Μετά τη σύλληψη του «αφεντικού» του Telegram, Παβέλ Ντουρόφ, ο ρωσικός στρατός φοβάται για τα κρυμμένα…μυστικά του, υποστηρίζει η Wall Street Journal.

Και ο λόγος είναι ότι οι Ρώσοι στρατιώτες και μυστικές υπηρεσίες εξαρτώνται από το Telegram για τις επικοινωνίες στο πεδίο της μάχης, συμπεριλαμβανομένης της καθοδήγησης του πυροβολικού, του συντονισμού των κινήσεων και της συλλογής πληροφοριών.

«Πολλοί αστειεύονται λέγοντας ότι η σύλληψη του Ντούροφ είναι ουσιαστικά η σύλληψη του επικεφαλής… ασυρμάτων των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων», δηλώνει ο Αλεξέι Ρογκόζιν, σύμβουλος του ρωσικού κοινοβουλίου και πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της στρατιωτικής βιομηχανίας.

Πώς χρησιμοποιούν οι Ρώσοι το Telegram

Μετά την εισβολή του 2022, ο ρωσικός στρατός διαπίστωσε ότι οι μονάδες του δυσκολεύονταν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και ότι η μη κρυπτογραφημένη επικοινωνία που χρησιμοποιούσαν υποκλεπτόταν εύκολα από τους Ουκρανούς.

Οι σύγχρονες δυνατότητες επικοινωνιών ήταν ελάχιστες και παραμένουν, ενώ οι παλαιές σοβιετικές τεχνολογίες, αποδείχθηκαν ακατάλληλες για έναν νέο τύπο πολέμου στον οποίο τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη -και η άμεση μεταφορά εικόνων και βίντεο- ΄χουν πλέον αναλάβει πολύ πιο κρίσιμο ρόλο.

Ετσι, τόσο ο ρωσικός όσο και ο ουκρανικός στρατός άρχισαν να βασίζονται σε εμπορικές πλατφόρμες επικοιωνίας.

Ενώ οι Ουκρανοί προτιμούν δυτικούς παρόχους όπως η Signal ή η Discord, οι Ρώσοι επέλεξαν την Telegram επειδή εδρεύει στα, φιλικά προς τη Μόσχα, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Οι Ρώσοι πιστεύουν ότι η συγκεκριμένη εφαρμογή είναι πιο «στεγανή» στις απόπειρες υποκλοπών από τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών σημάτων.

Τα ρωσικά στρατεύματα έχουν πρόσβαση στο Telegram είτε μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας είτε μέσω δορυφορικών τερματικών σταθμών Starlink, που αρχικά χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά από τις ουκρανικές δυνάμεις, αλλά τώρα χρησιμοποιούνται συχνότερα από ρωσικές μονάδες στα κατεχόμενα τμήματα της Ουκρανίας.

«Το Telegram δεν είναι ένα επίσημα εγκεκριμένο σύστημα επικοινωνίας για τον ρωσικό στρατό, αλλά αποτελεί ένα σύστημα ιδιωτικής συνομιλίας και άμεσων μηνυμάτων του χρησιμοποιείται από στρατιώτες και στρατιωτικές μονάδες για τον συντονισμό στο πεδίο της μάχης», δηλώνει ο Ντμίτρι Αλπέροβιτς, πρόεδρος ενός think tank στην Ουάσιγκτον.

Deals μέσω app

Ρώσοι προμηθευτές drones, οργάνων νυχτερινής όρασης, οχημάτων και άλλης βοήθειας σε στρατιωτικές μονάδες λειτουργούν σχεδόν αποκλειστικά μέσω του Telegram.

Η υπηρεσία έχει επίσης προσφέρει μια επικερδή πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης στους Ρώσους προπαγανδιστές του πολέμου, με εκατομμύρια συνδρομητές, οι οποίοι εργάζονται σε στενή συνεργασία με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.

«Η σύλληψη του Ντούροφ, από μόνη της, δεν θα είχε αναγκαστικά προκαλέσει τέτοια απήχηση στη Ρωσία, εκτός από μια περίπτωση. Είναι ο ‘de facto’ αγγελιοφόρος αυτού του πολέμου, μια εναλλακτική λύση στο απόρρητο στρατιωτικό δίκτυο», έγραψε στο Telegram ο Αντρέι Μεντβέντεφ, ανταποκριτής της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης και αναπληρωτής πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Μόσχας.

Ρώσος στρατιώτης που διαχειρίζεται ένα κανάλι στο Telegram με την ονομασία «Callsign Osetin» εξέφρασε την ανησυχία λέγοντας ότι «Αν οι εχθροί μας μπουν μέσα στο Telegram, τα πράγματα θα πάνε χάλια. Πολλές πληροφορίες ρέουν μέσω των συνομιλιών, κρυπτογραφημένες και μη».

Ενώ ο Ντούροφ έχει να λέει για το επίπεδο κρυπτογράφησης των «μυστικών συνομιλιών» του Telegram, τα περισσότερα μηνύματα στο δίκτυο δεν είναι κρυπτογραφημένα από άκρο σε άκρο, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Η οργισμένη αντίδραση της Μόσχας

Η ρωσική κυβέρνηση αντέδρασε στην κράτηση του Ντούροφ στη Γαλλία με πολύ μεγαλύτερη οργή και θυμό από ό,τι θα περίμενε κανείς, δεδομένου του τρόπου ο επιχειρηματίας είχε φύγει από τη Ρωσία το 2014.

Τότε, ο Ντούροφ παραιτήθηκε από το μερίδιό του στο VKontakte, μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που είχε δημιουργήσει, για να αποφύγει να συμμορφωθεί με την απαίτηση των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών να παράσχει στοιχεία των Ουκρανών χρηστών σε ομάδες που συνδέονταν με την εξέγερση του Μεϊντάν κατά του υποστηριζόμενου από τη Μόσχα προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

«Γνωρίζουμε ότι ο Ντούροφ έκανε πολλά και θυσίασε πολλά το 2013-2014 για να μην αποκαλύψει τα δεδομένα των ακτιβιστών του Μεϊντάν», δήλωσε ο Αντρέι Σολντάτοφ, ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής. «Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ποιοι είναι οι όροι της συμφωνίας του με Ρώσους αξιωματούχους το 2020, βάσει της οποίας αίρεται η απαγόρευση του Telegram».

Τότε, ο Durov δήλωσε ότι η άρση της απαγόρευσης θα έχει «θετικό αντίκτυπο» στην εθνική ασφάλεια της Ρωσίας και πρόσθεσε ότι το Telegram είχε αναπτύξει τρόπους για την απομάκρυνση της «εξτρεμιστικής προπαγάνδας» χωρίς να θυσιάζεται η ιδιωτικότητα των χρηστών.

Μόλις έγινε γνωστή η είδηση της κράτησης του Ντούροφ σε αεροδρόμιο του Παρισιού το περασμένο Σαββατοκύριακο, αρκετοί Ρώσοι βουλευτές ζήτησαν δημοσίως την ανταλλαγή του με Δυτικούς που τελούν υπό ρωσική κράτηση.

Διαγραφή συνομιλιών

Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι μετά τη σύλληψη Ντούροφ δόθηκαν εκτεταμένες οδηγίες από κυβερνητικές υπηρεσίες για τη διαγραφή ιστορικού συνομιλιών στο Telegram, αν και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, αρνήθηκε ότι είχε εκδοθεί τέτοια εντολή.

Ο Αλεξέι Ζουράβλεφ, αναπληρωτής επικεφαλής της επιτροπής άμυνας του ρωσικού κοινοβουλίου, δήλωσε ότι ο ρωσικός στρατός θα είναι εύκολα σε θέση να αντικαταστήσει το Telegram, μια δήλωση που αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από Ρώσους στρατιωτικούς μπλόγκερ.

Να μη διαρρεύσουν στη Δύση

Ο διευθυντής της υπηρεσίας πληροφοριών της Ρωσίας για το εξωτερικό (SVR), Σεργκέι Ναρίσκιν, δήλωσε πρόσφατα ότι αναμένει από τον Ντούροφ να μην μοιραστεί με τη γαλλική και άλλες δυτικές κυβερνήσεις πληροφορίες που θα μπορούσαν να βλάψουν το ρωσικό κράτος.

«Βασίζομαι πάρα πολύ στο ότι δεν θα το επιτρέψει», δήλωσε ο Ρώσος διευθυντής κατασκοπείας σε συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Από την άλλη, ανώτερος δυτικός αξιωματούχος δήλωσε ότι η ζημία στο ρωσικό κατεστημένο ασφαλείας θα μπορούσε να είναι σημαντική, αν ο Ντούροφ αποφασίσει να συνεργαστεί.

Στο παρελθόν πάντως ο Ντουρόφ υπερηφανευόταν για το πώς η κρυπτογράφηση των μηνυμάτων του Telegram είναι ανώτερη από αυτή που προσφέρουν πλατφόρμες όπως το Signal και το WhatsApp της Meta Platforms, οι οποίες έχουν αποκλειστεί στη Ρωσία.

Ναυτεμπορική με πληροφορίες από Wall Street Journal