Κακήν υπηρεσία προσφέρει στην ιστορική αλήθεια η προσπάθεια απαλλαγής του ξένου παράγοντα από τις βαριές ευθύνες του για την τραγικότερη συμφορά που έπληξε την Κύπρο εξ αιτίας της βάρβαρης τουρκικής εισβολής το 1974 και της συνεχιζόμενης κατοχής. Και μάλιστα ατιμωρητί.

Ακούσαμε πρόσφατα να γίνεται αναφορά σε κάποιους τηλεοπτικούς σταθμούς για τη δήθεν θετική στάση για την πλευρά μας του τότε υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας, Τζέιμς Κάλλαχαν, κατά τη δραματική για την Κύπρο δεύτερη διάσκεψη της Γενεύης, στις 13 Αυγούστου 1974. Δηλαδή, ότι προειδοποίησε τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Τουράν Γκιουνές, ότι η Τουρκία κινδύνευε να καταστεί όμηρος της Κύπρου με τις ενέργειες της. Ως γνωστό, και βάσει των απορρήτων εγγράφων που έχουν αποχαρακτηρισθεί, ο Τζέιμς Κάλλαχαν και ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας, Χάρολντ Ουίλσον, είχαν δώσει ήδη από τις 17 Ιουλίου 1974 το πράσινο φως στον μακελλάρη της Κύπρου, Τούρκο πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ για να εξαπολύσει την από χρόνια προετοιμαζόμενη εισβολή στην Κύπρο. Τα σχέδια των Τούρκων επιδρομέων είχαν συζητηθεί και συμφωνηθεί το απόγευμα της 17 Ιουλίου, 1974 κατά τη διάρκεια γεύματος στην πρωθυπουργική κατοικία με ένα όρο ότι από την τουρκική επιδρομή δεν θα επηρεάζοντο οι Βρετανικές Βάσεις.

Γίνεται, επίσης, πολύς λόγος για το ότι ο Τζέιμς Κάλλαχαν είχε βολιδοσκοπήσει τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο για την ιδέα αποστολής στην Κύπρο ελληνικής δύναμης εκ 10.000 ανδρών μετά την εκδήλωση της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής χωρίς, όμως να υπάρξει ανταπόκριση από τον Μακάριο. Κι αυτός ο ισχυρισμός καταρρίπτεται ως ανυπόστατος. Το περιεχόμενο του μηνύματος το οποίο ο Κάλλαχαν απέστειλε στον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδος, Κωνσταντίνο Καραμανλή, αμέσως μετά την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, στις 14 Αυγούστου 1974, αποτελούσε μια ωμή και θρασεία απειλή κατά της ελληνικής κυβέρνησης σε περίπτωση που έσπευδε να στείλει βοήθεια στην Κύπρο. Έγραφε: «Η άφιξη ελληνικών δυνάμεων στην Κύπρο θα αυξήσει τον κίνδυνο αποστολής επί πλέον τουρκικών δυνάμεων στο νησί καθώς και περαιτέρω προέλαση των ήδη υφισταμένων». (W. Mallinson, Τετράδια, Αφιέρωμα στα 50χρονα, σελ. 300). Εις επίρρωση της ανωτέρω αναφοράς παραθέτω αυτούσιο απόσπασμα των πρακτικών της σύσκεψης που έλαβε χώραν στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος την 30 Νοεμβρίου 1974 και στην οποία συμμετείχαν ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Δ. Μπίτσιος, ο Ευάγγελος Αβέρωφ, υπουργός Εξωτερικών, ο Ι. Βαρβιτσιώτης και ο Μιχάλης Δούντας από ελληνικής πλευράς. Από κυπριακής, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο Γλαύκος Κληρίδης, ο Ι. Χριστοφίδης, ο Νίκος Κρανιδιώτης, ο Α. Παπαδόπουλος, Χρ. Βενιαμίν και Σπύρος Κυπριανού. Τα πρακτικά της σύσκεψης δημοσιεύθηκαν το 1991 στο σημαντικό και ιστορικό ντοκουμέντο – βιβλίο του συγγραφέα Σάββα Παύλου με τίτλο: Η άλλη Κατάθεση – Απόρρητον: Τα πρακτικά της σύσκεψης του 1974, σελ. 21.

«Καραμανλής: Σας αποκαλύπτω ότι εις τας 14/8/1974 απεφασίσαμε την κήρυξιν του πολέμου κατά της Τουρκίας και αναθέσαμε εις το επιτελείον την πραγματοποίησην του εγχειρήματος. Κατόπιν, όμως, των συστάσεων του επιτελείου εις τας 21/8 το σχέδιο εματαιώθη.

Αβέρωφ: Εις τας 14/8 ο Πρόεδρος (εννοεί τον Καραμανλή), έλαβε την απόφασην. Εγώ διεφώνησα. Ο Πρόεδρος επέμεινε να στείλωμεν μίαν μεραρχία εις την Κύπρον. Εζητήσαμεν από τους Άγγλους αεροπορικήν κάλυψην. Οι Άγγλοι απέρριψαν το αίτημά μας. Κατόπιν τούτου, ο Πρόεδρος εισηγήθη να επιβώμεν, εκείνος και εγώ, της νηοπομπής και να πάμε στην Κύπρο. Βέβαιοι ότι οι Τούρκοι δεν θα μας εβομβάρδιζαν εφ’ όσον θα εκάναμεν γνωστόν ότι ο κ. Καραμανλής θα επέβαινε της νηοπομπής. Τελικώς όμως επείσθημεν περί του ματαίου της επιχειρήσεως.»

Για τα λάθη μας, Ελλάδος και Κύπρου, πληρώνει βαρύτατο τίμημα ο Κυπριακός Ελληνισμός. Αλλά εγκληματικό ρόλο διεδραμάτισαν και συνεχίζουν να διαδραματίζουν οι ξένες δυνάμεις προς εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων μη παραλείποντας να εξευμενίζουν τον ισλαμο-φασιστή γείτονα που λέγεται Τουρκία.

*Πρέσβης ε.τ.

Φιλελεύθερος