Ένας ισλαμιστής σύμμαχος που μετατράπηκε σε αντίπαλο έχει γίνει πολιτικός πονοκέφαλος για τον πρόεδρο της Τουρκίας Ερντογάν, καθώς ο τελευταίος παλεύει να μην αποσταθεροποιηθεί πολιτικά στον απόηχο μιας ιστορικής ήττας του στις αυτοδιοικητικές εκλογές, ουσιαστικά την πρώτη εκλογική του αποτυχία από το 2002.

Το ισλαμιστικό Νέο Κόμμα Ευημερίας, το οποίο συγκέντρωσε πάνω από το 6% των ψήφων στις κάλπες της Κυριακής, υποστήριξε την επανεκλογή του Ερντογάν στην προεδρία πριν από 10 μήνες, αλλά έκανε επιθετική εκστρατεία εναντίον του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) σε αυτές τις εκλογές. Η στροφή συνέβαλε στις συντριπτικές νίκες των του κοσμικού, κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγάλες πόλεις, παράλληλα με άνευ προηγουμένου επιτυχίες σε προπύργια του ερντογανικού AKP.

Το αποτέλεσμα αφήνει τον Ερντογάν, 70 ετών, αντιμέτωπο με την ανάγκη ελέγχου πολιτικής ζημίας, ενώ αντιμετωπίζει τη βαθύτερη κρίση κόστους ζωής της Τουρκίας εδώ και δεκαετίες. Η πρόκλησή του δεν είναι μόνο να επικεντρωθεί στο αναδυόμενο CHP, τον παραδοσιακό πολιτικό του αντίπαλο, αλλά σε εκείνους που ανήκουν στη δική του συντηρητική βάση που στράφηκαν προς το Νέο Κόμμα Ευημερίας.

Η απομάκρυνση των ισλαμιστών από τον πρόεδρο ήρθε στο πλαίσιο του συνεχιζόμενου πολέμου του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς στη Γάζα, με το νεόκοπο ισλαμιστικό κόμμα να διαμαρτύρεται κατά της κυβέρνησης σε συγκεντρώσεις για τη συνέχιση του εμπορίου με το Ισραήλ. Με επικεφαλής τον Φατίχ Ερμπακάν, 44χρονο γιο του πρώτου ισλαμιστή πρωθυπουργού της Τουρκίας, μέντορα του Ερντογάν, Νετζμετίν Ερμπακάν, το κόμμα έγινε η φωνή των ευσεβών μουσουλμάνων που αντιτίθενται στους θανάτους χιλιάδων Παλαιστινίων, καθώς και στις οικονομικές δυσκολίες και τη διαφθορά στην Τουρκία.

Η κυβέρνηση του Ερντογάν έχει αρνηθεί να μειώσει σημαντικά το εμπόριο με το εβραϊκό κράτος και είναι απίθανο να το κάνει ως απάντηση στην κριτική του κόμματος Ερμπακάν. Εν τω μεταξύ, μια αλλαγή στη νομισματική πολιτική, με αύξηση των επιτοκίων, δηλαδή του κόστους δανεισμού, δεν έχει ακόμη τιθασεύσει τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, ο οποίος αναμένεται να κορυφωθεί στο 70% τον επόμενο μήνα, καθώς οι τιμές των βασικών τροφίμων συνεχίζουν να εκτοξεύονται στα ύψη.

“Η απογοήτευση από την οικονομία προκάλεσε μια αξιοσημείωτη στροφή μεταξύ των ψηφοφόρων του AKP προς το Νέο Κόμμα Ευημερίας, το οποίο ενσαρκώνει την ισλαμιστική κληρονομιά του Ερμπακάν”, δήλωσε ο Temmuz Yigit Bezmez, σύμβουλος στην Istanbul Economics. “Το Νέο Κόμμα Ευημερίας καθιερώνεται ως μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση στο AKP”.

Συμβιβασμοί αν θέλει να έχει… μέλλον
Ενώ ο Ερντογάν έχει μπροστά του τέσσερα χρόνια, εκλεγμένος ως πρόεδρος με θητεία έως το 2028 – επίσημα και με βάση το σύνταγμα η τελευταία επιτρεπόμενή του θητεία στο ύπατο αξίωμα – η αλλαγή του πολιτικού τοπίου σημαίνει ότι θα μπορούσε να δυσκολευθεί να εκτελέσει τους ελιγμούς που απαιτούνται για την επέκταση της διακυβέρνησης του. Ο πρόεδρος χρειάζεται τουλάχιστον 360 ψήφους στο κοινοβούλιο των 600 εδρών για να ζητήσει πρόωρες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές ή να προκαλέσει δημοψήφισμα για ένα νέο σύνταγμα, καθώς το AKP και το συμμαχικό του, κεμαλικό ακροδεξιό MHP, έλλειμμα 46 βουλευτών μέχρι το μαγικό “360”.

Ο Ερντογάν θα μπορούσε να αναγκαστεί να παραιτηθεί από ορισμένες εκτελεστικές προεδρικές εξουσίες και να κάνει παραχωρήσεις για να προσπαθήσει να κερδίσει νέους πολιτικούς συμμάχους εντός του κοινοβουλίου, σύμφωνα με πρόσωπα που γνωρίζουν το θέμα. Μπορεί να επιδιώξει συμμαχίες με τρία άλλα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των Iyi Party, Saadet και Deva, τα οποία τα πήγαν πολύ άσχημα στις τοπικές εκλογές αλλά διατηρούν τον έλεγχο 73 εδρών στην Εθνοσυνέλευση, δήλωσαν πηγές του Bloomberg, ζητώντας να μην κατονομαστούν λόγω της ευαισθησίας του θέματος.

Ο αντιπρόεδρος του Νέου Κόμματος Ευημερίας, Suat Kilic, δήλωσε ότι η κριτική του κόμματός του για την κακοδιαχείριση της οικονομίας από την κυβέρνηση, καθώς και τις καταγγελίες για δωροδοκία, διαφθορά και υπερβολικές δαπάνες ήταν το κλειδί για την επιτυχία. “Κατακρίναμε αρνητικότητες σχετικά με την οικονομία και τις διαδικασίες δημοπράτησης”, είπε ο Kilic σε συνέντευξή του. “Υποσχεθήκαμε να αποτρέψουμε την επίδειξη και τη διαφθορά”.

Σε περιβάλλον ήττας, ο Ερντογάν δεσμεύτηκε να εξετάσει τις πολιτικές του κόμματός του και αναμένεται να ανασχηματίσει την κυβέρνησή του για να ενισχύσει τους δεσμούς με το εκλογικό σώμα, ανέφεραν οι πηγές. Είναι επίσης πιθανό να εξετάσει τρόπους για να επανασυνδέσει την κυβέρνηση και το κόμμα του με παραδοσιακούς ψηφοφόρους τους, βελτιώνοντας τους τοπικούς δεσμούς.

“Και μόνο το κλείσιμο του βιβλίου των εκλογών, που έχει κουράσει τη χώρα μας, το έθνος μας και την οικονομία μας τον τελευταίο χρόνο, είναι ένα μεγάλο κέρδος”, είπε ο Ερντογάν μετά την ήττα της Κυριακής. “Είναι σημαντικό να αξιοποιήσουμε όλοι σωστά τον χρόνο που έχουμε μπροστά μας”.

Ο πρόεδρος έχει δεσμευτεί να διατηρήσει την τρέχουσα οικονομική πολιτική υπό τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σίμσεκ για να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, λέγοντας ότι αναμένει να δει θετικά αποτελέσματα το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Αυτό είναι απαραίτητο εάν θέλει να αποκαταστήσει τη δημοτικότητά του.

“Ο Ερντογάν είναι πιθανό να συνεχίσει να στηρίζει τις πολιτικές του Σίμσεκ στο εγγύς μέλλον, απαιτώντας ταυτόχρονα ταχεία ανάκαμψη”, δήλωσε ο Εμρέ Πεκέρ, διευθυντής Ευρώπης του Ομίλου Eurasia.

ΠΗΓΗ: Capital.gr