«Με τουφέκια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι στρατιώτες μας έβαλαν εναντίον των σύγχρονων όπλων των Τούρκων αλεξιπτωτιστών και των καταδρομέων. Ήταν άνισος ο αγώνας και το τέλος προδιαγεγραμμένο. Οι 23 του τάγματος 286 έπεσαν», περιγράφει στον «Φ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Πολεμιστών 286 ΜΤΠ-1974, Χρίστος Τουφεξής.

Μια χούφτα άνδρες πολέμησαν προσφέροντας στα χώματα του τόπου ως και την τελευταία ρανίδα του αίματός τους. Η τύχη τους αγνοούνταν, όμως πριν λίγα χρόνια εντοπίστηκαν οι 19 και ενταφιάστηκαν. Προσφάτως ταυτοποιήθηκε επιπρόσθετος αριθμός οστών, τα οποία ανήκουν σε 15 από τους στρατιώτες και έτσι θα πραγματοποιηθεί ενταφιασμός στα κενοτάφια του Τύμβου μαζί με τρισάγιο. 

«Ο πρώτος λόχος του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού, κατά την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής βρισκόταν έξω από το χωριό Σκυλλούρα», μας εξηγεί ο κ. Τουφεξής, διευκρινίζοντας ότι περικυκλώθηκαν και ότι υπό τον κίνδυνο του αποκλεισμού οπισθοχώρησαν, όμως βρέθηκαν αντιμέτωποι με τούρκικα στρατεύματα.

«Ήταν σφοδρές οι μάχες. Οι Τούρκοι προέλαυναν. Προχώρησαν σε κατά μέτωπο σύγκρουση, έχοντας 15 άρματα Μ47 και έναν ουλαμό άλλου τύπου. Συνολικά 20 άρματα. Είχαν περίπου 2.000 στρατό, καταδρομείς και αλεξιπτωτιστές και, επίσης, την Αεροπορία να βομβαρδίζει διαρκώς. Με αυτές τις δυνάμεις να χτυπούν, αναγκάστηκαν οι μονάδες μας και οπισθοχώρησαν», είπε.

«Στην περιοχή έγινε μια από της πιο σκληρές μάχες. Έγινε αρματομαχία. Οι στρατιώτες μας κατέλαβαν δύο τουρκικά άρματα και κατάφεραν να καταστρέψουν πέντε εχθρικά. Η αρματομαχία στο χωριό Σκυλλούρα για εμάς ήταν η παρηγοριά της αντίστασης και αυτή η μάχη πάνω στο ύψωμα ήταν αξιοσημείωτη και για εμένα η πιο ξεχωριστή», υπογράμμισε.

«Επειδή η οπισθοχώρηση έγινε κάπως άτακτα, δεν μπορούσες να γνωρίζεις πού βρίσκονταν ο καθένας. Μόνο όταν μαζευτήκαμε στη Φιλιά και ανασυντάχθηκε το τάγμα, αντιληφτήκαμε ότι κάποιοι έλειπαν», όμως ήταν αδύνατο να πράξουν οτιδήποτε. «Όταν οι Τούρκοι έπαιρναν έδαφος ήταν πολύ δύσκολο να επιστρέψεις στις γραμμές τους. Στις 15 Αυγούστου ήρθε σήμα από το ΓΕΕΦ να μετακινηθούν όλες οι δυνάμεις προς την περιοχή της Ευρύχου, οπόταν είχαν αφεθεί στην τύχη τους». Το τάγμα μας, συνεχίζει, ήταν συνεχώς στην πρώτη γραμμή και είχε πάρα πολλές απώλειες. Αποδεκατίστηκε. 

«Η τύχη τους αγνοείτο μέχρι και πριν μερικά χρόνια. Έγινε η ταυτοποίηση τους και οι ταφές από τις οικογένειες. Αγνοούνται ακόμη τέσσερις στρατιώτες του λόχου. Αυτό που έγινε τώρα, είναι ότι ταυτοποιήθηκε επιπρόσθετος αριθμός οστών που ανήκουν στους 15 στρατιώτες και έτσι θα γίνει μια μαζική παράδοση των οστών στις οικογένειες καθώς και ενταφιασμός στα κενοτάφια του Τύμβου μαζί με τρισάγιο», σημειώνει ο κ. Τουφεξής.

Περικυκλωμένοι πολέμησαν σαν γνήσιοι απόγονοι του Λεωνίδα

Σημείωμα του προέδρου του Συνδέσμου Πολεμιστών 286 ΜΤΠ-1974 για τα όσα διαδραματίστηκαν

«Ξημερώνει 15 Αυγούστου 1974. Ημέρα Πέμπτη. Ημέρα της Παναγίας. Με το πρώτο φως, οι Τούρκοι εξαπολύουν καταιγιστικά πυρά από όλμους και πολυβόλα. Ο λόχος αμύνεται και αντέχει μέχρι τις 10:00 το πρωί. Η επικοινωνία με το υπόλοιπο τάγμα διακόπτεται. Λόγω του κινδύνου αποκοπής των ανδρών από τα τουρκικά άρματα, ο ανθυπολοχαγός Σταύρου οδηγεί τον λόχο πίσω στη Σκυλλούρα κατά μήκος ενός ξεροποτάμου. Τους άνδρες συναντά στη πλατεία του χωριού ο ίλαρχος Χαραλάμπους. Ο ίλαρχος κάμνει έντονες παραστάσεις στον ανθυπολοχαγό Σταύρου και στους υπόλοιπους άνδρες για εγκατάλειψη των θέσεων τους. Ακολούθησε διαμαρτυρία του ανθυπολοχαγού Σταύρου για τους κινδύνους αποκοπής του λόχου. Στη συζήτηση επεμβαίνει και ο αντισυνταγματάρχης Χαραμάρας, διοικητής του 231 ΤΠ, ο οποίος δίνει εντολή στον ίλαρχο να βεβαιωθεί για την επιστροφή των ανδρών στις θέσεις τους.

Ο ανθυπολοχαγός Σταύρου και ο ανθυπολοχαγός Σεργίδης τελικά υπακούουν στις διαταγές των ανωτέρων τους και διατάζουν τους άνδρες να επιβιβαστούν σε οχήματα BTR του τάγματος για να επανέλθουν στις θέσεις τους. Η ώρα πήγε 11:30 και 40 περίπου παλληκάρια του 286 ΜΤΠ επιστρέφουν στις αρχικές τους θέσεις. Μόλις οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται την επιστροφή των γενναίων του 286, εξαπολύουν νέα επίθεση με όλμους και πολυβόλα, ενώ τώρα αρχίζει να προσβάλει τις θέσεις τους και η τουρκική Αεροπορία. Ο ανθυπολοχαγός Σταύρου προσπαθεί μέσω ασυρμάτου να επικοινωνήσει με τον διοικητή του τάγματος, ταγματάρχη Φαναριώτη, ο οποίος βρισκόταν στον Άγιο Βασίλειο. Την ίδια ώρα, τα τουρκικά άρματα πλησιάζουν τον Άγιο Βασίλειο. Ο Φαναριώτης δεν λαμβάνει τις εκκλήσεις του ανθυπολοχαγού Σταύρου. Ο ανθυπολοχαγός επικοινωνεί με τον ανθυπολοχαγό Σεργίδη και οι δύο αποφασίζουν κατά τη 1:00μ.μ. ότι πρέπει να συμπτυχθούν εις περιοχή Κοντεμένου.

Μέσα σε αυτό το καμίνι του πολέμου, θεάθηκε για τελευταία φορά η διμοιρία του ανθυπολοχαγού Σεργίδη να διασταυρώνει τον δρόμο Σκυλλούρας – Κοντεμένου και να κατευθύνεται προς τα υψώματα της Αγίας Μαρίνας Σκυλλούρας. Το τι πραγματικά συνέβη, δεν έχουμε επιζώντες για να μας το μαρτυρήσουν, αλλά από μακριά άνδρες του 286 ΜΤΠ που κατάφεραν πρώτοι να ανέβουν στο χωριό Αγίας Μαρίνας, παρακολουθούσαν γύρω στις 4:00 το απόγευμα να διεξάγεται σκληρή μάχη βορείως της Σκυλλούρας, με συμμετοχή των τουρκικών πεζοπόρων δυνάμεων, αρμάτων και Αεροπορίας. Φαίνεται ότι η διμοιρία του Σεργίδη αναρριχήθηκε επί του υψώματος «Λαπάτσα», που βρίσκεται βορείως της Σκυλλούρας και άρχισε την κατάβαση προς τα υψώματα Αγίας Μαρίνας όπου οι Τούρκοι δεν είχαν ακόμη πατήσει το πόδι τους.

Δυστυχώς, εντοπίσθηκαν από τις τουρκικές δυνάμεις που είχαν εξαπλωθεί στη περιοχή και καθηλώθηκαν. Τη μάχη που ακολούθησε μόνο ο ποιητής μπορεί να τη περιγράψει. Περικυκλωμένη μια χούφτα παλληκάρια του 286 ΜΤΠ, αποφάσισαν να πολεμήσουν για την τιμή των όπλων και να μην παραδοθούν σαν γνήσιοι απόγονοι του Λεωνίδα. Ένα – ένα, τα παλληκάρια έπεφταν στο πεδίο της μάχης και περνούσαν στο πάνθεο των αθανάτων. Σε αυτόν τον κρανίου τόπο οι βάρβαροι Τούρκοι εισβολείς εγκατέλειψαν τα άψυχα σώματα των γενναίων του 286 ΜΤΠ στο έλεος της φύσης».

Εκδήλωση ενταφιασμού στα κενοτάφια του Τύμβου

Η τελετή ενταφιασμού των, ταυτοποιημένων από τη ΔΕΑ, οστών που ανήκουν στους πεσόντες του 286 ΜΤΠ, οι οποίοι έπεσαν στις 15 Αυγούστου 1974 ηρωικώς μαχόμενοι επί του υψώματος «Λαπάτσα», βορείως της Σκυλλούρας, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 7 Απριλίου 2024 στις 11:00π.μ. από τον ιερό ναό Αγίου Παντελεήμονα στη Μακεδονίτισσα στη Λευκωσία.

ΔΕΑ Παπαδόπουλος Κωνσταντίνος του Χαράλαμπου     Λευκωσία

Λοχίας       Παπαϊωάννου Αντώνιος του Σάββα       Λευκωσία

Δεκανέας   Δημητρίου Γεώργιος του Πέτρου Ξυλοτύμπου

Δεκανέας   Τσαγγάρης Ιωάννης του Μιχαήλ   Δύμες

Στρατιώτης         Αγαθοκλέους Ηρακλής του Χριστοφή   Άγιο Τύχωνα

Στρατιώτης         Θεοδούλου Θεόδουλος του Γεωργίου    Παλαίκυθρο

Στρατιώτης         Ιωάννου Μάριος του Γεωργίου     Κακοπετριά

Στρατιώτης         Ιωνά  Παράσχος του Χρίστου        Νήσου

Στρατιώτης         Καταλάνος Κώστας του Χριστόφορου   Άγιο Επιφάνιο

Στρατιώτης         Κυπριανού Μιχαήλ του Χριστοφή         Γεροσκήπου

Στρατιώτης         Μιχαήλ Μιχαλάκης του Γεωργίου          Στρόβολο

Στρατιώτης         Μιχαήλ Μιχαλάκης του Χριστόδουλου Πεντάγεια

Στρατιώτης         Νεάρχου Κυριάκος του Χρίστου   Άγιο Δημητριανό

Στρατιώτης         Παναγή Παναγής του Νεοκλή       Μαραθόβουνο

Στρατιώτης         Πιττής Μάρκος του Ανδρέα Δάλι

Κατά την τελετή θα γίνει τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων. Θα ακολουθήσει ενταφιασμός των λειψάνων στα ξεχωριστά κενοτάφια του Τύμβου που ανήκουν στους 15 ήρωες. Η τελετή τελεί υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Προεδρίας, Άννας Αριστοτέλους.

Φιλελεύθερος