Ο διεθνής παράγοντας δεν τα βάζει κάτω παρά την απογοήτευση από το φιάσκο Αυγούστου

ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Επιμένουν σε διαβεβαιώσεις από την Άγκυρα για να τιθασεύσει τον Ερσίν Τατάρ – Επιχειρούν συμφωνία στην ασφάλεια και τη διακυβέρνηση και σφυγμομετρούν την πιθανότητα αποφυγής δημοψηφισμάτων από την αρχή

Θα μπορούσε η σχεδιαζόμενη τριμερής της… περασμένη Τρίτης (13/8) να λειτουργούσε ως απαρχή μιας νέας ουσιαστικής προσπάθειας στο Κυπριακό; Είναι ένα ερώτημα στο οποίο οποιαδήποτε απάντηση δεν προσφέρει κανένα ρεαλιστικό αποτύπωμα για την τύχη του προβλήματος αλλά και τις διαθέσεις των πλευρών. Δεν υπάρχουν απαντήσεις γιατί δεν έχουμε γεγονός. Οι λόγοι είναι γνωστοί και μάλλον ποσώς είναι παραγωγικό για όλους τους εμπλεκομένους, είτε φανατικά δοτικούς στην προσπάθεια όπως είναι ο διεθνής παράγοντας είτε ολιγότερο πρόθυμους όπως είναι οι δύο πλευρές, να επαναλαμβάνεται μια συζήτηση γιατί η περασμένη Τρίτη δεν αποτέλεσε μια ακόμη σημαντική στιγμή στην προσπάθεια να διαρρηχθεί το πολυετές τέλμα στο Κυπριακό.

Μέσα από τις διαρρέουσες πληροφορίες και ενδείξεις σε σχέση με τη μεγάλη εικόνα της προοπτικής, δεν είναι νοητό να μην εντοπισθούν ορισμένα σοβαρά στοιχεία τα οποία διατηρούν τη συζήτηση σε υψηλούς τόνους με στίγματα επαναφοράς εκ νέου, με ένταση μάλιστα, σε σχέση με τις επόμενες κινήσεις και πρωτοβουλίες της γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών, συνεπικουρούμενων τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τους ισχυρούς κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συζήτηση διατηρείται σε υψηλούς τόνους παρά την τεράστια απογοήτευση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και της απεσταλμένης του για τον εξοστρακισμό της αυγουστιάτικης επιχείρησης.

Και αυτό ως αποτέλεσμα για μια ακόμη μια φορά των άστοχων χειρισμών των δύο πλευρών, με διαβαθμίσεις βεβαίως, για να είμαστε δίκαιοι. Ωστόσο για τον Αντόνιο Γκουτέρες δεν έχει καμία σημασία το επίπεδο ευθύνης των πλευρών αλλά το γεγονός ότι οι διάφορες κινήσεις προκάλεσαν τη δυσμενή εξέλιξη.

Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως τα Ηνωμένα Έθνη διά του Γενικού Γραμματέα αλλά και της απεσταλμένης του, παρά το γεγονός ότι βιώσαν μια μεγάλη απογοήτευση αλλά και ενόχληση από τα παιγνίδια στο εσωτερικό μέτωπο τα οποία δυστυχώς οι ίδιοι δεν έχουν διαβαθμίσει, εντούτοις, στέλνουν το σαφές μήνυμα: Αυτό το οποίο δεν άρχισαν την περασμένη Τρίτη, οι πλευρές θα πρέπει να είναι έτοιμες να το αρχίσουν στο τρίτο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Π», όλα τα στοιχεία και οι σχεδιασμοί του διαλόγου και πολύ πιθανόν μιας τριμερούς συνάντησης βρίσκονται στον κλειστό φάκελο που θα καθόριζε την ακυρωθείσα τριμερή συνάντηση:

• Το αρχικό πλαίσιο δράσης ήταν ή είναι μια συζήτηση σε πρώτη φάση να γίνει με άξονα δύο βασικά ζητήματα, τη διακυβέρνηση και την ασφάλεια. Δυο ζητήματα τα οποία θα επανέλθουν από τη στιγμή κατά την οποία ήδη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όπως διαβεβαίωνε τον Γενικό Γραμματέα και την Αθήνα, «δεν έχω πρόβλημα να συζητήσω τη διακυβέρνηση αν ικανοποιηθώ από τα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων».

•Τα υπόλοιπα 4 βασικά κεφάλαια του Πλαισίου Γκουτέρες να διέλθουν μέσα από τις συζητήσεις των διαπραγματευτικών ομάδων, οι οποίες δεν θα πρέπει να διαρκέσουν περισσότερο από μερικές εβδομάδες.

• Η νέα φόρμουλα την οποία εξετάζουν τα Ηνωμένα Έθνη σε συνεργασία με τις ΗΠΑ και την ΕΕ είναι όπως σε πρώτη φάση αποφευχθούν τα ξεχωριστά δημοψηφίσματα. Με λίγα λόγια η κυρίαρχη αντίληψη που επικρατεί είναι πως δεν θα πρέπει να τεθεί ενώπιον των δύο κοινοτήτων από την πρώτη στιγμή η συνολική λύση, όπως αυτό έγινε στο παρελθόν με το Σχέδιο Ανάν ή όπως σχεδιάζετο να γίνει μεταγενέστερα αν υπήρχε τελική συμφωνία το 2017. O χρόνος διεξαγωγής δημοψηφισμάτων θα εξαρτηθεί από την πρόοδο στην εφαρμογή των πρώτων συμφωνιών.

• Εν ολίγοις τίθενται πρώτα τα δύο βασικά ζητήματα (ασφάλεια και διακυβέρνηση) και τα υπόλοιπα εντός ενός όχι παρατεταμένου χρονοδιαγράμματος.

Η επιμονή των παικτών

Γιατί ωστόσο ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών και οι υπόλοιποι δεν πρόκειται να αφήσουν την ευκαιρία να κάνει φτερά με αποτέλεσμα να επιχειρήσουν μια νέα προσπάθεια σε έναν περίπου μήνα από τώρα; Γιατί προφανώς έχουν πειστεί πως:

Α) Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έχει πολλά περιθώρια ελιγμών από τη στιγμή κατά την οποία τα ΗΕ θέτουν πλέον συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα για την ολοκλήρωση της αποστολής τους στην Κύπρο. Στην πραγματικότητα έχουν πλήρως δεσμεύσει υπό τις περιστάσεις τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει περιθώρια ελιγμών, υποστηρίζουν διπλωματικές πηγές, ούτε μπορεί να χρησιμοποιεί συνεχώς το γνωστό παιγνίδι της επίρριψης ευθυνών. Για να είμαστε δίκαιοι, αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΝΧ έχει κινηθεί τις προηγούμενες ημέρες με λογικές επίρριψης ευθυνών. Ο Πρόεδρος έχει προφανώς συνειδητοποιήσει αυτή τη «νέα τάξη πραγμάτων».

Β) Θεωρούν ότι η Τουρκία θα πρέπει να τηρήσει τις διαβεβαιώσεις, τις οποίες έδινε στα τέλη Ιουλίου, ότι υπάρχει τρόπος για να πειστεί ο Ερσίν Τατάρ: «Δώστε μας μερικές μέρες και θα βρεθεί ο Τατάρ στη Νέα Υόρκη», διαβεβαίωνε τη Μαρία Άνχελα Ολγκίν ο Τούρκος ΥΠΕΞ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Γενικός Γραμματέας θεώρησε καθησυχαστικές τις τουρκικές υποσχέσεις, ωστόσο η στάση Τατάρ τους προκάλεσε απογοήτευση αλλά και θυμό.

Γ) Έχουν ενθαρρυνθεί από το νέο κλίμα που επικρατεί τη δεδομένη στιγμή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Όλες οι ενδείξεις καταλήγουν στο γεγονός ότι οι σχέσεις αυτές αλλά και η στάση του Χακάν Φιντάν και της τουρκικής διπλωματίας ευρύτερα δεν αφήνουν στον Ερσίν Τατάρ πολλά περιθώρια ελιγμών. Τα ΗΕ αναμένουν σε πρακτικό επίπεδο να διαφανεί πως η Άγκυρα θα χειραγωγήσει τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Κάτι που οδηγήσει σε τελεσίδικα συμπεράσματα για την πραγματική στάση της τουρκικής πολιτικής τη δεδομένη στιγμή.

Δ) Προκαλεί εντύπωση η επιμονή της Γενικής Γραμματείας να φέρει τις δύο πλευρές στο τραπέζι με τη στήριξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Όπως σημείωναν στον «Π» διπλωματικές πηγές, είναι πρωτόγνωρο, ως πρακτική, εν μέσω ενός μεγάλου πολέμου στην Ευρώπη, αλλά και εν μέσω μιας απειλής σύρραξης στην ευρύτερη περιοχή, εν μέσω ενός τέτοιου περιβάλλοντος, η διεθνής κοινότητα να επιμένει στην ανάγκη διευθέτησης του Κυπριακού στο φόντο των γενικότερων προσπαθειών για επαναφορά της Τουρκίας στον άξονα της δυτικής συμμαχίας. Η ανάγνωση ότι η επίλυση του Κυπριακού είναι απαραίτητη προϋπόθεση σε έναν τέτοιο σχεδιασμό θεωρείται ως μια σημαντική στιγμή, ίσως η τελευταία για την Κύπρο και την ενότητά της.

Το διακύβευμα για την επαναφορά της Τουρκίας σε συνεργασία με τους σωστούς συμμάχους, και όχι με τους λάθος συμμάχους, είναι πολύ μεγάλο, σε σχέση με τους όποιους ελιγμούς επιχειρούν οι ηγεσίες στην Κύπρο. Δεν αφήνονται περιθώρια για να υπάρξουν παιγνίδια σε αυτό το αντιφατικό και πρωτοφανές περιβάλλον όταν η διεθνής κοινότητα επιδεικνύει την αναγκαία αποφασιστικότητα με τα σημερινά δεδομένα. Γιατί αύριο ουδείς γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί το διεθνές περιβάλλον.

Πηγή: Πολίτης