Της συντακτικής ομάδας του Bloomberg

Η απόφαση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον άφησε ως “κουτσό” πρόεδρο ενός πολιτικού κινήματος. Η Γαλλία φαίνεται τώρα να οδεύει προς ένα κοινοβούλιο χωρίς κάποιο κόμμα να έχει την πλειοψηφία – ή προς ένα κοινοβούλιο που θα κυβερνάται από το ακροδεξιό Εθνικός Συναγερμός. Σε κάθε περίπτωση, το πιθανό αποτέλεσμα είναι ένα πιο κατακερματισμένο πολίτευμα, οικονομική στασιμότητα και κυβερνητικό αδιέξοδο.

Κίνδυνος μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης στη Γαλλία

Οι Γάλλοι ψηφοφόροι έπληξαν το πολιτικό κέντρο την Κυριακή. Ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν κέρδισε περίπου το ένα τρίτο των ψήφων, ακολουθούμενος από μια ομάδα αριστερών κομμάτων που υπόσχονται δημοσιονομικές σπατάλες.

Εάν ο Εθνικός Συναγερμός επικρατήσει στις 7 Ιουλίου, η Γαλλία θα βρεθεί σε νέο πολιτικό έδαφος. Στο παρελθόν υπήρξαν περίοδοι “συμβίωσης” μεταξύ των κυρίαρχων κομμάτων. Ποτέ άλλοτε η προεδρία και η Εθνοσυνέλευση δεν ελέγχονταν από κόμματα με τόσο έντονα διαφορετικά οράματα για τα πάντα, από τη δημοσιονομική πολιτική έως τους διεθνείς θεσμούς, την κλιματική αλλαγή και την εθνική ασφάλεια. Μια κυβέρνηση του Εθνικού Συναγερμού όχι μόνο θα απειλούσε να αποτελέσει τροχοπέδη για τη φορτωμένη με χρέη οικονομία της Γαλλίας, αλλά θα μπορούσε επίσης να φρενάρει τις προσπάθειες της Ευρώπης να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και να αποδειχθεί δώρο για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Οι άσχημες ρίζες του Εθνικού Συναγερμού

Το σκεπτικό του Μακρόν παραμένει μυστήριο. Αν στοιχηματίζει ότι μια δεξιά κυβέρνηση θα μπορούσε είτε να τρομάξει είτε να αυτοκαταστραφεί πριν από τις τόσο σημαντικές προεδρικές εκλογές του 2027, αυτό θα μπορούσε να αποτύχει. Σε μια χώρα όπου οι πολιτικές διαμάχες συνηθίζουν να εκδηλώνονται στους δρόμους, η Γαλλία θα μπορούσε να βρεθεί ακόμη πιο πολωμένη. Και ακόμη και αν ο Εθνικός Συναγερμός δεν μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση αυτή τη φορά, θα είναι μια ισχυρή δύναμη στο Κοινοβούλιο και διεκδικητής, το 2027, της προεδρίας, του απόλυτου βραβείου στη γαλλική πολιτική.

Πράγματι, ο Εθνικός Συναγερμός έχει προχωρήσει πολύ προς την κατεύθυνση της “αποτοξίνωσης” ενός brand που κάποτε συνδέθηκε (υπό προηγούμενη ονομασία) με την άρνηση του Ολοκαυτώματος του πατέρα της Λεπέν. Η Λεπέν ανέδειξε τον χαρισματικό 28χρονο Ζορντάν Μπαρντελά ως υποψήφιο πρωθυπουργό. Αλλά το σημερινό μείγμα εθνικισμού, προστατευτισμού και παρεμβατισμού του κόμματος αρκεί για να ταρακουνήσει τις αγορές και να θορυβήσει τις επιχειρήσεις. Η άνοδός του έρχεται σε μια εποχή που τα αριστερά κόμματα κερδίζουν επίσης έδαφος, αυξάνοντας τον κίνδυνο ύφεσης ή χειρότερα, δεδομένου του μεγάλου δημοσιονομικού ελλείμματος και του βάρους του γαλλικού χρέους. Και οι υποψήφιοι του Εθνικού Συναγερμού που ακούγονται να εκστομίζουν αντισημιτικά, ξενοφοβικά και συνωμοσιολογικά σχόλια αποτελούν μια υπενθύμιση των άσχημων ριζών του κόμματος.

Επιπλέον, οι πολιτικές θέσεις του Εθνικού Συναγερμού – μαζί με έναν βαθύ ευρωσκεπτικισμό και ένα ιστορικό θέσεων υπέρ του Πούτιν – θα έθεταν τη Γαλλία σε τροχιά σύγκρουσης με τις Βρυξέλλες σε μια εποχή που η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια σειρά από επείγουσες προκλήσεις, όπως η αργή ανάπτυξη, ο πόλεμος στην Ουκρανία και το κόστος της απεξάρτησης από τον άνθρακα. Με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς να αποδυναμώνεται επίσης μετά τις πρόσφατες ευρωεκλογές, δεν θα μπορούμε να βασιζόμαστε πλέον στην παραδοσιακή γαλλογερμανική συμμαχία για την παροχή μιας αίσθησης κατεύθυνσης.

Η αποτυχία του Μακρόν

Η δύσκολη θέση του Μακρόν αναδεικνύει τους κινδύνους που εγκυμονεί η παραμέληση των ψηφοφόρων. Του αξίζουν τα εύσημα για τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις και τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που σημάδεψαν την αρχή της θητείας του. Και είχε δίκιο που επιδίωξε αλλαγές στο εκτός ελέγχου συνταξιοδοτικό σύστημα της Γαλλίας. Αλλά απέτυχε να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες για το κόστος ζωής, την προσιτή στέγαση και την αύξηση της μετανάστευσης. Η χρήση των εκτελεστικών εξουσιών του για να παρακάμψει την Εθνοσυνέλευση ενίσχυσε την εντύπωση ενός απόμακρου και αυταρχικού ηγέτη. Εν τέλει, ο πολιτικός που αναστάτωσε τα κυρίαρχα κόμματα της Γαλλίας το 2017 κατέληξε να ενσαρκώνει την υψηλή κοινωνία του κατεστημένου που ορκίστηκε να εκτοπίσει.

Ο Μακρόν πρέπει να μάθει από τα λάθη του

Περαιτέρω μεταρρυθμίσεις φαίνονται τώρα απίθανες. Ο Μακρόν θα πρέπει να μάθει από τα λάθη του και να χρησιμοποιήσει το υπόλοιπο της προεδρίας του για να χτίσει καλύτερες γέφυρες τόσο στο εσωτερικό όσο και με συμμάχους όπως η Πολωνία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ. Αλλού στην Ευρώπη, ο πολιτικός κατακερματισμός της Γαλλίας αναμένεται να αποτελέσει κώδωνα αφύπνισης.

Ως πυρηνική δύναμη, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και κρίσιμος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ – για να μην αναφέρουμε μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες στην Ευρώπη – η Γαλλία παραμένει μια σημαντική δύναμη στην παγκόσμια σκηνή. Οι εκλογές της έχουν σημασία. Τα συμφέροντά της εξυπηρετούνται καλύτερα από μια σταθερή πολιτική, μια αναπτυσσόμενη οικονομία και ισχυρές συμμαχίες σε έναν πιο απειλητικό κόσμο. Αυτό τώρα θα γίνει πολύ πιο δύσκολο.

Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν

Bloomberg