Η αναδυόμενη σχέση μεταξύ Τατζικιστάν και Πακιστάν συνιστά μια περίπλοκη διπλωματική υπόθεση που απαιτεί εις βάθος ανάλυση, πέρα από τις υψηλόβαθμες υποσχέσεις περί οικονομικής συνεργασίας και περιφερειακής διασυνδεσιμότητας. Παρά την κοινή ισλαμική κληρονομιά και τις διάφορες διμερείς πρωτοβουλίες, τα στρατηγικά συμφέροντα του Τατζικιστάν ενδέχεται να εξυπηρετούνται καλύτερα μέσω της διατήρησης προσεκτικής απόστασης από την εσωτερικά αποσταθεροποιημένη κατάσταση του Πακιστάν και τις περιφερειακές του ενέργειες.

Τα στρατιωτικά και πολιτικά δίκτυα του Πακιστάν έχουν υποστεί σημαντικές ιδεολογικές μεταβολές που θα πρέπει να προβληματίσουν την κοσμική ηγεσία του Τατζικιστάν. Η προαγωγή του Ασίμ Μουνίρ σε Στρατάρχη τον Μάιο του 2025 καταδεικνύει μια αυξανόμενη τάση θρησκευτικού εξτρεμισμού στους κόλπους της πακιστανικής εξουσίας. Προηγουμένως, υπήρχαν ηγέτες που διατηρούσαν επαγγελματική απόσταση από τη θρησκευτική ιδεολογία, όμως το προσωνύμιο του Μουνίρ ως «στρατηγού-μουλά» και η ρητορική του με ισλαμιστικά στοιχεία υποδηλώνουν σημαντική μετατόπιση στη στρατιωτική κουλτούρα.

Αυτές οι εξελίξεις επηρεάζουν βαθιά τις διμερείς σχέσεις. Η κυβέρνηση του Τατζικιστάν θεωρεί τον θρησκευτικό εξτρεμισμό απειλή για την εθνική σταθερότητα και παραμένει προσηλωμένη στη διακυβέρνηση κοσμικού χαρακτήρα. Η εμβάθυνση σχέσεων με μια χώρα που προωθεί ενεργά τη θρησκευτική ιδεολογία μέσω του στρατού της και υποστηρίζει έμμεσα ομάδες πληρεξουσίων, ενέχει τον κίνδυνο ιδεολογικής «μόλυνσης» και εσωτερικής αποσταθεροποίησης. Η χρήση θρησκευτικής ρητορικής από το Πακιστάν για στρατιωτικούς σκοπούς και η στήριξη πληρεξούσιων ομάδων αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια για τους Τατζίκους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Τα υποσχόμενα οφέλη της πακιστανο-τατζικικής οικονομικής συνεργασίας παραμένουν, κατά κανόνα, θεωρητικά. Το έργο CASA‑1000, που ξεκίνησε το 2006, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μεγάλων εξαγγελιών που δεν υλοποιήθηκαν. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, το έργο παραμένει ημιτελές, με το Πακιστάν να καθυστερεί συστηματικά και να αντιστέκεται στη συμμετοχή ινδικών εταιρειών.

Η πρόταση του Πακιστάν να καταστήσει το CASA‑1000 «γραμμή ανοιχτής πρόσβασης» (open access), επιτρέποντας την ανάστροφη ροή ηλεκτρικού ρεύματος, θα μείωνε τα αναμενόμενα έσοδα του Τατζικιστάν. Παράλληλα, το Ισλαμαμπάντ επιμένει στην επιβολή ποινών στις χώρες-προμηθευτές σε περίπτωση διακοπών ασφαλείας στο Αφγανιστάν, αποδεικνύοντας μια συνεχή τάση επαναδιαπραγμάτευσης συμφωνιών προς ίδιον όφελος.

Επιπλέον, το Πακιστάν απέτυχε να διασφαλίσει αξιόπιστες διόδους διαμετακόμισης μέσω των λιμανιών του. Τα λιμάνια Γκουαντάρ και Καράτσι προβλήθηκαν ως πύλες εμπορίου για την Κεντρική Ασία, αλλά δεν εξασφαλίστηκαν ασφαλείς συνθήκες χρήσης. Η επιδείνωση της ασφάλειας –συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων σε Ρώσους πολίτες και υποδομές– υπονομεύει την εμπιστοσύνη στην οικονομική συνεργασία.

Οι σχέσεις του Πακιστάν με την τρομοκρατία και τον πληρεξούσιο πόλεμο συνιστούν απειλή ασφαλείας για το Τατζικιστάν. Η πακιστανική στρατιωτική ηγεσία έχει χρησιμοποιήσει τρομοκρατικές ομάδες ως εργαλεία προώθησης περιφερειακών σκοπών και υπάρχει ορατός κίνδυνος αποσταθεροποίησης στην Αυτόνομη Περιοχή Γκόρνο-Μπανταχσάν (GBAO) του Τατζικιστάν.

Η επίθεση σε Κινέζους υπηκόους στο Τατζικιστάν, με προέλευση από το Αφγανιστάν, καταδεικνύει την περιφερειακή πολυπλοκότητα ως προς την ασφάλεια. Το Πακιστάν έχει αποτύχει να ελέγξει τη δράση τρομοκρατών εντός των συνόρων του, παρά τις επιχειρήσεις αντιτρομοκρατίας. Αυτό εγείρει αμφιβολίες ως προς τη δέσμευσή του για περιφερειακή ασφάλεια.

Τα οδικά έργα μέσω του διαδρόμου Ουακάν ενδέχεται να διευκολύνουν τη διακίνηση ναρκωτικών, όπλων και εξτρεμιστικών ιδεών. Οι διώξεις Σιιτών στο Πακιστάν, και ιδίως στην υπό πακιστανική διοίκηση περιοχή Γκιλγκίτ-Μπαλτιστάν, συνιστούν δυνητικό κίνδυνο για τους Ισμαηλίτες Σιίτες στο Τατζικιστάν.

Η εξωτερική πολιτική του Πακιστάν βασίζεται όλο και περισσότερο σε πρακτικές εξαναγκασμού. Σύμφωνα με αναφορές, Πακιστανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν την πρεσβεία του Τατζικιστάν να περιορίσει τις σχέσεις της με την Ινδία – πράξη που παραπέμπει σε διπλωματικό εκβιασμό.

Το Πακιστάν ασκεί πιέσεις σε μικρότερα κράτη, αναγκάζοντάς τα να επιλέξουν πλευρά στη σύγκρουσή του με την Ινδία. Το Τατζικιστάν δεν μπορεί να θυσιάσει τη στρατηγική του αυτονομία.

Η περιφρόνηση του Πακιστάν για την εθνική κυριαρχία άλλων κρατών, σε συνδυασμό με τη χρήση θεωριών συνωμοσίας, ατεκμηρίωτων ισχυρισμών και συκοφαντίας, καταδεικνύει ότι δεν αποτελεί αξιόπιστο εταίρο για σοβαρή διπλωματική ή οικονομική συνεργασία. Αντιθέτως, αυτές οι πρακτικές πλήττουν τη σταθερότητα της περιοχής.

Τα στρατηγικά συμφέροντα του Τατζικιστάν προωθούνται καλύτερα μέσω σχέσεων φιλικών αλλά επιφυλακτικών. Οι συνεργασίες του με την Ινδία, την Κίνα, τη Ρωσία και την Ε.Ε. προσφέρουν μεγαλύτερη αξιοπιστία και σεβασμό στην κυριαρχία. Η βαθιά ενσωμάτωση με το Πακιστάν θα πρέπει να αποφευχθεί.

Στη σημερινή συγκυρία, η στρατηγική βάση και η επιλογή αξιόπιστων εταίρων αποτελούν προϋπόθεση για κάθε μορφή συνεργασίας. Το Πακιστάν δεν μπορεί να θεωρείται σταθερός μακροπρόθεσμος εταίρος για το Τατζικιστάν. Συνεπώς, οι κύριες πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με γνώμονα τα εθνικά συμφέροντα του Τατζικιστάν.

ΠΗΓΗ: zamin.uz

Ζούμε ιστορικά δραματικές και πρωτοφανείς ημέρες ως Ελληνισμός και ως παγκόσμια κοινότητα. Πόλεμοι, συγκρούσεις. Άναρχο διεθνές σύστημα. Ισοπέδωση αρχών και αξιών. Τραγική ανεπάρκεια ηγετικών αναστημάτων. Εγκληματικές παραβιάσεις θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Συνεχής υπονόμευση του κράτους δικαίου και της Δημοκρατίας. Ένας νέος αυταρχισμός και μια νέα τυραννία ανέτειλαν στον κόσμο όπου το συμφέρον, η ιδιοτέλεια, η αρπαγή και η λεηλασία, συνταιριαγμένα με την εντεύθεν παγκόσμια και περιφερειακή παρακμή, προαναγγέλλουν ήδη ένα απείρως χειρότερο «1984».

Γράφει ο Σάββας Ιακωβίδης

Ειδικά όσον αφορά τον Ελληνισμό, ένα θλιβερό κριτήριο της κατάπτωσης και της παρακμής του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα και στην Κύπρο δεν είναι μόνο η συμφεροντολαγνεία όσων διαχειρίζονται τον δημόσιο βίο. Ούτε η συντριπτική και κατακόρυφη πτώση «της κατά κεφαλήν καλλιέργειας», όπως πικρά υπεδείκνυε ο Χρήστος Γιανναράς. Ούτε ακόμα ο απεχθής πρωτογονισμός τηλεοπτικών κυμβάλων, η ανυπαρξία Παιδείας, η καλπάζουσα διαφθορά της κοινωνίας που έχει εγκυστωθεί στο DNA πολλών πολιτών.

Δεν είναι η ωρυόμενη άρνηση της πατρίδας, ο άθλιος «δικαιωματισμός», ο χαμερπής ραγιαδισμός, ο προκλητικός αρχοντοχωριατισμός. Ειδικά στην Κύπρο αυτό που ματώνει οδυνηρά είναι η ανέμελη κατάποση, χώνεψη και αποδοχή της τουρκικής κατοχής. Οι εκπρόσωποι του πολιτικού και κομματικού συστήματος μηρυκάζουν γελοιωδώς το δηλητηριώδες ποιηματάκι της τουρκοδιζωνικής. Ανιστόρητοι, θλιβεροί κατευναστές του τουρκικού θηρίου, σύρουν τον κυπριακό Ελληνισμό προς τον διζωνικό όλεθρο: Στην κατάλυση και διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως υποκείμενο του Διεθνούς Δικαίου, κράτους-μέλους της ΕΕ, του ΟΗΕ και Διεθνών Οργανισμών, και στην τουρκοποίηση.

Στην Αθήνα και στη Λευκωσία το πολιτικό και κομματικό σύστημα αρνείται να βάλει φρένο στον κατήφορο και ν’ αλλάξει στρατηγική για να διασωθεί ξανά η Κυπριακή Δημοκρατία. Η κατάσταση στην Κύπρο είναι απείρως και πολλαπλασίως χειρότερη από το 2004, όταν, υπό καταιγισμό απειλών, «Μικρασιατικών» καταστροφών και ψευδολογιών, πολιτικοί και κόμματα, με τη συνέργεια και Ελλαδιτών, εκβίαζαν ξεδιάντροπα τους Έλληνες της Κύπρου να συναινέσουν ώστε να παραδοθεί αύτανδρη σε μια νέα τουρκοκρατία. Το βροντερό ΟΧΙ του 76% των πολιτών διέσωσε την Κυπριακή Δημοκρατία. Έκτοτε τέσσερεις Πρόεδροι και το σύνολο σχεδόν του πολιτικού και κομματικού συστήματος βυσσοδομούν να επιβάλουν την τουρκοδιζωνική ως «λύση».

Τρεμαλέοι, τουρκοφοβικοί, σπιθαμιαίοι πολιτικοί και κόμματα νομίζουν ότι απευθύνονται σε αγελαίον εσμόν. Ασεβούντες στις αντιδράσεις των πολιτών, υλοποιούν αδίστακτα πρόνοιες του απορριφθέντος σχεδίου Ανάν και, δι’ αυτού, προάγουν την εξίσου βροντερά απορριφθείσα διζωνική ομοσπονδία. Ελλαδίτες και Κύπριοι πολιτικοί δεν μελέτησαν τον Τούρκο εχθρό. Τρέφουν την ψευδαίσθηση ότι, έρποντες και λείχοντες, εκλιπαρώντας και ικετεύοντας, θα τον… κατευνάσουν ώστε να συναινέσει σε λειτουργική και βιώσιμη λύση. Αβαθείς και αφελείς, πλανώνται εγκληματικά! Αδυνατούν ν’ αντιληφθούν ότι η Κύπρος είναι το τελευταίο φυλάκιο ενός διαρκώς συρρικνούμενου και υπό αφανισμόν Ελληνισμού. Αν πέσει και τουρκέψει, θα πέσει και η Ελλάδα: Στο Αιγαίο, στον Έβρο, στη Θράκη.

Αθήνα και Λευκωσία στρουθοκαμηλίζουν! Αρνούνται να δουν το προδιαγραφόμενο ιστορικό τέλος ακόμα ενός ατόφιου τμήματος του Ελληνικού Έθνους, όπως έγραφε ο Σεφέρης: Της Κύπρου. Πόσες προειδοποιήσεις από βαθυστόχαστους αναλυτές και διανοούμενους για το επερχόμενο τέλος. Και πόσες καθημερινές βαρβαρικές υπομνήσεις από τους Τούρκους, από τη δεκαετία του ’30 μέχρι σήμερα, ότι μεθοδεύουν επανάκτηση της Κύπρου. Έφτασαν στο παρά ένα της επίτευξης του στόχου τους! Ποιος, π.χ., μελέτησε τον οξύνουν και κορυφαίο Παναγιώτη Κονδύλη που, από το 1997, προειδοποιούσε δραματικά με το βιβλίο του: «Θεωρία του Πολέμου» και ειδικά στο: «Επίμετρο: Γεωπολιτικές και στρατηγικές παράμετροι ενός ελληνοτουρκικού πολέμου»;

Έγραφε: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μη μπορώντας να δώσει στην Τουρκία όλα όσα επιθυμεί, θα επιδιώκει να την κατευνάσει με ελληνικά έξοδα, πιέζοντας δηλαδή την Ελλάδα να δεχθεί τις τουρκικές αξιώσεις στο Αιγαίο και στην Κύπρο… Θα δούμε μιαν ακόμη από τις τραγικές ειρωνείες, τις οποίες τόσο συνηθίζει η Ιστορία: Ενώ δηλαδή η Ελλάδα προσανατολίστηκε ψυχή τε και σώματι στην Ευρώπη για να διασφαλισθεί από τον τουρκικό κίνδυνο, ακριβώς ο ευρωπαϊκός της προσανατολισμός θα μεταβληθεί σε όργανο de facto μετατροπής της σε δορυφόρο της Τουρκίας. Δεν αποκλείεται η ελληνική πλευρά… ν’ αρχίσει κάποτε να θεωρεί κι η ίδια τις υποχωρήσεις έναντι της Τουρκίας ως αυτονόητο μέρος και καθήκον του “εξευρωπαϊσμού” της – αφού μάλιστα οι “πολιτισμένοι άνθρωποι”, που έχουν ξεπεράσει τους “εθνικιστικούς αταβισμούς”, δεν ξεκινούν πολέμους για κυριαρχικά δικαιώματα»!

Και προειδοποιούσε: «Η ελληνική πλευρά πρέπει να κατανοήσει έμπρακτα ότι οι σύμμαχοι αξίζουν για σένα τόσο, όσο αξίζεις εσύ γι’ αυτούς. Καμιά συμμαχία και καμιά προστασία δεν κατασφαλίζει όποιον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης. Σε ορισμένους κρίσιμους τομείς, όπως ο δημογραφικός, το παιχνίδι, ξέρουμε από τώρα ότι είναι χαμένο (η πρόσφατη εισβολή Λιβύων, με υποκίνηση της Τουρκίας, το επιβεβαιώνει). Η Ελλάδα μεταβάλλεται σταθερά σε χώρα με περιορισμένα κυριαρχικά δικαιώματα, αποδεικνύοντας πόσο είναι πιθανό να μετατραπεί σε δορυφόρο της Τουρκίας, ακριβώς μέσω του “ευρωπαϊκού δρόμου”.

»Στον βαθμό όπου η Ελλάδα θα καθίσταται, ανεπαίσθητα, γεωπολιτικός δορυφόρος της Τουρκίας, ο κίνδυνος πολέμου θα απομακρύνεται, οι ψευδαισθήσεις θα αβγατίζουν και η παράλυση θα γίνεται ακόμα ηδονικότερη, εφόσον η υποχωρητικότητα θα αμείβεται με αμερικανικούς και ευρωπαϊκούς επαίνους, που τους χρειάζεται κατεπειγόντως ο εκσυγχρονιζόμενος Βαλκάνιος – αρκεί να χρηματοδοτείται ο παρασιτικός καταναλωτισμός. Την κάμψη της ελληνικής αντίστασης κάτω από την πίεση του υπέρτερου τουρκικού δυναμικού, οι Έλληνες θα συνηθίσουν σιγά-σιγά να την ονομάζουν “πολιτισμένη συμπεριφορά”, “υπέρβαση του εθνικισμού”, “εξευρωπαϊσμό”.

»Το σημερινό δίλημμα», έγραφε προφητικά πριν από 30 σχεδόν χρόνια ο Κονδύλης, «είναι αντικειμενικά τρομακτικό και ψυχολογικά αφόρητο: Η ειρήνη σημαίνει για την Ελλάδα δορυφοριοποίηση και ο πόλεμος σημαίνει συντριβή. Η υπέρβαση του διλήμματος αυτού απαιτεί την επιτέλεση ηράκλειου άθλου, για τον οποίο η ελληνική κοινωνία, έτσι όπως είναι, δεν διαθέτει τα κότσια. Οι μετριότητες, υπομετριότητες και ανθυπομετριότητες που συναπαρτίζουν τον ελληνικό πολιτικό και παραπολιτικό κόσμο, δεν έχουν το ανάστημα να θέσουν και να λύσουν ιστορικά προβλήματα τέτοιας έκτασης και τέτοιου βάθους. Βρισκόμαστε σε συλλογική αναζήτηση της ιστορικής ευθανασίας».

Αυτόν τον εφιάλτη αντιμετωπίζει σήμερα και η κατεχόμενη και απειλούμενη με τουρκοποίηση, Κύπρος. Το δίλημμα που τίθεται ενώπιον των Ελλήνων είναι ξεκάθαρο, ωμό και σκληρό: Ή θα αντισταθούν με όλα τα μέσα στην τουρκοποίησή τους και θα διεκδικήσουν την απελευθέρωσή τους ή θα γίνουν υποτελή γιουσουφάκια στον σουλτάνο. Με τις σημερινές πολιτικές μετριότητες, υπομετριότητες και ανθυπομετριότητες, η Κύπρος δεν έχει μέλλον…

Την αποκάλυψη ότι ο Ερντογάν προχωρά τις ενέργειες ηλεκτρικής σύνδεσης με τα Κατεχόμενα στην Κύπρο, τη στιγμή που η ηλεκτρική σύνδεση Ελλάδας – Κύπρου έχει παγώσει, επιβεβαίωσε ο ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας & Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νικόλας Φαραντούρης.

Μιλώντας στην εκπομπή του MEGAnews και τη δημοσιογράφο Μάιρα Μπάρμπα από την Νέα Υόρκη και την έδρα του ΟΗΕ όπου βρίσκεται τις τελευταίες ώρες, επιβεβαίωσε ότι την ώρα που η ηλεκτρική διασύνδεση Great Sea Interconnector (GSI) μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου βρίσκεται σε αδιέξοδο, ο Ταγίπ Ερντογάν προχωρά την υποβρύχια διασύνδεση της Τουρκίας με τα Κατεχόμενα της Κύπρου και καλεσε την Ελληνική Κυβέρνηση να αντιδράσει.

«Κάθε μέρα προκύπτει και μία δυσμενής εξέλιξη για την Ελλάδα από την Τουρκία. Τελικά η περίφημη “Διακήρυξη των Αθηνών” ίσχυσε μόνο για τη χώρα μας. Σκοπεύω να θέσω και αυτό το ζήτημα στην συνάντησή μου με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες. Καλώ την Ελληνική Κυβέρνηση να αφυπνιστεί επιτέλους και να αντιδράσει».

Οι δηλώσεις Ερντογάν για τη σύνδεση Τουρκίας – Κατεχομένων

Χθες από τα κατεχόμενα ανήμερα της μαύρης επετείου εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε σε μια σειρά «σημαντικών έργων υποδομής». Όπως δήλωσε: «Στο πλαίσιο αυτό προχωρά το έργο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την Τουρκία μέσω υποβρυχίου καλωδίου. Καθώς προχωρά αυτό το στρατηγικό έργο, έχουμε επίσης θέσει σε λειτουργία 7 κινητές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να διασφαλίσουμε τη βραχυπρόθεσμη ασφάλεια εφοδιασμού», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος».

Την ίδια στιγμή η υλοποίηση του μεγάλου έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, παρά τη στρατηγική στήριξη της Ε.Ε. και την οικονομική ενίσχυση με €657 εκατ. , έχει παγώσει και δεν διαφαίνεται άμεσα κάποια διέξοδος.