγάλου τουρκικού έθνους. Δεν είμαστε μόνοι. Είναι κοινή υπόθεσή μας και αυτή η υπόθεση. Διαχειριζόμαστε αυτό το ζήτημα με την Τουρκία».

Είναι γεγονός ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να λυθεί χωρίς την Τουρκία, χωρίς τη συγκατάθεση και τη σύμφωνη γνώμη της. Εν ολίγοις ο Τατάρ παραδέχεται ότι χωρίς να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της Τουρκίας μέσα από τη λύση του Κυπριακού δύσκολα θα επιτευχθεί μια συμφωνία. Κάτι βεβαίως που διατύπωνε εδώ και δεκαετίες της ελληνοκυπριακή πλευρά με τους ξένους, αλλά και τα ίδια τα Ηνωμένα Έθνη, να θεωρούν υπερβολικές τις ελληνοκυπριακές θέσεις.

Μέσα από τη δήλωση Τατάρ υπάρχει και μια δεύτερη παραδοχή ότι η διαχείριση που γίνεται αυτή τη στιγμή στο Κυπριακό είναι από κοινού με την Άγκυρα και δεν ενεργεί μόνος του. Κι αυτό είναι κάτι που επεσήμανε στους ξένους συνομιλητές της η κυπριακή κυβέρνηση, χωρίς ωστόσο οι τρίτοι να είναι έτοιμοι – τουλάχιστον δημοσίως – να παραδεχθούν ότι όντως έτσι έχουν τα πράγματα. Επιμένοντας σε κάτι, που ούτε ο ίδιος ο Τατάρ δεν υποστηρίζει, ότι δηλαδή αυτός ηγείται των προσπαθειών στο Κυπριακό, ενώ είναι η Άγκυρα που καθορίζει – στη βάση των δικών της σχεδιασμών και συμφερόντων – το πότε και τι θα πρέπει να γίνει.

Φιλελεύθερος