Μπορεί η  Κύπρος να γίνει το πρότυπό μας;   

Γράφει ο Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος, Πρέσβης επί τιμή

Η Ελλάδα καίγεται από μια τρίμηνη ζέστη άνευ προηγουμένου. Το νερό τελειώνει, οι γεωτρήσεις παύουν να λειτουργούν και τα πηγάδια στερεύουν με φυσικό επακόλουθο την καταστροφή της αγροτικής μας παραγωγής. Και η κυβέρνηση τι κάνει; Σβήνει φωτιές και κάνει διακοπές. Διακοπές από τι όμως; Για να κάνεις διακοπές πρέπει να διακόψεις τη δουλειά σου. Και δουλειά δεν βλέπουμε.

Η πρώτη αφαλάτωση έγινε τον 4^ο αιώνα π.Χ. από Έλληνες ναυτικούς με την εξάτμιση θαλασσινού νερού, όπως την περιγράφει ο Αριστοτέλης. Σήμερα λειτουργούν πάνω από 20.000 μονάδες αφαλάτωσης σε 170 χώρες. Οι 10 μεγαλύτερες βρίσκονται στη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ, ενώ στην Ισπανία έχουν κατασκευαστεί περίπου 100 μονάδες αφαλάτωσης αναδεικνύοντας τη χώρα ως τον μεγαλύτερο χρήστη αφαλάτωσης στην Ευρώπη και τεχνολογικά μία από τις ισχυρότερες  δυνάμεις παγκοσμίως. Το κόστος μετατροπής του θαλασσινού νερού σε πόσιμο ανέρχεται σήμερα σε 0,5 – 0,7 δολάρια το κυβικό λίτρο.

Η πιο θερμή και ξηρή χώρα της Ε.Ε. είναι η Κύπρος, η οποία βασίζει το 80% του ΠΟΣΙΜΟΥ νερού που καταναλώνει στη μέθοδο της αφαλάτωσης. Η Κυπριακή Δημοκρατία ξεκίνησε από τις αρχές του 2000 να δημιουργεί μονάδες αφαλάτωσης για να αποφύγει τυχόν ανεπάρκεια νερού.

Ας δούμε τώρα τι ισχύει στην Ελλάδα. Μικρές μονάδες αφαλάτωσης υπάρχουν στη Σύρο, τη Νίσυρο, τη Μήλο, την Αίγινα και πιθανόν και σε κάποιο άλλο νησί. Ελάχιστος ο αριθμός σε σχέση με τη λειψυδρία που έχει χτυπήσει τη χώρα μας. Το 2002, οι καθηγητές Ν. Νικητάκος και Θ. Λίλας και ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Ν. Βατίστας, μέλη της επιστημονικής ομάδας του πανεπιστημίου Αιγαίου, συνέλαβαν την ιδέα και σχεδίασαν την πρώτη ενεργειακά αυτόνομη πλωτή μονάδα αφαλάτωσης. Η μονάδα αυτή, η οποία  λειτουργεί με ηλεκτρισμό παραγόμενο από ανεμογεννήτρια υποβοηθούμενη από φωτοβολταϊκά πάνελ, κατασκευάστηκε το 2007 στα Ναυπηγεία της Σαλαμίνας, της δόθηκε το όνομα Υδριάδα και αγκυροβόλησε έξω από το λιμάνι της Ηρακλειάς. Η Υδριάδα παραμένει ανενεργή τα τελευταία χρόνια καθώς η Ελληνική Πολιτεία δεν φρόντισε ποτέ να την αξιοποιήσει αναλύοντας και βελτιστοποιώντας τα στοιχεία ωφέλειας-κόστους.

Η Ελλάδα της μη πρόληψης υστερεί πολύ ως προς την καταπολέμηση της λειψυδρίας. Δυστυχώς, τις συνέπειές της θα τις αντιμετωπίσουμε σύντομα, όταν θ’ αρχίσει να ξεραίνεται η αγροτική παραγωγή κι αρχίσουν να επικρατούν συνθήκες πείνας. Η κυβέρνηση θα μας πει τότε ότι γι’ αυτό ευθύνεται η κλιματική κρίση, το ίδιο επιχείρημα που χρησιμοποιεί και για τις πυρκαγιές.

Δεν είναι έτσι, όμως. Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου η Κύπρος μπορεί σ’ έναν τομέα να σώσει την Ελλάδα. Ας έρθουν οι Κύπριοι στη χώρα μας να πουν στις αργόσχολες ελλαδικές Αρχές τι πρέπει να κάνουν για να σωθούμε ως προς τη λειψυδρία στο πόσιμο νερό. Να μας δώσουν την έτοιμη τεχνογνωσία και την πρακτική που εφάρμοσαν εκείνοι για ν’ αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της δικής τους λειψυδρίας. Ας πάνε και αντιπροσωπείες των Αθηνών στην Κύπρο να δουν από κοντά πώς δουλεύουν οι κυπριακές μονάδες αφαλάτωσης του πόσιμου νερού. Ας εξετάσει η κυβέρνηση και την περίπτωση της Υδριάδας, η εξέλιξη της τεχνολογίας ελαττώνει κατά κανόνα το θέμα του κόστους.

Και ως προς το πρόβλημα της άρδευσης όπου το κόστος με τη μέθοδο της αφαλάτωσης είναι προς το παρόν ασύμφορο, δεν έχουμε παρά να αντιγράψουμε την Ισπανία καθώς στη χώρα αυτή χρησιμοποιούνται ευρέως στον τομέα της γεωργίας μονάδες αφαλάτωσης θαλασσινού νερού. Κι αυτό  γιατί η Ισπανία πέτυχε για τις μονάδες της αυτές να έχουν, με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε., ειδικές τιμές στην κατανάλωση ηλεκτρισμού (0,3 €/κ.μ.).

Υπάρχουν λοιπόν λύσεις αντιμετώπισης της λειψυδρίας στη χώρα μας, αρκεί να αφυπνιστεί έγκαιρα η ελληνική κυβέρνηση.

Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος, Πρέσβης επί τιμή

15.08.2024