Καζάνι που βράζει θυμίζει η νοτιοανατολική Τουρκία, καθώς φουντώνει το κύμα αντίδρασης στην επαρχία Βαν με διαδηλώσεις και πορείες διαμαρτυρίας νυχθημερόν, στις οποίες απαντά βίαια η τουρκική αστυνομία.

Ο υπουργός Εσωτερικών Γερλίκαγιά ανακοίνωσε ότι συνελήφθησαν 89 άτομα στο Βαν που διαμαρτύρονταν για την άρνηση της ανάθεσης καθηκόντων στον Ζεϊντάν, τον υποψήφιο του φιλο-κουρδικού κόμματος Dem που κέρδισε τις εκλογές.

“Οι δυνάμεις ασφαλείας μας συνεχίζουν να εργάζονται σκληρά για την ειρήνη και την ασφάλεια της χώρας μας», ανέφερε στο Χ ο Γερλίκαγιά.

Το γεγονός ότι δεν ανατέθηκαν καθήκοντα στον Ζεϊντάν, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές στο Βαν με πάνω από το 55% των ψήφων, και ανατέθηκαν καθήκοντα στον υποψήφιο του κόμματος ΑΚP, Αμπντουλαχάτ Αρβάς, ο οποίος έλαβε λιγότερες από τις μισές ψήφους (27.15%), προκάλεσε διαμαρτυρίες σε πολλές πόλεις της Τουρκίας.

15ήμερη απαγόρευση στο Βαν

Αυτήν την ώρα, πραγματοποιείται στο Βαν πορεία διαμαρτυρίας από πλήθος κόσμου και προσωπικότητες της κουρδικής κοινότητας, παρόλο που η νομαρχία του Βαν απαγόρευσε τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για 15 ημέρες. Παρούσα κι η γυναίκα του φυλακισμένου ηγέτη του πρώην κόμματος HDP, η Μπασάκ Ντεμιρτάς, η γνωστή για τους αγώνες της για τους Κούρδους, Λεϊλά Ζανά, ο πρώην ηγέτης του φιλο-κουρδικού κόμματος, Αχμέτ Χακάν κλπ.

Η αστυνομία στο Βαν εμπόδισε τις αντιπροσωπείες του DEM, του TIP και του CHP να προβούν σε δηλώσεις

Η αστυνομία απομάκρυνε το πλήθος που περίμενε στην είσοδο του κτηρίου του συνδικαλιστικού οργάνου KESK στο Βαν, όπου πραγματοποιήθηκε η συνεδρίαση της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του DEM και έγινε η υποδοχή της αντιπροσωπείας του CHP.

Καθώς το πλήθος πλησίαζε προς το κτίριο της KESK, η αστυνομία άρχισε να επεμβαίνει. Η αντιπροσωπεία μόλις έμεινε ανάμεσα στους καπνούς τον δακρυγόνων αναγκάστηκε να ξανά μπει στο κτίριο και η είσοδος του κτιρίου αποκλείστηκε από την αστυνομία.

Στη συνέχεια η αντιπροσωπεία πραγματοποίησε πορεία στην οδό Δημοκρατίας (Cumhuriyet) φωνάζοντας συνθήματα “Ο Αμπντουλάχ Ζεϊντάν είναι το καμάρι μας”. Ο λαός που ήθελε να συμμετάσχει στην πορεία της αντιπροσωπείας ψεκάστηκε με κανόνια νερού.

Επιπλέον δεν επέτρεψαν στον Τύπο να τραβήξει πλάνα. Η αστυνομία επικαλούμενη την απαγόρευση των 15 ημερών που επέβαλε η νομαρχία δεν επέτρεψε στην αντιπροσωπεία να μεταβεί στο πάρκο Feqiye Teyran, όπου επρόκειτο να προβούν σε δηλώσεις.

Ο κόσμος διαμαρτυρήθηκε για τον αποκλεισμό της αντιπροσωπείας με χειροκροτήματα και φωνές. Η αστυνομία προσπάθησε να διαλύσει το πλήθος. Ανάμεσα στο πλήθος που προσπαθούσε να απομακρύνει η αστυνομία κάνοντας χρήση δακρυγόνων, βρισκόταν και ο πρόεδρος της TIP Ερκάν Μπας.

Επίσης δεν επετράπη να κάνουν πορεία διαμαρτυρίας στις αντιπροσωπείες των πολιτικών κομμάτων.

Ένας καταστηματάρχης επίσης στην οδό Δημοκρατίας (Cumhuriyet) αντέδρασε έντονα κατά της αστυνομίας που τον προειδοποίησαν να κλείσει το κατάστημά του.

Τα επεισόδια εξαπλώνονται

Οι διαμαρτυρίες έχουν εξαπλωθεί και στην περιοχή Γιουκσέκοβα του Χακιάρι, μία επαρχία κοντά στο Βαν. Όταν ομάδα θέλησε να κάνει πορεία διαμαρτυρίας μετά το ιφτάρ επενέβη η αστυνομία.

Οι διαδηλώσεις στην περιοχή συνεχίζονται κατά διαστήματα.

Στο Σιίρτ, οι διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση στο Βαν θέλησαν να κάνουν πορεία διαμαρτυρίας προς τον Πύργο του Ρολογιού και να προβούν σε δηλώσεις στον Τύπο. Οι δυνάμεις της αστυνομίας δεν επέτρεψαν την πορεία. Αλλά παρόλες τις προειδοποιήσεις, η ομάδα ξεκίνησε την πορεία φωνάζοντας συνθήματα για τον Αμπντουλάχ Ζεϊντάν και παρενέβη η αστυνομία. Ορισμένοι από την ομάδα που τράπηκαν σε φυγή σε παράδρομους, πέταξαν πέτρες εναντίον της αστυνομίας.

Συγκεντρώσεις και πορείες διαμαρτυρίας, με ‘σκληρή’ παρέμβαση αστυνομικών δυνάμεων, καταγράφονταν και στα Άδανα, όπου τραυματίστηκε ο επικεφαλής της Τ.Ο. του DEM, αλλά και στο Ντιγιάρμπακιρ και το Μπάτμαν.

«Εξεγέρσεις του ΡΚΚ»

Από την πλευρά των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ μεταδίδονταν χθες το βράδυ ρεπορτάζ με εικόνες και τίτλους περί «μιας ακόμα εξέγερσης υπέρ των τρομοκρατών του PKK στο Βαν: Υποστηρικτές των τρομοκρατών πυρπόλησαν τους δρόμους, ιδιαίτερα τους κεντρικούς δρόμους, και πέταξαν μολότοφ σε αστυνομικές ομάδες και ΤΟΜΑ».

Ιδιαίτερα επισημαίνεται η διακίνηση μέσω ΜΚΔ φερόμενης προκήρυξης του Kurdistan Ozgurluk Partisi / Partiya Azadiya Kurdistane [σ.σ. το PAK εμφανίζεται ως εγγύς στον Μεσούντ Μπαρζανί στο Β. Ιράκ]. Η προκήρυξη, όπως καταγγέλλουν συγκεκριμένοι εθνικιστικοί/φιλοκυβερνητικοί λογαριασμοί, «καλεί όλους τους υποστηρικτές του PKK να βγουν στους δρόμους. Η τρομοκρατική οργάνωση, η οποία κάλεσε το DEM να προστατεύσει τους δήμους, υλοποιεί συγκεκριμένη στρατηγική για να χρησιμοποιήσει τις ψήφους του κουρδικού λαού στα ανατολικά και νοτιοανατολικά για δικά της πολιτικά συμφέροντα».

Ένσταση και στο Ντιγιάρμπακίρ

Η Αϊσέ Σερά Μπουτζάκ Κιουτσούκ, η οποία εξελέγη αντιδήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου Ντιγιαρμπαρκίρ με το DEM (64,09%), και 13 αντιπρόεδροι περιφερειών δεν έλαβαν εντολή ανάληψης καθηκόντων λόγω ένστασης που υπέβαλε το ΑΚΡ για τα αποτελέσματα των εκλογών.

Αντιδράσεις

DEM

«Απορρίπτουμε την απόφαση της περιφερειακής εκλογικής επιτροπής Βαν για ανάθεση του αξιώματος του μητροπολιτικού δημάρχου Βαν, όπου κέρδισε το κόμμα μας, στο AKP. Αυτή η απόφαση είναι συνέχεια ενός πολιτικού πραξικοπήματος που ξεκίνησε με παρέμβαση της Κυβέρνησης. Καλούμε το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο [YSK] να διορθώσει αυτή την έλλειψη σεβασμού προς τον Νόμο και να αναγνωρίσει τη βούληση του λαού μας. Το κόμμα μας, τα μέλη του και ο λαός μας είναι εξοργισμένοι και θα συνεχίσουμε να δημοκρατική μας αντίδραση μέχρι να αρθεί αυτή η παράνομη απόφαση», ανέφερε το φιλοκουρδικό κόμμα DEM.

Σελαχατίν Ντεμιρτάς

Με επιστολή αντέδρασε και ο φυλακισμένος πρώην Πρόεδρος του HDP [νυν DEM] Σελαχατίν Ντεμιρτάς.

«Οι τρόποι εναντίωσης μέσα στο σύστημα είναι σαφείς, ο καθένας μπορεί να κάνει μια ένσταση και το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο είναι αυτό που λαμβάνει την τελική απόφαση. – Θα ήθελα όμως να απευθυνθώ στον κ. Πρόεδρο: Τη νύχτα των εκλογών, δηλώσατε ότι θα σεβαστείτε τη βούληση του λαού και ότι ‘λάβατε το μήνυμα’. Δυστυχώς, αυτό που συνέβη στο Βαν δεν συνάδει με αυτά τα λόγια σας. Περιμένουμε από εσάς να βάλετε εξ αρχής τέλος σε αυτή την εξέλιξη. Περιμένουμε από εσάς, ως Πρόεδρο της χώρας, να βάλετε ένα τέλος σε αυτή την παράνομη προσπάθεια που ματαιώνει τη βούληση για επίλυση όλων των προβλημάτων στο πλαίσιο του διαλόγου και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Καλούμε το λαό μας, πρωτίστως τον λαό του Βαν, καθώς και όλες τις φιλο-δημοκρατικές δυνάμεις και τα πολιτικά κόμματα, να σταθούν ενάντια σε αυτή την ανομία. Δεν είναι ώρα για εντάσεις και συγκρούσεις, είναι ώρα για οικοδόμηση ειρήνης. Όλοι οι πολιτικοί και οι κυβερνώντες της χώρας θα πρέπει να ακούσουν τη φωνή του κουρδικού λαού. Ο λαός μας θα προστατεύσει τη θέλησή του μέχρι τέλους ενάντια στην καταπίεση».

Το υπερσυντηρικό κουρδικό HUDA-PAR [εκλογικός εταίρος του AKP] εμφανίζεται να καταγγέλλει επίσης:

Ο βουλευτής του HudaPar Σερκάν Ραμανλί δήλωσε: «Η μη ανάθεση της εκλογικής εντολής στον νικητή υποψήφιο είναι σφετερισμός της λαϊκής βούλησης. Εάν δεν είχε τα προσόντα να είναι υποψήφιος, τότε γιατί το YSK ενέκρινε την υποψηφιότητά του; Η κατάληψη μιας αιρετής θέσης μέσω δόλιων τακτικών είναι το χαμηλότερο σημείο στο οποίο μπορεί να πέσει η πολιτική».

CHP – Δήλωση Προέδρου CHP Οζγκιούρ Οζέλ

«Στην ομιλία του το βράδυ των εκλογών ο πρόεδρος Ερντογάν είπε ότι θα σεβόταν τα εκλογικά αποτελέσματα. Αν κάνει μια τέτοια δήλωση και στη συνέχεια στήνει παγίδα σε υποψήφιο που έλαβε τρεις φορές περισσότερες ψήφους από τον αντίπαλό του, προσπαθώντας να παραδώσει την εντολή στον δεύτερο, τότε τα λόγια του είναι άκυρα».

To CHP συγκρότησε ήδη από εχθές και έστειλε τριμελή επιτροπή του κόμματος στο Βαν, ώστε να έχει ακριβή εικόνα των εξελίξεων.

Εκρέμ Ιμάμογλου – Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης

Σε ανάρτησή του στο Χ χθες μετά το ξέσπασμα των επεισοδίων ανέφερε: «Το γεγονός ότι ο υποψήφιος του DEM που εξελέγη μητροπολιτικός δήμαρχος Βαν δεν επετράπη να αναλάβει καθήκοντα με το σκεπτικό μιας απόφασης που οι νομικοί συμφωνούν ότι είναι εντελώς παράνομη συνιστά παράλειψη αναγνώρισης της βούλησης του λαού του Βαν. Αυτό είναι απαράδεκτο. Πρέπει να αντιδράσουμε μαζί ενάντια σε δικαστικές αποφάσεις με πολιτικά κίνητρα που σκιάζουν τις εκλογές και να πάρουμε θέση υπέρ της δημοκρατίας. Καλώ την κυβέρνηση και τα δικαστήρια να σταματήσουν τη συμπεριφορά των τελευταίων ετών και να σεβαστούν τη βούληση του λαού».

AKP: Ερώτηση σχετικά με τις εξελίξεις στο Βαν δέχθηκε χθες το βράδυ, στο πλαίσιο ενημέρωσης Τύπου, ο εκπρόσωπος του AKP Ομέρ Τσελίκ, μετά από συνεδρίαση της ΚΕΕ του κόμματος.

«Το ζήτημα αποτελεί αρμοδιότητα της περιφερειακής εκλογικής επιτροπής. Πρόκειται για νομικό ζήτημα. Το περιφερειακό εκλογικό συμβούλιο έλαβε μια απόφαση λόγω μη εκπλήρωσης απαραίτητων προϋποθέσεων για την επιστροφή των στερημένων [πολιτικών] δικαιωμάτων [του υποψηφίου του DEM]. Επομένως, δεν μπορεί να παρέμβει η κεντρική πολιτική σκηνή, δεν μπορεί να παρέμβει η κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, εδώ είναι αρμόδια η περιφερειακή εκλογική επιτροπή και στη συνέχεια εξουσιοδοτείται το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο [YSK] ως ο τελικός φορέας λήψης αποφάσεων. Εάν θέλουν να υποβάλουν ένσταση, οι μηχανισμοί είναι σαφείς. Το εκλογικό μας σύστημα έχει δικλίδες ασφαλείας. Αν λοιπόν έχουν δίκιο νομικά, ούτως ή άλλως το αποτέλεσμα θα είναι όπως επιθυμούν, αλλά αν δεν έχουν δίκιο, αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, αν υπάρχει πρόβλημα στην αποκατάσταση των στερημένων δικαιωμάτων, θα πρέπει όλοι να δείξουν σεβασμό. — Βέβαια το ενδιαφέρον είναι ότι λένε πως θα διαμαρτυρηθούν δημοκρατικά και μετά καίγονται και γκρεμίζονται δρόμοι και επιτίθενται στην αστυνομία. Η δημοκρατική διαμαρτυρία είναι δικαίωμα καθενός. Αλλά η μετάλλαξη αυτής της κατάστασης σε άσκηση βίας δεν έχει καμία σχέση με τη δημοκρατία».

Διχαστικό κλίμα

Συνοπτικά, τα τ/ΜΜΕ παρουσιάζονται διχασμένα. Οι αντιδράσεις της τουρκικής κυβέρνησης προς το παρόν είναι κατασταλτικές, αλλά και αμήχανες ως προς τον μελλοντικό χειρισμό της κατάστασης.

Από την άλλη πλευρά, η κερδισμένη των εκλογών αντιπολίτευση καταγγέλλει ηχηρά και άνετα πλέον, χωρίς να φοβάται ότι θα κατηγορηθεί για συνασπισμό με την «τρομοκρατία» και δράττοντας την ευκαιρία να αμφισβητήσει τις περί ‘άψογης δημοκρατίας’ δηλώσεις του Ερντογάν.

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η κουρδική ψήφος στήριξε στις εκλογές της 31/3 υποψήφιους του CHP, και κυρίως τον Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη. Το ποσοστό του DEM υποδιπλασιάστηκε στην επικράτεια, ενώ ιδιαίτερα χαμηλό υπήρξε στην Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται ευρέως ένας από τους «χαμένους» των εκλογών.

Ο έγκυρος ανεξάρτητος αναλυτής Φεχίμ Ταστεκίν σχολιάζει τις τρέχουσες εξελίξεις στο Βαν ως εξής:

«Εάν η βούληση στη Δύση δεν μπορεί να υποστηρίξει τη βούληση στην Ανατολή, η εκλογική νίκη δεν θα έχει νόημα και αυτή η χώρα θα τελειώσει για πάντα». Το αιχμηρό σχόλιο του Ταστεκίν ‘δείχνει’ προς το CHP.