Της Karishma Vaswani

Η είσοδος ενός ροκ σταρ είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να τραβάει την προσοχή, και αυτό ακριβώς έκανε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι όταν έφτασε στο ξενοδοχείο Shangri-La για να συμμετάσχει στην κορυφαία ασιατική σύνοδο κορυφής για την άμυνα στη Σιγκαπούρη. Με το χαρακτηριστικό πράσινο μπλουζάκι και το στρατιωτικό παντελόνι του, πλαισιωμένος από σωματοφύλακες, ήταν σαν να είχε κατέβει στη σκηνή της εξωτερικής πολιτικής η Τέιλορ Σουίφτ της άμυνας και της ασφάλειας.

Προορισμένος να αποτύχει

Ήρθε για να πουλήσει την ιδέα ότι η Ασία πρέπει να ενωθεί με την Ουκρανία στον αγώνα ζωής ή θανάτου για τη δημοκρατία ενάντια στην απολυταρχία. Αλλά το επιχείρημά του δεν βρήκε ανταπόκριση. Ίσως, ήταν προορισμένος να αποτύχει: Ο Ζελένσκι και οι δυτικοί εταίροι του αγνοούσαν επί μακρόν ότι η Ασία θα μπορούσε να παράσχει υποστήριξη στην Ουκρανία απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας. Τώρα είναι πολύ αργά.

Η Ρωσία κάνει “τα πάντα” για να διαταράξει την ειρηνευτική διάσκεψη υπό την ηγεσία της Ουκρανίας που θα πραγματοποιηθεί στην Ελβετία αργότερα αυτό το μήνα, χρησιμοποιώντας την κινεζική επιρροή, δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους. Νωρίτερα, σε κεντρική ομιλία του, απηύθυνε έκκληση στους ηγέτες της Ασίας να συμμετάσχουν στη σύνοδο κορυφής για να βοηθήσουν να τερματιστεί ο πόλεμος της Ρωσίας. “Θέλουμε η Ασία να γνωρίζει τι συμβαίνει στην Ουκρανία”, δήλωσε ο Ζελένσκι, σημειώνοντας ότι η υποστήριξη από την περιοχή είναι “πολύ αναγκαία”.

Υποστήριξη

Πάνω από 100 χώρες και 75 αρχηγοί κρατών έχουν επιβεβαιώσει τη συμμετοχή τους, είπε, αλλά η Ρωσία δεν έχει προσκληθεί και η Κίνα έχει αναφέρει ότι δεν θα συμμετάσχει. Τη στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο, φαίνεται ότι από την Ασία θα πάνε μόνο ο Ζοζέ Ράμος-Όρτα, ο πρόεδρος του Ανατολικού Τιμόρ, και η Σιμ Αν, υφυπουργός Εξωτερικών της Σιγκαπούρης. Μαζί τους θα είναι και ένας εκπρόσωπος από τις Φιλιππίνες, αφού ο Ζελένσκι πήγε στη Μανίλα τη Δευτέρα για να αποσπάσει την υποστήριξη του προέδρου Φερντινάντ Μάρκος Τζούνιορ. Λίγο μετά τη συνάντησή τους, ο ίδιος έγραψε στο Χ: “Είμαι ευτυχής που οι Φιλιππίνες θα συμμετάσχουν στη σύνοδο κορυφής”. Η Ουκρανία έχει επίσης αναφέρει ότι θα ανοίξει πρεσβεία στη Μανίλα φέτος.

Σκεπτικισμός

Υπήρχε σκεπτικισμός σχετικά με την επίσκεψη του Ζελένσκι, τον οποίο ο Ουκρανός πρόεδρος προσπάθησε να αντιμετωπίσει. Ήταν σημαντικό για αυτόν να εξηγήσει ότι δεν είναι υποκριτής όταν ζητά την υποστήριξη των ηγετών για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας, μου είπε η Ντέγουι Φορτούνα Άνγουορ, καθηγήτρια έρευνας στην Εθνική Υπηρεσία Έρευνας και Καινοτομίας της Ινδονησίας. 

Η Ντέγουι Φορτούνα Άνγουορ αναφερόταν σε μια άποψη που επικρατεί ευρέως σε ορισμένα μέρη της Ασίας ότι η Δύση ενδιαφέρεται περισσότερο για τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία από ό,τι για τον πόλεμο του Ισραήλ κατά της Χαμάς, όπου έχουν σκοτωθεί δεκάδες χιλιάδες άχαμχοι στη Γάζα – ένα θέμα πολύ ευαίσθητο σε χώρες με μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς, όπως η Ινδονησία και η Μαλαισία. Θα πρέπει να αναγνωρίσει, είπε, ότι όταν μιλάει για τη Ρωσία που υπονομεύει το κράτος δικαίου, κάποιοι στην περιοχή βλέπουν με παρόμοιο τρόπο την υποστήριξη της Δύσης προς το Ισραήλ και την “πλήρη αδιαφορία για τα δεινά των Παλαιστινίων”.

Μια ειρηνευτική πρωτοβουλία είναι απαραίτητη για τη σφυρηλάτηση μιας πολιτικής διευθέτησης, μου είπε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ινδονησίας Μάρτι Ναταλεγκάουα. Αλλά το να “πιέζονται δημοσίως οι ασιατικές χώρες να συμμετάσχουν σε μια τέτοια διάσκεψη μπορεί ακούσια να βλάψει ανεπανόρθωτα το μέσο έδαφος. Και αυτός είναι ο χώρος που κατέχουν ορισμένες χώρες και είναι σε θέση να βοηθήσουν να χτιστούν γέφυρες”.

Ο ρόλος της Κίνας

Μέρος του προβλήματος είναι το πόσο αργά συνειδητοποίησε ο Ζελένσκι ότι χρειάζεται τη βοήθεια της Ασίας. Ο πιο σημαντικός παίκτης σε αυτό το μέτωπο είναι η Κίνα – αλλά είναι σαφές ότι δεν μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη του Πεκίνου. Οι ισχυρισμοί του ότι η Κίνα προμηθεύει τη Ρωσία με στρατιωτικό εξοπλισμό για τον πόλεμο στη χώρα του, απηχώντας προηγούμενες δηλώσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν, δεν θα κάνουν την υπόθεση της Ουκρανίας συμπαθή στις ασιατικές χώρες, οι περισσότερες από τις οποίες εξαρτώνται από την Κίνα για το οικονομικό τους μέλλον.

Ένα καλύτερο επιχείρημα

Θα ήταν πολύ καλύτερο για τον Ζελένσκι να επικεντρωθεί στην ιδέα ότι πρόκειται για την ιερότητα των συνόρων, κάτι που μικρότερα έθνη όπως οι Φιλιππίνες, το Ανατολικό Τιμόρ και η Σιγκαπούρη κατανοούν πολύ καλά. Πρόκειται για ένα επιχείρημα που θα τον βοηθήσει να συγκεντρώσει υποστήριξη και να αναδείξει τα ζητήματα με τις υπερβολικές φιλοδοξίες της Ρωσίας. 

Είναι ενδεικτικό ότι αυτές είναι οι τρεις χώρες που είναι πρόθυμες να του δείξουν την υποστήριξή τους με τη συμμετοχή τους στην ειρηνευτική διάσκεψη – αναμφισβήτητα κινδυνεύουν περισσότερο από μια μεγαλύτερη χώρα που απειλεί δυνητικά την εδαφική τους ακεραιότητα. Πρόκειται για ένα συναίσθημα που αντιλαμβάνονται τα έθνη σε αυτό το μέρος του κόσμου. Η εστίαση σε αυτό και όχι σε έναν παγκόσμιο αγώνα κατά της απολυταρχίας θα μπορούσε να συμβάλει πολύ στο να κερδίσει τις καρδιές και την υποστήριξη της Ασίας.

Πηγή: Bloomberg