Brexit: Έπληξε Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΕ, αλλά αυτή η σχέση μπορεί να σωθεί
Ο προκάτοχος του Στάρμερ, Ρίσι Σούνακ, έθεσε τις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ σε πιο φιλικές βάσεις
Όλα αυτά είναι ευπρόσδεκτα. Η οικονομία της Βρετανίας είναι μικρότερη από ό,τι θα ήταν αν είχε παραμείνει στην ΕΕ- οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες και έχουν λιγότερες ευκαιρίες. Αλλά ενώ ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έχει αναγνωρίσει τη σημασία της βελτίωσης των σχέσεων με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Βρετανίας, θα χρειαστεί ένα καλύτερο σχέδιο για την υλοποίησή της.
Ο προκάτοχος του Στάρμερ, Ρίσι Σούνακ, έθεσε τις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ σε πιο φιλικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένης της επίλυσης του αδιεξόδου σχετικά με τις εμπορικές ρυθμίσεις για τη Βόρεια Ιρλανδία. Παρόλο που ο Στάρμερ έχει δίκιο που θέλει να βασιστεί σε αυτό, η προσέγγισή του δεν έχει τη φιλοδοξία που απαιτείται για να θέσει την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου σε πορεία προς μια ισχυρότερη ανάπτυξη.
Το κόμμα του έχει ήδη αποκλείσει τα μέτρα που θα άλλαζαν πραγματικά τα δεδομένα – την επανένταξη στην ενιαία αγορά ή την τελωνειακή ένωση της ΕΕ. Παρόλο που το 2026 αναμένεται επανεξέταση της μετα-Brexit ρύθμισης που είναι γνωστή ως Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας, η ΕΕ θεωρεί ότι πρόκειται για μια τεχνική άσκηση και όχι για μια ευκαιρία αναθεώρησης.
Τα περισσότερα μέτρα για την επέκταση της υφιστάμενης εμπορικής σχέσης θα απαιτούσαν συμφωνία μεταξύ των 27 κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ πριν καν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Αυτό είναι δύσκολο εγχείρημα, πόσο μάλλον όταν το μπλοκ αντιμετωπίζει έναν πόλεμο στα σύνορά του, πολιτικές διαφωνίες και ένα τεράστιο χάσμα ανταγωνιστικότητας.
Για τις Βρυξέλλες, ο πόνος που προκάλεσε το Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ίσως η μόνη λυτρωτική του αξία: Ειδικότερα, τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα σε όλη την ήπειρο έχουν αποσύρει κάθε αναφορά στην έξοδο από την ΕΕ.
Ακόμα κι έτσι, υπάρχουν αρκετοί τομείς στους οποίους, με λίγη πολιτική βούληση και δημιουργική σκέψη, οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να σημειώσουν πραγματική πρόοδο.
Ορισμένες “νίκες” είναι πολύ κοντά. Η επέκταση της συνεργασίας σε θέματα μεταφοράς και εμπορίας ενέργειας είναι μία από αυτές. Η σύνδεση των σχεδίων του Ηνωμένου Βασιλείου για την εμπορία εκπομπών με τα σχέδια της ΕΕ θα εξασφάλιζε ίσους όρους ανταγωνισμού και θα μείωνε το κόστος για τους εξαγωγείς. Θα έδινε επίσης στις βρετανικές επιχειρήσεις πρόσβαση σε μια πολύ μεγαλύτερη αγορά άνθρακα.
Η διευκόλυνση της πρόσβασης των νέων της ΕΕ για σπουδές και εργασία στο Ηνωμένο Βασίλειο και η απλούστευση των απαιτήσεων έκδοσης βίζας θα πρέπει επίσης να καταστεί εφικτή. Οι Εργατικοί θα μπορούσαν να προχωρήσουν ακόμη παραπέρα και να επανενταχθούν στο πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών Erasmus της ΕΕ, αποκαθιστώντας μια από τις μεγάλες αδικίες που επέβαλε το Brexit στη νεολαία του Ηνωμένου Βασιλείου. Η διευκόλυνση των επαγγελματιών των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των περιοδεύοντων μουσικών, να ταξιδεύουν και να εργάζονται έχει επίσης νόημα.
Ένας άλλος στόχος θα πρέπει να είναι η χαλάρωση των μη δασμολογικών εμποδίων στο εμπόριο, συμπεριλαμβανομένων των συνοριακών ελέγχων στα τρόφιμα και τα γεωργικά προϊόντα, των πιστοποιητικών συμμόρφωσης και της επιβολής των κανόνων καταγωγής. Αυτές οι αλλαγές θα αποδειχθούν σίγουρα δυσκολότερες.
Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτές θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για πιο τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Και οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν ένα κοινό σύνολο προκλήσεων: αυξανόμενους κινδύνους ασφαλείας, χρόνια χαμηλή παραγωγικότητα και επιβαρυμένα δημόσια οικονομικά. Και οι δύο πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες. Και οι δύο πρέπει να προσελκύσουν υψηλότερα επίπεδα επενδύσεων και να ενθαρρύνουν την καινοτομία, ακόμη και αν βρίσκονται αντιμέτωποι με τη γήρανση του πληθυσμού και τις αντιδράσεις για το μεταναστευτικό.
Δεδομένης της κλίμακας αυτών των προκλήσεων, οι βελτιώσεις στους εμπορικούς κανόνες μπορεί να φαίνονται ασήμαντες. Εξακολουθούν όμως να αποτελούν ένα μεγάλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
Της συντακτικής ομάδας του Bloomberg
BloombergOpinion