ΗΠΑ , Ισραήλ 13 Αυγούστου 2024

Η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς είναι μέρος ενός ευρύτερου πολέμου

Η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς είναι μέρος ενός ευρύτερου πολέμου

Η δολοφονία έφερε την περιοχή ένα βήμα πιο κοντά σε μια ολοκληρωτική ανάφλεξη

Γράφουν οι Matthew Duss και Nancy Okail

Η δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη – προφανώς από το Ισραήλ – πιθανότατα σταμάτησε προς το παρόν τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα με ταυτόχρονη ανταλλαγή ομήρων. Έφερε επίσης την περιοχή ένα βήμα πιο κοντά σε μια ολοκληρωτική ανάφλεξη. Μέσα σε λίγες ώρες, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε την πρόθεσή του να επιτεθεί στο Ισραήλ.

Η σχεδόν βέβαιη κλιμάκωση μετά τη δολοφονία του Χανίγια αποκαλύπτει ένα θεμελιώδες ελάττωμα στην πολιτική του Προέδρου Μπάιντεν για τη Γάζα: την ελπίδα ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να περιοριστεί στη Γάζα. Ο κίνδυνος μιας περιφερειακής σύγκρουσης ήταν πάντα η πραγματική κόκκινη γραμμή του Μπάιντεν. Αλλά εδώ και μήνες, ο πόλεμος έχει ήδη εξαπλωθεί – στην Υεμένη, τον Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ και τώρα στο Ιράν. Το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη ξεσπάσει σε ακόμη πιο εκτεταμένη και άγρια σύγκρουση είναι αποτέλεσμα διπλωματικής ικανότητας αλλά και μεγάλης τύχης, με την τελευταία να φαίνεται πως εξαντλείται.

Κάποιοι στο κατεστημένο των εξωτερικών σχέσεων των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι εφόσον ούτε οι ΗΠΑ, ούτε το Ιράν επιθυμούν πόλεμο πλήρους κλίμακας, θα επικρατήσουν στο τέλος οι πιο ψύχραιμες φωνές. Αλλά από τη στιγμή που ξεσπά, αυτού του είδους η βία δεν μπορεί να ελεγχθεί. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι ακόμη και αν είμαστε σε θέση να κάνουμε ένα βήμα πίσω από το χείλος του γκρεμού τώρα – όπως όλοι πρέπει να ελπίζουμε – αυτή η πολιτική αποτελεί μια αποτυχία, τόσο σε ηθικό όσο και σε στρατηγικό επίπεδο, με συνέπειες και κόστος σε ανθρώπινες ζωές, στην αξιοπιστία των ΗΠΑ και σε αυτό που ονομάζεται “διεθνής έννομη τάξη” που ακόμα δεν έχουμε αρχίσει να κατανοούμε.

Η αβεβαιότητα σήμερα είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς λανθασμένων υποθέσεων στις οποίες βασίστηκε η αμερικανική πολιτική πολύ πριν το ξέσπασμα του πολέμου. Μέχρι τις 6 Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ εστίαζαν στη σύναψη συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, βασισμένες εν μέρει στην ιδέα ότι ο παλαιστινιακός λαός θα μπορούσε απλώς να παραμείνει φυλακισμένος στο διηνεκές, με μερικές αναβαθμίσεις εδώ και εκεί, στο πλαίσιο της στρατιωτικής κατοχής που βιώνει για σχεδόν έξι δεκαετίες και με μερικές αόριστες δεσμεύσεις για τον τερματισμό αυτής της κατοχής κάποτε. Οι επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου έδειξαν ότι αυτό ήταν μια φαντασίωση.

Τους μήνες που ακολούθησαν η κυβέρνηση Μπάιντεν καθυστέρησε τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός παρά τις έντονες διαμαρτυρίες σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο, αλλά και τις διαφωνίες στο εσωτερικό της, ενώ ενθάρρυνε την δεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ τόσο με την πώληση όπλων, όσο και με πολιτική υποστήριξη. Την ίδια στιγμή, η σύγκρουση εξαπλωνόταν σε περιφερειακό επίπεδο.

Οι ρουκέτες από τον Λίβανο ξεκίνησαν σχεδόν αμέσως μετά την 7η Οκτωβρίου, οδηγώντας δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο βορρά και αφήνοντας περίπου 60.000 εκτοπισμένους στο εσωτερικό χωρίς καμία προοπτική για το πότε θα μπορούσαν να επιστρέψουν. Οι επιθέσεις των δυνάμεων των Χούθι της Υεμένης σε ναυτιλιακές διαδρομές στην Ερυθρά Θάλασσα επιβάρυναν την παγκόσμια οικονομία, καθώς το μεταφορικό κόστος υπερδιπλασιάστηκε τον Ιανουάριο. Οι επιθέσεις πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από το Ιράν στη Συρία και το Ιράκ κατά αμερικανικών συμφερόντων κορυφώθηκαν με μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε αμερικανική βάση στην Ιορδανία που σκότωσε τρία μέλη του αμερικανικού στρατού στις αρχές του έτους, με τις ΗΠΑ να απαντούν με δικά τους χτυπήματα.

Ένα ισραηλινό χτύπημα σε ιρανική διπλωματική εγκατάσταση στη Δαμασκό της Συρίας τον Απρίλιο οδήγησε σε ιρανική επίθεση με drone και πυραύλους στο κεντρικό Ισραήλ ως αντίποινα. Ευτυχώς, σχεδόν όλα αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι αναχαιτίστηκαν μέσω μιας επιδέξιας περιφερειακής αμυντικής προσπάθειας συντονισμένης από τις ΗΠΑ (ένα 7χρονο κορίτσι τραυματίστηκε σοβαρά), αλλά ήταν αδύνατο να αγνοηθεί η σημασία της επίθεσης, καθώς αυτή ήταν η πρώτη φορά που το Ιράν χτυπούσε απευθείας μέσα στο Ισραήλ. Τον περασμένο μήνα, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος των Χούθι πέρασε την αεράμυνα του Ισραήλ και έπληξε το κέντρο του Τελ Αβίβ, με το Ισραήλ να απαντά άμεσα χτυπώντας για πρώτη φορά την Υεμένη.

Στις 27 Ιουλίου, μια επίθεση με ρουκέτα στην πόλη Ματζντάλ Σαμς στα Υψίπεδα του Γκολάν, για την οποία το Ισραήλ κατηγόρησε τη Χεζμπολάχ, σκότωσε 12 παιδιά και εφήβους. Το Ισραήλ απάντησε με αεροπορική επιδρομή στη νότια Βηρυτό, σκοτώνοντας τον ανώτερο στρατιωτικό διοικητή της Χεζμπολάχ και διευρύνοντας περαιτέρω τον κύκλο της σύγκρουσης.

Με κάθε υπέρβαση της νέας κόκκινης γραμμής, ο κίνδυνος κλιμάκωσης αυξάνεται. Η Ουάσιγκτον δεν πρέπει να υποτιμά την προθυμία του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου να παρασύρει τις ΗΠΑ σε έναν καταστροφικό πόλεμο, αλλά ούτε τη δυνατότητα του Ιράν να εμπλακεί στρατιωτικά ή χειρότερα να αποφασίσει να δεσμευτεί πλήρως για την ανάπτυξη ενός πυρηνικού αποτρεπτικού μέσου.

Και όμως, αντί να δει μια σειρά από παρ’ ολίγον καταστροφές ως απόδειξη της επείγουσας ανάγκης να τερματιστεί ο πόλεμος στη Γάζα, η Ουάσιγκτον επέλεξε να το δει ως απόδειξη της ικανότητάς της να συγκρατεί την κλιμάκωση. Η κυβέρνηση Μπάιντεν αρνείται να χρησιμοποιήσει τη διαδικασία προμήθειας όπλων στο Ισραήλ για να σταματήσει τις μάχες. Αντίθετα, φαίνεται να παρακάμπτει ακόμα και την αμερικανική νομοθεσία για να συνεχίσει αυτές τις προμήθειες.

Η ανακοίνωση του Μπάιντεν στα τέλη Μαΐου για μια πρόταση μόνιμης κατάπαυσης του πυρός ήταν μια σημαντική προσπάθεια για να διαμορφωθεί μια συμφωνία τερματισμού του πολέμου, αλλά αυτό το παιχνίδι υπονομεύτηκε από τη συνεχιζόμενη άρνησή του να δώσει ένα τελεσίγραφο στον πρωθυπουργό Νετανιάχου. Το τελευταίο κόλπο των Ρεπουμπλικάνων να προσκαλέσουν τον Νετανιάχου να μιλήσει στο Κογκρέσο – με τους ηγέτες των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο να προσφέρουν ανεύθυνα τη συνεργασία τους – τον ενθάρρυνε, όπως αναμενόταν, να συνεχίσει να καθυστερεί την κατάπαυση του πυρός.

Είναι επίσης σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι – όπως και σε προηγούμενες δολοφονίες υψηλόβαθμων μαχητών – η ακρίβεια του χτυπήματος στην επιχείρηση κατά του Χανίγια δείχνει πώς η στόχευση της ηγεσίας της Χαμάς στη Γάζα διέπεται από μια εντελώς διαφορετική στρατηγική. Αν και η προσπάθεια εξόντωσης των μαχητών της Χαμάς γίνεται σε μεγάλη κλίμακα, σίγουρα θα μπορούσε να είχε γίνει χωρίς τις εκτεταμένες παράπλευρες απώλειες και μαζικές καταστροφές σπιτιών, σχολείων, νοσοκομείων και βασικών υποδομών που θα χρειαστούν μια γενιά ή και περισσότερες για να ανοικοδομηθούν.

Μένει να δούμε ποιες θα είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες του πολέμου στη Γάζα. Είναι ήδη σαφές, ωστόσο, ότι αυτή η καταστροφή έγινε δυνατή από τη λανθασμένη πίστη της Ουάσιγκτον στην ικανότητά της να διαχειρίζεται και να ελέγχει την εξάπλωση της βίας. Η συντριβή αυτής της επικίνδυνης ψευδαίσθησης είναι ένα ουσιαστικό βήμα για τη διαμόρφωση μιας εξωτερικής πολιτικής που θα ταιριάζει σε αυτήν την ιστορική στιγμή.

Τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, ένας χερσαίος πόλεμος στον Λίβανο και νέα καταστροφικά μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων μπορούν ακόμη να αποφευχθούν, αλλά για να γίνει αυτό θα χρειαστεί επιδέξια και άμεση διπλωματία και δραστικές αλλαγές στη διάθεση όπλων προς το Ισραήλ. Αυτό θα απαιτήσει περισσότερη δράση απ’ ό,τι είδαμε τους τελευταίους δέκα μήνες.

Έχουμε ήδη καθυστερήσει, αλλά είναι σημαντικό τώρα ο πρόεδρος Μπάιντεν να ασκήσει επιτέλους πραγματική πίεση για να σταματήσει τον πόλεμο, παγώνοντας την προμήθεια όπλων, διευκολύνοντας την επιστροφή των ομήρων και επιτρέποντας τη διάθεση της απελπιστικά αναγκαίας ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Οι ΗΠΑ πρέπει να δηλώσουν δυνατά και ξεκάθαρα ότι δεν υποστηρίζουν πλέον τον πόλεμο. Και μετά να δείξουν ότι το εννοούν.

*Ο Matthew Duss είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Center for International Policy. Ήταν σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής στον Γερουσιαστή Bernie Sanders. Η Nancy Okail είναι πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Center for International Policy.

© 2024 Διατίθεται από το “The New York Times Licensing Group”

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube