Γράφει η Φανούλα Αργυρού*

Αναφέρομαι στις δημοσιεύσεις του «Φιλελευθέρου» Σάββατο 15/6/2024 για την πολύ σημαντική έρευνα του ερευνητή κ. Οδυσσέα Χρίστου,  με τίτλο « Ο Κλειδαρότρυπας» φωτογράφησε την τουρκική εισβολή – Στο φως  στοιχεία από αμερικανικούς δορυφόρους (εικόνες)» και Σάββατο 22/6/2024 με τίτλο «Κατασκοπευτικό των ΗΠΑ από το 1974 στο Ακρωτήρι».

Είναι ενδιαφέρον να επιβεβαιώνεται,  ότι αμερικανικοί δορυφόροι φωτογράφιζαν κατά την περίοδο του πραξικοπήματος και των δύο τουρκικών εισβολών τον Ιούλιο και Αύγουστο του 1974 τα γεγονότα στην Κύπρο, και ότι  και οι Σοβιετικοί έκαναν το ίδιο. Μη εξαιρουμένων βεβαίως βεβαίως των Βρετανών που κατασκοπεύουν πρώτοι και τα πάντα εδώ και δεκαετίες  (και μοιράζονται τέτοιες πληροφορίες (αν και επιλεκτικά) με τους συμμάχους των Αμερικανούς) με τα συστήματά τους στο Ακρωτήρι, ΄Ολυμπο και τον μεγαλύτερο κατασκοπευτικό σταθμό τους εκτός Ηνωμένου Βασιλείου, στον Άγιο Νικόλαο Αμμοχώστου.

(Όπως έκαναν π.χ.  οι Βρετανικές  Μυστικές Υπηρεσίες στις 9 Αυγούστου 1974 ενημερώνοντας τον Βρετ. ΥΠΕΞ Τζέιμς Κάλλαχαν στη Γενεύη ΙΙ με τις εγκυρότατες πληροφορίες των για την δεύτερη εισβολή και μέχρι που θα έφθανε με κάθε λεπτομέρεια όπως γνώριζαν, όπως έγραψαν επιγραμματικά, πριν την πρώτη εισβολή! Τις οποίες μεταβίβασαν και στις Αμερικανικές Μ. Υπηρεσίες και τον τότε ΥΠΕΞ Χένρι Κίσσινγκερ). 

Αμερικανικά U2

Για την παρουσία των αμερικανικών υπερσύγχρονων για την τότε εποχή  U2 μάθαμε απευθείας από την πηγή (με την αποδέσμευση βρετανικών εγγράφων) και δημοσίευσα την μελέτη/έρευνά μου καλύπτοντας τις τότε πληροφορίες που μας έδωσαν τα βρετανικά έγγραφα, στην «Σημερινή» 17.4.2009 με τίτλο « Αμερικανικά U2 στο Ακρωτήρι από το 1974!»   Σύνδεσμος εδώ – 

https://www.sigmalive.com/archive/simerini/politics/144560 

Και εδώ – 

«Όταν τα Αμερικανικά U2 έφτασαν στο Ακρωτήρι»  (Sigmalive 20.12.2022) 

https://www.sigmalive.com/news/kypriako/1047098/otan-ta-amerikanika-u2-eftasan-sto-akrotiri

Από την περίοδο 1973-1974 τα πρώτα U2

Η χρήση της βάσεως Ακρωτηρίου από τα U2 είχε αρχικά σχεδιαστεί να ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 1973, αλλά, αρχικά, εκείνη η απόφαση ακυρώθηκε. Ωστόσο, πραγματοποιήθηκε το 1974. Απόσπασμα των U2 έφθασε στο Ακρωτήρι στις 21 Απριλίου 1974, όταν η CIA ανέλαβε να παρακολουθεί τις παραμεθόριες περιοχές μεταξύ Ισραήλ – Αιγύπτου και Ισραήλ – Συρίας.

Μεταξύ 12 Μαΐου και 28 Ιουλίου 1974, το απόσπασμα έκανε έξι παρακολουθήσεις από το Ακρωτήρι.

Η αμερικανική παρουσία στη βρετανική στρατιωτική βάση Ακρωτηρίου εξηγούσε και την επιμονή του Χένρι Κίσινγκερ, το 1974, να αντιτίθεται στη βρετανική αποχώρηση και εγκατάλειψη των βάσεων .

(Το Λονδίνο, εντός του  1974, είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει οριστικά τις βάσεις, όταν ο Κίσινγκερ ικέτευε, ουσιαστικά, την βρετανική κυβέρνηση Γουίλσον/Κάλαχαν να παραμείνουν. Έτσι, με την πολιτική του ρητού «το ένα χέρι νίβει το άλλο και τα δύο μαζί το πρόσωπο», ο Κάλαχαν έπεισε τον Κίσινγκερ να συμβαδίσει με την βρετανική πολιτική για την Κύπρο και στη «λύση» διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. (Η επιβεβαίωση τούτου στη συνάντηση αξιωματούχων του Φόρειν ΄Οφις με Κίσινγκερ στην Ουάσιγκτον 27/8/1974.)(Βιβλίο γράφουσας «Διζωνική vs Δημοκρατία» 2019.)

Την παρουσία των U2 στο Ακρωτήρι επιβεβαίωσε με απάντησή του ο τότε υπουργός Άμυνας της Βρετανίας Άρτζι Χάμιλτον από τη Βουλή των Κοινοτήτων, στις 15 Ιουνίου 1990, όταν, σε ερώτηση του βουλευτή Ρέτμοντ, από πότε τα αμερικανικά κατασκοπευτικά U2s χρησιμοποιούν τις διευκολύνσεις της ΡΑΦ στο Ακρωτήρι, απάντησε:
«Τα αεροπλάνα της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αεροπορίας U2 έχουν μόνιμα εγκατασταθεί στη βάση της ΡΑΦ στο Ακρωτήρι από το 1974, στα πλαίσια διευθετήσεων ειρηνευτικών παρακολουθήσεων στη Μέση Ανατολή. Eν γνώσει όλων των κυβερνήσεων που είναι απευθείας αναμεμειγμένες».

Όμως, η αναφορά αυτή αποσιωπήθηκε από τα Μ.Μ.Ε. στην Κύπρο…

Με περαιτέρω έρευνα σε αμερικανικά έγγραφα, βρίσκουμε ότι, τα αμερικανικά U2, όντως χρησιμοποιούσαν τη βάση Ακρωτηρίου από το 1974. Το πρόγραμμα σχετιζόταν με το πρόγραμμα της CIA 1954-1974, για χρήση των κατασκοπευτικών U2 σε επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή.
Από τότε, στο Ακρωτήρι στάθμευσαν για το σκοπό αυτό 75 Αμερικανοί, βοηθούμενοι και από μερικούς Κυπρίους.

Η ηγεσία των βάσεων δυσανασχετούσε από το 1975!

Την 1ην Αυγούστου 1974, η ευθύνη, τόσο για τις πτήσεις όσο και για τις επιχειρήσεις των αεροπλάνων αυτών, πέρασε πια από τη CIA στα χέρια της Αμερικανικής Στρατιωτικής Υπηρεσίας – όπως και ολόκληρο το πρόγραμμα των U2.
Αρχικά οι επιχειρήσεις των αεροπλάνων αυτών είχαν συμφωνηθεί, όπως αναφέρουν τα έγγραφα, με χώρες της Μέσης Ανατολής, όμως, έκτοτε (από τη συμφωνία), οι Αμερικανοί απέβλεπαν στην επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Ωστόσο, οι επικεφαλής των βάσεων προβληματίζονταν, γιατί, όπως έλεγαν, αν αυτό γινόταν γνωστό στη Δημοκρατία, θα ενισχυόταν η προπαγάνδα εναντίον των βάσεων και γενικότερα της βρετανικής παρουσίας.

Τον Ιούλιο του 1975, η στρατιωτική ηγεσία των Βρετανικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής στην Κύπρο άρχισε να δυσανασχετεί, πλέον, σοβαρά ζήτησε την άμεση βοήθεια του Υπουργείου Άμυνας της Βρετανίας για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου περαιτέρω αύξησης των U2 στο Ακρωτήρι και του αμερικανικού προσωπικού. Ήταν αναγκαίο να κρατηθεί η παρουσία των Αμερικανών σε χαμηλότερα επίπεδα και ζητούσε όπως ανατεθούν οι εργασίες αυτές σε Βρετανούς, για να απαλλαγούν από την αμερικανική παρουσία στη βάση.

Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες για το θέμα, λίγο μετά το ατύχημα της 7ης Δεκεμβρίου 1977, οι επιχειρήσεις των U2 μεταφέρθηκαν σε αεροπορική βάση στην ανατολική Αγγλία. Κατά τη διάρκεια του 1977, τα αμερικανικά κατασκοπευτικά απογειώνονταν από το Ακρωτήρι για εξορμήσεις παρακολουθήσεως ρουτίνας στην Έρημο του Σινά και όχι μόνον… Άλλες πληροφορίες, όμως, σημειώνουν ότι η παρουσία των αεροπλάνων αυτών συνεχίστηκε και μετά το ατύχημα…

Τα… νέα «έφτασαν» 9 χρόνια μετά

Στις 18 Οκτωβρίου 1999, ανταπόκριση του ΚΥΠΕ σημείωνε: «Αποκαλύφθηκε σήμερα ότι, τουλάχιστον 2 αναγνωριστικά U2, βρίσκονται μόνιμα στη βάση Ακρωτηρίου, απ’ όπου ελέγχουν τον κυπριακό ουρανό σε ύψος 50-70 χιλιάδων ποδών, διατηρώντας σιωπή ασυρμάτου σε σχέση με την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Κύπρου. Τα U2 είναι εξοπλισμένα με υψηλής τεχνολογίας κάμερες παρακολούθησης και μπορούν να μεταδίδουν τις πληροφορίες αυτές σε εγκαταστάσεις των βάσεων στο έδαφος».

(Δηλαδή, αν και από τις 15 Ιουνίου 1990 η βρετανική κυβέρνηση, με δημόσια αποδοχή από τα έδρανα της Βουλής των Κοινοτήτων, παραδέχθηκε τη μόνιμη εγκατάσταση των αμερικανικών κατασκοπευτικών στη βάση Ακρωτηρίου, το ΚΥΠΕ χρειάστηκε εννιά ολόκληρα χρόνια να «ανακαλύψει» την παρουσία τους και τις κατασκοπευτικές τους επιχειρήσεις και ικανότητες…).

Το δυστύχημα  στις 7 Δεκεμβρίου 1977

Στις 04.40 πρωινή της 7ης Δεκεμβρίου 1977 ένα  U2 της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αεροπορίας, που ανήκε στην αεροπορική βάση Beale της Καλιφόρνιας, συνετρίβη αμέσως μετά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο της βάσεως Ακρωτηρίου, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί στο συγκρότημα επιχειρήσεων της βάσης με μεγάλο αριθμό προσωπικού, προξενώντας τεράστιες ζημιές. Ως αποτέλεσμα, σκοτώθηκε ο Αμερικανός πιλότος Robert. A. Henderson και τέσσερις πολίτες υπάλληλοι. Τραυματίστηκαν, επίσης, σοβαρά Βρετανός πολίτης και άλλα τέσσερα μέλη της ΡΑΦ, μεταξύ των οποίων μια γυναίκα, ενώ άλλο ένα πρόσωπο, πολίτης κι αυτός, τραυματίστηκε ελαφρά.

Το Λονδίνο, αμέσως μετά το δυστύχημα, σύστηνε, όπως, στην πρώτη γραμμή των επίσημων δηλώσεων, η ηγεσία των βάσεων τονίσει ότι η Αμερικανική Στρατιωτική Αεροπορία χρησιμοποιούσε το Ακρωτήρι για παρακολουθήσεις της περιοχής της Μέσης Ανατολής και προς υποστήριξη των ειρηνευτικών επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών, με την πλήρη γνώση των ενδιαφερομένων μερών. Εννοείται και της Κυπριακής Δημοκρατίας…

Η μεταφορά του 9^ου Τακτικού Συγκροτήματος

Επίσης ο  ερευνητής κ. Ο. Χρίστου με την έρευνά του και τις δορυφορικές φωτογραφίες των Αμερικανών που βρήκε,  βοηθά πάρα πολύ τα ιστορικά  γεγονότα και σε σχέση με την διαφυγή του Μακαρίου, και επιβεβαιώνει  όσα έγραψε ο  καθηγητής Πανεπιστημίου (Βοηθός τότε 4^ου Επιτελικού Γραφείου ΙΙΙ Ανωτέρας Τακτικής Διοίκησης 1974)  Θεόδωρος Χαραλάμπους από προσωπική εμπειρία,  στο άρθρο του στις 14/7/2020 « 46 χρόνια μετά: Η διαφυγή του Μακαρίου από το Προεδρικό Μέγαρο την 15ην Ιουλίου του 1974» – σύνδεσμος εδώ – 

https://hellasjournal.com/2020/07/46-chronia-meta-i-diafigi-tou-makariou-apo-to-proedriko-megaro-tin-15in-iouliou-tou-1974/ .

Έγραψε μεταξύ άλλων: Ο χώρος από τον οποίο διέφυγε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, στο δυτικό μέρος του Προεδρικού Μεγάρου, συνορεύει με στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς το οποίο επεκτείνεται και εφάπτεται της οδού Προδρόμου. Το στρατόπεδο, το 1974, ονομαζόταν το 9^ο Τακτικό Συγκρότημα το οποίο  ανήκε στην ΙΙΙ Ανωτέρα Τακτική Διοίκηση. Το 9ο ΤΣ επόπτευε το 241 Τάγμα Πεζικού, το οποίο βρισκόταν στο δάσος της Αθαλάσσας, και ήταν τάγμα εκπαίδευσης εθνοφρουρών μετά την ορκωμοσία τους στα ΚΕΝ.

Το στρατόπεδο του 9^ο  Τ.Σ., λίγες βδομάδες πριν από το πραξικόπημα, και μετά από διαταγή του ΓΕΕΦ, εγκαταλείπεται/διαλύεται και τα γραφεία, που στεγαζόταν η Διοίκηση του, μετακινήθηκαν  στην έδρα του 241 ΤΠ στην Αθαλάσσα. Τότε υπηρετούσα στο 1 & 4 Επιτελικό Γραφείο της ΙΙΙ ΑΤΔ…Με βάση την διαταγή του ΓΕΕΦ, πέρασα τις λεπτομέρειες στο βιβλίο Ημερήσιας Διαταγής της ΙΙΙ ΑΤΔ και ετοίμασα τις σχετικές διαταγές για το 9^ο Τ.Σ… 

Το στρατόπεδο την 15^η Ιουλίου 1974 ήταν εγκαταλελειμμένο και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ότι σε αυτό υπήρχαν στρατιώτες η αξιωματικοί. Πολλά γράφτηκαν και πολλά λεχθήκαν και μεταδόθηκαν σε εκπομπές, χωρίς αυτά να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Στα πολλά παραπλανητικά που αναφέρονται στα πορίσματα και στις μαρτυρίες του Φάκελου της Κύπρου είναι και αυτό σχετικά με το 9^ο Τακτικό Συγκρότημα.

Και εγείρεται το ερώτημα.. Ποιος πήρε την απόφαση το 1974 να “ξηλωθεί” το στρατόπεδο του 9^ου Τακτικού Συγκροτήματος; Το Υπουργικό Συμβούλιο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ή το ΓΕΕΦ; Πολλά μπορούν να εξηγηθούν αν έχουμε την σαφή αυτή πληροφορία για το ποιος και πότε πήρε την απόφαση;…»

Τουλάχιστον το «ξήλωμα» του 9^ου Τακτικού Συγκροτήματος επιβεβαιώθηκε…

Φανούλα Αργυρού

Ερευνήτρια/δημοσιογράφος 

Υ.Γ. 

Κατά την διάρκεια του προγράμματος Αποτυπώματα του ΡΙΚ στο οποίο ήμουν καλεσμένη και  παρουσιάστηκε στις 24.1.2023 ανάφερα ότι τα αμερικανικά U2 ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν το Ακρωτήρι από το 1974 για παρακολουθήσεις  της Μέσης Ανατολής (Ισραήλ) όπως είχε συνεννοηθεί ο Κίσινγκερ με το Λονδίνο…

http://v6.cloudskep.com/rikvod/apotipomata/apotipomata240123.mp4?attachment=true&nimblesessionid=15353439 

“RAF Akrotiri

HC Deb 15 June 1990 vol 174 c380W380W

Mr. Redmond

To ask the Secretary of State for Defence if he will list by year for the last 10 years to date, the number of times the United States U2 spy aircraft has used the facilities of RAF Akrotiri; and if he will make a statement.

Mr. Archie Hamilton

The USAF U2 aircraft has been permanently stationed at RAF Akrotiri since 1974 in support of middle east peacekeeping arrangements. It operates with the knowledge of all Governments directly involved”.

https://api.parliament.uk/historic-hansard/written-answers/1990/jun/15/raf-akrotiri 

https://www.airforce-technology.com/projects/u2/?cf-view 

ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 7/7/2024