Ποιοι και γιατί εκβιάζουν

Γράφει ο Κωνσταντίνος Φυτιρής

Υποναύαρχος ε.α

Το  θέμα του Great Sea Interconnector (GSI) έχει πάρει τεράστια δημοσιότητα σε Αθήνα και Λευκωσία και η πληθώρα πληρωμένων άρθρων  τόσο για τα οφέλη  της Κύπρου εάν εγκριθεί η χρηματοδότηση του έργου, όσο και για το κόστος της Κύπρου σε περίπτωση που απορριφθούν οι όροι που έθεσε ο ΑΔΜΗΕ προκαλούν μεγάλο προβληματισμό γιατί η πίεση φθάνει μέχρι και το επίπεδο δημόσιου εκβιασμού.

Επίσης δεν αποτελεί πλέον μυστικό η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των υπέρμαχων του έργου με τους εν Κύπρω επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα παραγωγής, αποθήκευσης και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, των οποίων τα οικονομικά συμφέροντα θίγονται εάν υλοποιηθεί – ως σχεδιάζεται – η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας. Στην περίπτωση όμως της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, η επένδυση στηρίζεται σε ίδια κεφάλαια ή και δανεισμό και δεν εμπλέκουν τους καταναλωτές στο κόστος κατασκευής ή και αποζημιώσεων εάν αποτύχουν οι επενδύσεις τους. Προφανώς είναι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις και υπάρχει  μελλοντικά ο κίνδυνος ελέγχου των τιμών  από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας,  όμως αυτό το ζήτημα μπορεί να ρυθμιστεί από την Κυβέρνηση και το  Υπουργείο Ενέργειας.

Εάν ο ΑΔΜΗΕ αγόρασε την ιδέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης  από την EUROASIA INTERCONNECTOR και έλαβε υποσχέσεις ότι είναι δεδομένη η αποδοχή των οποιονδήποτε όρων θα έθετε, τόσο από την Κυπριακή Δημοκρατία όσο και από την ΡΑΕΚ, δεν ευθύνεται ο Κυπριακός Ελληνισμός. Αν το έργο διακοπεί για οποιοδήποτε λόγο – και όλοι γνωρίζουν ότι υπάρχει τέτοιος κίνδυνος- από αντιδράσεις της Τουρκίας, (βλέπε άρθρο EURO ASIA INTERCONNECTOR ή GREAT SEA INTERCONNECTOR – ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ή ΑΚΡΙΒΗ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ; https://www.ant1live.com/koinonia/593911_euroasia-interconnector-i-great-sea-interconnector-stratigiki-anagki-i-akribi , γιατί θα πρέπει οι Ελληνοκύπριοι καταναλωτές ν΄ αναλάβουν την μεγαλύτερη συνεισφορά του κόστους κατασκευής και κυρίως τις αποζημιώσεις αναστολής του έργου;

Επειδή επιχειρείται από διάφορους κύκλους να παρουσιαστεί το όλο θέμα ως Εθνική διαφορά, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν υπάρχει Έλλην Κύπριος που να αμφιβάλλει και να μην εκτιμά ότι η Ελλάδα είναι ο μοναδικός συμπαραστάτης και πυλώνας ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο Κυπριακός Ελληνισμός στηρίζει την επιβίωση του στην συμπαράσταση του μητροπολιτικού Ελληνισμού,  όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει το δικαίωμα της ελεύθερης άποψης. Ως εκ τούτου προκαλείται τεράστιος προβληματισμός από αυταρχικές και ανεξήγητες πράξεις και προθέσεις φορέων και αξιωματούχων στην Αθήνα.

Η μελέτη του ΑΔΜΗΕ λαμβάνει υπόψη  τον λογιστικό  και τεχνικό παράγοντα  αγνοώντας τον επιχειρησιακό  καθώς και τον παράγοντα της ασφάλειας. Ταυτόχρονα, απαιτεί να  γίνουν αποδεκτοί οι όροι του  για ανάληψη του γεωπολιτικού κόστους από την Κυπριακή Δημοκρατία, πέραν του μεγάλου ποσοστού του κόστους κατασκευής, αρχής γενομένης από την 1/1/25, γιατί ενδόμυχα γνωρίζει ότι πολύ πιθανόν το έργο να ανασταλεί λόγω αντιδράσεων της Τουρκίας.

Το μεγάλο ζήτημα που αντιμετωπίζει πάντα ο Ελληνισμός σε Ελλάδα και Κύπρο είναι η έλλειψη συντονισμού και  ορθολογικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων με βάση όλους τους παράγοντες που συνθέτουν μια ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική.

Στην προκειμένη περίπτωση το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου ή και άλλων έργων εντός των ΑΟΖ των δύο χωρών δεν μπορούν να εξασφαλιστούν  εάν πρώτα δεν θεμελιωθούν και κατοχυρωθούν τα κυριαρχικά δικαιώματα  στις ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου με βάση το διεθνές δίκαιο.  Η υλοποίηση αυτής της  στρατηγικής απαιτεί  πολιτική απόφαση  Αθήνας  – Λευκωσίας  για την υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπριακής Δημοκρατίας και κατάθεση της στον ΟΗΕ. Ο κατάλληλος χρόνος για τέτοια πολιτική απόφαση θα επιλεγεί από τις δύο κυβερνήσεις. Μέχρι τότε, οποιοδήποτε έργο παρόμοιο με τον GSI σε περιοχές ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου που δεν οριοθετήθηκαν επίσημα με διακρατική συμφωνία, εμπεριέχει γεωπολιτικό κόστος και είναι αμφίβολο εάν μπορούν να το αναλάβουν οι πολιτικές ηγεσίες σε Ελλάδα και Κύπρο χωρίς σιωπηρές υποχωρήσεις στις απαιτήσεις και αντιδράσεις της Τουρκίας.

Με βάση τα παραπάνω είναι προφανές ότι το κόστος του GSI δεν μπορεί να μεταφερθεί  προκαταβολικά σε βάρος των Ελλήνων πολιτών σε Ελλάδα και Κύπρο για να εξασφαλιστούν τα συμφέροντα ιδιωτικών εταιρειών.

Ουδείς αμφισβητεί ότι η ιδέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου είναι πράγματι στρατηγική. Απαράβατες  όμως προϋποθέσεις  είναι:

• Να υπάρξουν απτές εγγυήσεις των φορέων υλοποίησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ολοκλήρωση της κατασκευής και λειτουργίας του αγωγού GSI.
• Nα εξασφαλιστεί η υλοποίηση του έργου  χωρίς πρόκληση τετελεσμένων από την Τουρκία που να θέτουν υπό αμφισβήτηση τα κυριαρχικά δικαιώματα Κύπρου και Ελλάδας στην ΑΟΖ των δύο χωρών.

Εν κατακλείδι θα πρέπει να γίνει σε όλους κατανοητό ότι την Εθνική Στρατηγική και τις αποφάσεις στον κατάλληλο χρόνο με βάση όλους τους παράγοντες, τις λαμβάνουν οι κυβερνήσεις των κρατών  εκ μέρους και για το συμφέρον του λαού και δεν   νομιμοποιείται οποιοσδήποτε άλλος να χαράσσει Εθνική Στρατηγική, πόσο μάλλον οι κερδοσκοπικές ιδιωτικές εταιρείες.