Τι έγιναν οι 20.000 Έλληνες ζούσαν στα κατεχόμενα;

Αζίζ Σαχ *

Κατά τους πρώτους μήνες του 2024, δύο διαφορετικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήρθαν στο προσκήνιο στο τουρκοκρατούμενο τμήμα της Κύπρου, δηλαδή στην περιοχή υπό τη δικαιοδοσία και την ευθύνη της Τουρκίας, και αφορούσαν Αρμένιους και Έλληνες από το Ριζοκάρπασο.

Ας ξεκινήσουμε με τα λόγια του Βαρτάν Μαλιάν, διασωθέντα του 1915:

«Όταν έφτασαν τα τουρκικά στρατεύματα το ’74, ένα πρωί τα ξημερώματα, φώναξαν: «Έρχονται οι Τούρκοι».

Αυτό είναι αρκετό, αν πεις «έρχονται οι Τούρκοι» σε κάποιον από εμάς, τρέχει μακριά. Όσοι παίρνουν τα υπάρχοντά τους, πάνε προς τα εκεί»…

Τίποτα δεν ήταν τόσο απλό όσο περιέγραψε ο Βαρτάν Μαλιάν, κανείς δεν έφυγε αυθόρμητα το 1974…

Υπήρχε ένας οδοντίατρος ονόματι Σαριγιάν στο Αράμπαχμετ. Η κόρη του ήταν συμμαθήτρια της κυρίας Αϊντίν, της γυναίκας του Ντενκτάς. Είχαν ένα σπίτι απέναντι από το τζαμί του Αράμπαχμετ…

Όταν ήρθε το 1974, η κόρη του Σαριγιάν πήγε στην κυρία Αϊντίν και είπε: «Θέλουμε να μείνουμε εδώ, δεν θέλουμε να πάμε νότια»…

Όταν η κυρία Αϊντίν έθεσε το θέμα, ο Ντενκτάς είπε: «Η εκδίωξη των Αρμενίων δεν έχει καμία σχέση με εμάς, είναι πολιτική της Τουρκίας να εκδιώκει τους Αρμένιους».

Έτσι, οι Αρμένιοι που εκδιώχθηκαν από τη Μικρά Ασία το 1915 εκδιώχθηκαν από το βόρειο τμήμα της Κύπρου το 1974…

Το 2024 τέθηκε σε ισχύ μια νέα πρακτική κατά των Αρμενίων στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Στους Κύπριους Αρμένιους που είχαν γεννηθεί στην Αρμενία απαγορεύτηκε να ταξιδεύουν στο βόρειο τμήμα. Οι πολίτες άλλων χωρών των οποίων ο τόπος γέννησης είναι η Αρμενία επηρεάζονται επίσης. Απ’ όσο γνωρίζω, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα αυτό. Κύριε Χριστοδουλίδη, οι Αρμένιοι Κύπριοι δεν είναι πολίτες σας και δεν σας αφορά αυτή η ρατσιστική πρακτική του κατοχικού καθεστώτος κατά των Αρμενίων;

Μετά την εισβολή του 1974, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ της 9ης Ιουνίου 1975, 182.000 Ελληνοκύπριοι έγιναν πρόσφυγες στην Κύπρο, ενώ 20.000 παρέμεναν στο βορρά, κυρίως στην Καρπασία.

Τον Ιανουάριο του 1976, 8.840 Ελληνοκύπριοι ζούσαν στο βόρειο τμήμα του νησιού σε 36 ξεχωριστές περιοχές. Ιδιαίτερες προσπάθειες γίνονταν για την εκδίωξη των 7.900 που ζούσαν στην Καρπασία και των 920 που ζούσαν στην Κερύνεια-Μπελαπάις…

Από τον Ιούνιο του 1975 έως τον Ιανουάριο του 1976, οι 20.000 άνθρωποι μειώθηκαν σε 8.840. Ο αριθμός των γηγενών Ελληνοκυπρίων μειώθηκε σε 1.076 το Νοέμβριο του 1981, σε 347 το 2012 και σε περίπου 300 σήμερα…

182.000 Ελληνοκύπροι από τα κατεχόμενα εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους και απελάθηκαν στο νότο μετά την εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974…

Έντεκα μήνες μετά την τουρκική κατοχή, περίπου 20.000 Έλληνες ζούσαν στο βορρά. Πώς γίνεται λοιπόν να είχαν απομείνει μόνο 300 άτομα;

Υπάρχει μια ιστορία του Ντενκτάς για το θέμα αυτό:

Μετά τη δολοφονία ενός ιερέα στην Καρπασία και τον βιασμό της κόρης του, ο Ντενκτάς ενημέρωσε τον Αμερικανό πρέσβη για το βιασμό και το φόνο στις 12 Σεπτεμβρίου 1974. Ένα χρόνο και τρεις μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1976, ο Ντενκτάς είπε στον Αμερικανό πρέσβη Γουίλιαμ Κρώφορντ ότι μετά την εκδίωξη των Ελληνοκύπριων από την Κερύνεια, οι Καρπασιώτες θα ήταν οι επόμενοι…

Ο Κρώφορντ συναντάται με τον Ντενκτάς στο Μπελαπάις με αφορμή την είδηση της συστηματικής εκδίωξης 7.900 Ελληνοκυπρίων που ζούσαν στην Καρπασία και 920 στην Κερύνεια-Μπελαπάις:

«Έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι έχει ληφθεί στρατιωτική απόφαση για την εκδίωξη των Ελληνοκυπρίων που ζουν στην περιοχή της Κερύνειας», λέει ο Αμερικανός διπλωμάτης στον Ντενκτάς… Ο Ντενκτάς γνέφει με το κεφάλι και συμφωνεί με τον Κρώφορντ.

Όταν ο Αμερικανός πρέσβης ρωτά αν η Καρπασία θα είναι η επόμενη, ο Ντενκτάς απαντά: «Ναι, θα είναι… Αυτή είναι η απόφαση του στρατού».

Από τους περίπου 200.000 Ελληνοκύπριους, παραμένουν 311 άτομα (σύμφωνα με τα στοιχεία του 2013 του λεγόμενου υπουργείου εξωτερικών: Το «Ελληνικό Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου» στέκεται σαν μνημείο. Για τον λόγο αυτό, το σχολείο γίνεται περιοδικά «θέμα» στη ζώνη κατοχής. Ζητήματα όπως η πρόσβαση σε βιβλία και καθηγητές, η εποπτεία και η ίση μεταχείριση. Το θέμα αυτό μεταφέρθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το Υπουργείο Παιδείας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το θέμα θα πάψει να υπάρχει όταν δεν θα υπάρχουν άλλα παιδιά να φοιτήσουν στο σχολείο!

Το λεγόμενο Υπουργείο Εξωτερικών είναι υπεύθυνο για τους Μαρωνίτες και τους Ελληνοκύπριους που ζουν στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Ως επί το πλείστον ο λόγος για αυτό δεν είναι γνωστός: Επειδή θεωρούνται «ΞΕΝΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ»!

Ποιος είναι ξένος υπό κατοχή; Αυτοί που αποκαλούν τους ντόπιους «ξένους»…

Είναι η κατοχή της Τουρκίας που σφετερίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα των Αρμενίων που απαγορεύεται να περάσουν στο βορρά, των Ελληνοκυπρίων παιδιών στην Καρπασία και των Τουρκοκυπρίων παιδιών σε 2-3 γκετοποιημένα σχολεία στη Λευκωσία. Τα ανθρώπινα δικαιώματα των Κυπρίων είναι ένα σύνολο.

Εδώ και πολύ καιρό ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ υποδαυλίζει έναν στενό εθνοτικό σοβινισμό με τη ρητορική των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων». Το ΑΚΕΛ και ο Νιαζί παίζουν ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι υποκίνησης του εθνοτικού εγωισμού για να κερδίσουν εκλογές…

Είναι η τουρκική κατοχή και ο εποικισμός που έχει σφετεριστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των Κυπρίων.

Δημοσιογράφος στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα Αβρούπα.