REUTERS/Mohamed Azakir

Παγκόσμια ανησυχία για κλιμάκωση του τρόμου προκαλεί η εξόντωση Χανίγια στην καρδιά της Βαγδάτης

Ο Ισμαήλ Χανίγια, ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, σκοτώθηκε από χτύπημα στην Τεχεράνη τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, λίγες μόνο ώρες αφότου το Ισραήλ δήλωσε ότι σκότωσε έναν κορυφαίο διοικητή της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό.

Οι διπλές δολοφονίες αποτελούν βαρύ πλήγμα για τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, αλλά αυξάνουν επίσης το ρίσκο για το Ιράν, το οποίο υποστηρίζει και τις δύο ομάδες και ορκίστηκε εκδίκηση. Θα τροφοδοτήσουν τους αυξανόμενους φόβους ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση.
Ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς χαρακτήρισε τη δολοφονία του Χανίγια ως «δειλή πράξη που δεν θα μείνει ατιμώρητη». Οι διαμεσολαβητές Κατάρ και Αίγυπτος προειδοποίησαν ότι θα καθυστερήσει τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός και συμφωνία για την απελευθέρωση ομήρων που κρατούνται στη Γάζα.
Ο Χανίγια έγινε στόχος αεροπορικής επιδρομής σε «κατοικία στην Τεχεράνη», δήλωσε η Χαμάς, αφού ταξίδεψε στην ιρανική πρωτεύουσα για την ορκωμοσία του νέου προέδρου της χώρας, Μασούντ Πεζεσκιάν.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε ότι επειδή η επίθεση έγινε στην Τεχεράνη, «θεωρούμε την εκδίκησή του ως καθήκον μας». Ο Πεζεσκιάν δήλωσε ότι η χώρα του θα υπερασπιστεί την εδαφική ακεραιότητα και την τιμή της και θα κάνει τους «τρομοκράτες κατακτητές να μετανιώσουν για τη δειλή τους ενέργεια».
Η ισραηλινή κυβέρνηση αρνήθηκε επισήμως να σχολιάσει τον θάνατο του Χανίγια, αλλά το χτύπημα αναγνωρίστηκε ευρέως ως ισραηλινή επιχείρηση τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και πέραν αυτής. Το Ισραήλ υποσχέθηκε να σκοτώσει όλους τους ηγέτες της Χαμάς μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου και οι υπηρεσίες πληροφοριών του έχουν ιστορικό μυστικών δολοφονιών στο εσωτερικό του Ιράν, με στόχο κυρίως επιστήμονες που εργάζονται στο πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.
Η στάση των ΗΠΑ
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, μιλώντας μετά τις δολοφονίες, δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «εργάζεται για να «κατεβάσει την θερμοκρασία»», αλλά θα έρθει να υπερασπιστεί το Ισραήλ αν δεχτεί επίθεση.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ηγήθηκαν μιας παγκόσμιας πολύμηνης διπλωματικής προσπάθειας για να αποτρέψουν την κλιμάκωση του πολέμου στη Γάζα σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση, αλλά τώρα αντιμετωπίζουν μια ακόμη πιο απότομη πρόκληση.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ουάσινγκτον δεν γνώριζε ούτε συμμετείχε στη δολοφονία του Χανίγια και ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τη Γάζα εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιέζει έντονα τους τελευταίους μήνες για μια τουλάχιστον προσωρινή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης των ομήρων στη Γάζα, όπου σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της περιοχής σχεδόν 40.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί και περισσότεροι από 90.000 έχουν τραυματιστεί από τις 8 Οκτωβρίου.
Όμως οι διαπραγματεύσεις είναι πιθανό να παγώσουν μετά τις επιθέσεις των τελευταίων ημερών, και ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία του Χανίγια, ο οποίος έπαιζε καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες από τη βάση του στη Ντόχα. Το Κατάρ περιέγραψε την επίθεση ως «επικίνδυνη κλιμάκωση» που θέτει σε κίνδυνο τις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός.
«Σοβαρή κλιμάκωση»
Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Moussa Abu Marzouk δήλωσε σε τηλεοπτικό κανάλι που διοικείται από τη Χαμάς ότι η δολοφονία του Χανίγια ήταν μια «δειλή πράξη που δεν θα μείνει ατιμώρητη». Ο Sami Abu Zuhri, ένας άλλος αξιωματούχος, δήλωσε στο Reuters ότι πρόκειται για «σοβαρή κλιμάκωση» που δεν θα επιτύχει τους στόχους της.
Η Χαμάς έχει επιβιώσει από προηγούμενες δολοφονίες κορυφαίων ηγετών της, συμπεριλαμβανομένου του μέντορα του Χανίγιε Αχμέντ Γιασίν το 2004, και ο Χανίγιε δεν διοικούσε επιχειρήσεις επί τόπου στη Γάζα μετά την αναχώρησή του για εξορία το 2019.
Οι μαχητές της Χαμάς στο εσωτερικό της Γάζας καθοδηγούνται από τον Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος θεωρείται ο εγκέφαλος των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου στις οποίες σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και 250 πιάστηκαν όμηροι.
Η Ρωσία και η Τουρκία καταδίκασαν τη δολοφονία του Χανίγια, με τη Μόσχα να την χαρακτηρίζει «εντελώς απαράδεκτη πολιτική δολοφονία», όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Tass.