Του Κωνσταντίνου Λουκόπουλου*

Αμέσως μετά την πολιτική διακήρυξη των Αθηνών του Δεκεμβρίου 2023, με την οποία χορηγήσαμε “πιστοποιητικό καλής διαγωγής” και “συγχωροχάρτι” στην Τουρκία έναντι ενός ήπιου κλίματος, δηλαδή περιορισμού του bulling που μας έκανε για μία παρατεταμένη περίοδο, επισημάναμε τρία κρίσιμα σημεία που είναι αλληλένδετα. 

Πρώτον, ότι οδηγούμαστε σε αυτοπεριορισμό και αυτοεγκλωβισμό, δεύτερον ότι, εφόσον η Τουρκία διατηρεί το casus belli, το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και το δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” ως βασικό πυλώνα της αναθεωρητικής και ηγεμονικής της στρατηγικής, δεν μπορεί να υπάρξει ειλικρινής και ουσιαστικός διάλογος και, τέλος, ότι το όποιο κλίμα ηρεμίας καλλιεργείται είναι επίπλαστο και πρόσκαιρο. 

Το αφήγημα μάλιστα που καλλιεργείται μέχρι σήμερα, και το οποίο διανθίζεται με πολλά ευφυολογήματα από τα συστημικά ΜΜΕ, εστιάζεται στο ότι έχουμε μία διαρκή… βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, εξ αυτής απολαμβάνουμε… ηρεμία και ήλθε η ώρα επιτέλους να λύσουμε τα… προβλήματά μας (πληθυντικός παρακαλώ)! Ποιος σκέφθηκε άραγε ότι η Άγκυρα εκμεταλλεύεται πλήρως αυτό το “ήπιο κλίμα” για να επιβάλει τόσο μεταξύ μας όσο και διεθνώς ως κανονικότητα όλα αυτά για τα οποία απαιτεί αναθεώρηση του status quo; 

Στην αρχή της εβδομάδος η Τουρκία, αφού είχε αξιολογηθεί η διεθνής κατάσταση, η πολιτική κατάσταση στην Αμερική, το φοβικό σύνδρομο της Αθήνας και οι πιθανές αντιδράσεις της, προχώρησε σε μία σοβαρότατη πρόκληση και ένα ισχυρό “ροκάνισμα” των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων ανάλογη με αυτήν που συνέβη τον Ιούλιο 2020 με το “Ορούτς Ρέις”! Είχαμε, όπως στους περισσότερους είναι γνωστόν, συγκέντρωση στολίσκου τουρκικών πολεμικών πλοίων στην περιοχή Κάσου-Καρπάθου και παρεμπόδιση των ερευνών του υπό ιταλική σημαία πλοίου “Ievoli Relume” σχετικά με τη μελλοντική εγκατάσταση υποβρύχιων καλωδίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου με το πρόσχημα παραβίασης της… τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Όμως το ιταλικό πλοίο ενεργούσε στην οριοθετημένη (και ουχί δυνητική) με την Αίγυπτο ελληνική ΑΟΖ. 

Κρίνεται σκόπιμο να τονιστεί ότι είχαν προηγηθεί οι υποτονικές αντιδράσεις της Αθήνας στις περιοδικές δηλώσεις του Τούρκου ΥΠ.ΕΞ. Χακάν Φιντάν και του ΥΠ.ΑΜ. Γκιουλέρ για όλα τα “εκκρεμή” θέματα και την αμφισβήτηση κυριαρχίας. Ιδιαίτερα μετά το “μάλωμα” της Άγκυρας στην Αθήνα για το θέμα των θαλάσσιων πάρκων και την άτακτη υποχώρησή μας με τις τουρκικές κατηγορίες ότι δεν κινούμαστε στο πνεύμα της Διακήρυξης των Αθηνών! Και φυσικά την επίδειξη στρατιωτικής ισχύος κατά την επίσκεψη Ερντογάν στην κατεχόμενη Κύπρο, όταν η ελληνική κυβέρνηση μιλούσε γενικά και αόριστα περί «διαιρεμένης» Κύπρου, λες και η Κύπρος διαιρέθηκε από… μόνη της.
Για να γίνει κατανοητή η σοβαρότητα της τουρκικής προκλητικής ενέργειας και ακόμα μεγαλύτερη σοβαρότητα της “κατατονικής” ελληνικής αντίδρασης, επισημαίνουμε ότι στο πεδίο η Τουρκία αμφισβήτησε έμπρακτα την ελληνική ΑΟΖ, όπως είπαμε όχι δυνητική αλλά οριοθετημένη με την Αίγυπτο και επαναβεβαίωσε από μέρους της την ισχύ του αυθαίρετου Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Παρεμπιπτόντως να πούμε ότι, επειδή πολλοί στην Αθήνα ισχυρίζονται ότι το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο έχει πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων, αυτό όπως και η Συμφωνία Μερικής Οριοθέτησης Ελλάδος-Αιγύπτου (από τον Μεσημβρινό των 26° 00’ Δυτικά και μέχρι τον Μεσημβρινό των 27° 59’ 02” Ανατολικά) είναι ανηρτημένα στη σελίδα της Διεύθυνσης Ωκεάνιων Υποθέσεων του ΟΗΕ! 

Αυτή η και πάλι ανέξοδη επίδειξη δυνάμεως της Τουρκίας, μιας και ήταν βεβαία για την κατατονική μας αντίδραση, έδειξε τελικά ποιος κάνει “κουμάντο” στο Αιγαίο και στη ΝΑ Μεσόγειο και ταυτόχρονα ήταν μία σκληρή προειδοποίηση προς την Ελλάδα, ότι σε κάθε άσκηση κυριαρχικού δικαιώματός μας που δε συμφωνεί θα αντιδρά με παρόμοιο τρόπο. Δε γνωρίζουμε αν οι Ελληνικές Υπηρεσίες είχαν εκτιμήσει ότι η Άγκυρα ετοιμαζόταν για μία σημαντική πρόκληση ή πιαστήκαμε για μία ακόμα φορά αδιάβαστοι, όπως θα λέγαμε εκλαϊκευμένα. 

Η νομική υφή του ζητήματος δεν επιδέχεται αμφισβήτησης και γι’ αυτό ουδόλως αναφερόμαστε σε αυτή, αλλά προκύπτει τεράστιο πολιτικό θέμα καθόσον παράγονται πολιτικά αποτελέσματα, μας αρέσει ή όχι. Η αναμφίλεκτα κατατονική αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης ανοίγει και άλλο την όρεξη της αδηφάγου Τουρκίας και αυξάνει σε βάρος των εθνικών μας συμφερόντων τα φοβικά σύνδρομα που εντέχνως καλλιεργούνται από την ίδια την Άγκυρα και το ευρισκόμενο στην Αθήνα λόμπι του κατευνασμού! Το τραγελαφικό είναι ότι βαφτίστηκε “λειτουργία του Μηχανισμού Απεμπλοκής” (sic!) η διακοπή των απολύτως νόμιμων ερευνών, ενώ τα συστημικά ΜΜΕ μίλησαν για διπλωματική εκτόνωση, αφού όμως η Τουρκία πέτυχε αυτά που προαναφέραμε. 

Για να προλάβουμε κάποιους που θα σπεύσουν να ρωτήσουν με κουτοπονηριά «μα, τι θέλατε να κάνουμε δηλαδή, να βγάλουμε τον Στόλο;», λέμε ότι κανείς εχέφρων δε θα υποστήριζε στρατιωτική κλιμάκωση από μέρους μας, αλλά η σκανδαλώδης αυτή ανοχή χωρίς καν ένα διάβημα ή ένα μήνυμα προς φίλους και εχθρούς δείχνει για μία ακόμη φορά τον αυτοπεριορισμό και αυτοεγκλωβισμό μας με την Πολιτική Διακήρυξη των Αθηνών. Άλλωστε, σε ανύποπτο χρόνο ο υπουργός Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτης ως υπουργός Επικρατείας είχε πει τον Οκτώβριο 2020 ότι η «κόκκινή μας γραμμή είναι τα 6 ν.μ., όπου ασκούμε πλήρη κυριαρχία»! 

Πολύ απλά, στο στενό της Καρπάθου-Κάσου ναυάγησε το όμορφο αφήγημα για ήρεμα νερά στο Αιγαίο και αυτό με κάθε τίμημα έστω και αν αποχωρούμε από αυτό που μας ανήκει με την “ουρά κάτω από τα σκέλια”! Η Τουρκία προχώρησε ακόμα ένα βήμα στο “ροκάνισμα” των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και θα επιλέξει τον χρόνο και τον τόπο του επόμενου βήματός της.

* Ο Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι αντιστράτηγος ε.α. και γεωστρατηγικός αναλυτής.