Το ταξίδι του χειρόγραφου για τη σφαγή στη Μονή Εικοσιφοινίσσης το 1507
Η σφαγή 202 μοναχών και προσκυνητών από Οθωμανούς σε μοναστήρι στη Δράμα τον Αύγουστο του 1507, ενώ ήταν προφορική παράδοση έως τώρα, επιβεβαιώθηκε με χειρόγραφα μεγάλης αξίας που είχαν κλαπεί από Βουλγάρους το 1917 από τη Μονή. Τα τρία χειρόγραφα, μέρος των πολλών θησαυρών που είχαν αρπαγεί τότε, κάποιοι Βούλγαροι τα πούλησαν και κατέληξαν σε συλλέκτες στις ΗΠΑ. Αυτό διαπιστώθηκε το 2012 και τελικά τα τρία χειρόγραφα παραδόθηκαν στον Οικουμενικό Πατριάρχη, που τα παρέδωσε με τη σειρά του στο μοναστήρι.
Οι Βούλγαροι είχαν αρπάξει τότε πάνω από 907 πολύτιμα αντικείμενα και αρχεία και πολλά συνεχίζουν να τα κρατούν παρά τις προσπάθειες της Ελλάδας. Βρίσκονται στο Κέντρο Σλαβοβυζαντινών Σπουδών της Σόφιας. Το 1917, συγκεκριμένα, Βούλγαροι σε συνεργασία με έναν δημοσιογράφο της εποχής εκείνης που παρίστανε και τον αρχαιολόγο, τον Αυστριακό από μητέρα και Βούλγαρο από πατέρα Βλαδίμηρο Σις, μαζί με τους στρατιώτες κακοποίησαν τους μοναχούς και λεηλάτησαν τη μονή, κλέβοντας πολύτιμα αντικείμενα και αρχεία της.