Λέγεται ότι, όταν ρωτήθηκε ο Στάλιν πώς αισθάνεται μετά την κατάληψη του Βερολίνου, απάντησε απαθώς πως ο τσάρος Αλέξανδρος τα είχε καταφέρει καλύτερα, ποτίζοντας τα άλογά του στον Σηκουάνα. Δεν ξέρουμε αν στις μέρες μας ο Βλαντίμιρ Πούτιν διέπεται από σύνδρομο φθόνου για τους προκατόχους στην ηγεσία της αχανούς του χώρας, όμως στο καθιερωμένο ετήσιο διάγγελμά του φέτος κατάφερε να εξαπολύσει, ούτε λίγο ούτε πολύ, απειλές πυρηνικού πλήγματος στο έδαφος δυτικών κρατών.

Απευθυνόμενος την Πέμπτη, μόλις δύο εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές, στα δύο σώματα του ρωσικού Κοινοβουλίου, ο Πούτιν παρουσίασε σε μια ομιλία δύο ωρών και έξι λεπτών τις οιονεί “προγραμματικές δηλώσεις” του για την επόμενη εξαετία, σαν να είχε ήδη διεξαχθεί και κριθεί η εκλογική μάχη – και μαζί με αυτήν η πολεμική περιπέτεια στην οποία έχει βυθισθεί η χώρα του, αφότου πριν από δύο χρόνια ακριβώς εισέβαλε στη γειτονική Ουκρανία.

Τα μηνύματα της ομιλίας αφορούσαν τόσο το εσωτερικό (με πάμπολλες εξαγγελίες νέων επιδομάτων, κυβερνητικών προγραμμάτων κτλ.) όσο και το εξωτερικό. Και είναι αυτά τα τελευταία που ξεσήκωσαν την αγανάκτηση του δυτικού ακροατηρίου.

Χίτλερ και Βοναπάρτης

“Πρέπει να συνειδητοποιήσουν”, είπε ο Πούτιν αναφερόμενος στις δυτικές χώρες, “πως έχουμε και εμείς όπλα που μπορούν να πλήξουν στόχους στο έδαφός τους. Όλο αυτό πραγματικά είναι απειλή μιας σύγκρουσης με τη χρήση πυρηνικών όπλων και την καταστροφή του πολιτισμού. Δεν το αντιλαμβάνονται αυτό;”.

“Οι στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις είναι σε κατάσταση πλήρους ετοιμότητας”, πρόσθεσε, σημειώνοντας πως τα νέας γενιάς υπερηχητικά πυρηνικά όπλα, για τα οποία είχε μιλήσει για πρώτη φορά το 2018, είτε έχουν αναπτυχθεί είτε είναι σε στάδιο ολοκλήρωσης της ανάπτυξης και των δοκιμών τους.

Μάλιστα, ο Ρώσος πρόεδρος κάλεσε τους πολιτικούς της Δύσης να θυμηθούν την τύχη που είχαν ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Ναπολέων Βοναπάρτης, που εισέβαλαν ανεπιτυχώς στη Ρωσία κατά το παρελθόν.

“Όμως τώρα οι συνέπειες θα είναι πολύ πιο τραγικές”, συνέχισε. “Νομίζουν πως πρόκειται για κινούμενα σχέδια”, είπε, κατηγορώντας τους πολιτικούς της Δύσης ότι ξεχνούν τι σημαίνει πραγματικός πόλεμος επειδή δεν έχουν αντιμετωπίσει τις προκλήσεις στην ασφάλεια που έχουν αντιμετωπίσει οι Ρώσοι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

Ευρωπαϊκή “κακοφωνία”

Βέβαια, η απειλή (συνοδευόμενη από τον ισχυρισμό πως είναι “ανοησίες” τα περί μελλοντικής στρατιωτικής δράσης της Ρωσίας πέραν της Ουκρανίας) δεν προέκυψε εν κενώ. Την αφορμή είχαν δώσει οι προηγηθείσες και ήδη πολυσυζητημένες δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, μετά τη διάσκεψη που συγκάλεσε τη Δευτέρα στο Ελιζέ περί Ουκρανίας, για την πιθανότητα να αναπτυχθούν στο ουκρανικό έδαφος στρατεύματα ευρωπαϊκών χωρών, κατόπιν διμερούς συμφωνίας, ώστε να αποτραπεί τυχόν νίκη του Πούτιν.

Οι δηλώσεις Μακρόν δεν προκάλεσαν λιγότερες ανησυχίες – και πάντως ώθησαν το σύνολο σχεδόν των Ευρωπαίων εταίρων του να πάρουν αποστάσεις, αναδεικνύοντας άλλη μία περίσταση ευρωπαϊκής “κακοφωνίας”.

Τις εντονότερες αντιστάσεις σε μια τέτοια προοπτική εκδήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο οποίος μάλιστα προχώρησε πολύ μακρύτερα, αναφερόμενος δημοσίως στον ενεργό ρόλο που έχει ήδη στην Ουκρανία γαλλικό και βρετανικό προσωπικό. Δικαιολογώντας το γιατί δεν συγκατατίθεται στην αποστολή συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς Taurus στην Ουκρανία, ο Σολτς δήλωσε ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε την άμεση στρατιωτική εμπλοκή της χώρας του με ειδικούς χειριστές, αλλά “αυτό που κάνουν οι Γάλλοι και οι Βρετανοί ως προς την επιλογή στόχων δεν νοείται για τη Γερμανία”.

Βρισκόμαστε πολύ μακριά από την τήρηση του στρατιωτικού απορρήτου μεταξύ συμμάχων, προφανώς…

Αντιδράσεων συνέχεια

Σε αυτό το τοπίο η Ουάσινγκτον παρεμβλήθηκε μάλλον κατευναστικά. “Δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε ανεύθυνη ρητορική από τον Βλαντίμιρ Πούτιν”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ, προσθέτοντας πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν κάποια ένδειξη ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, αλλά βέβαια θα συνεχίσουν να παρακολουθούν προσεκτικά την κατάσταση.

“Όταν εκπροσωπείς μια δύναμη εξοπλισμένη με πυρηνικά, δεν έχεις δικαίωμα να είσαι ανεύθυνος και να υιοθετείς την κλιμάκωση”, δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων, Σεμπαστιάν Λεκορνού, προσθέτοντας ότι “δεν υπάρχουν απειλές που αντιμετωπίζει η Ρωσική Ομοσπονδία”, παρά “παριστάνει το θύμα και αυτόν που δέχεται επίθεση, ενώ όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ρωσία είναι αυτή που επιτίθεται στην Ουκρανία και ότι επιδεικνύει μια νέα επιθετικότητα και παίζει με τα όρια, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα γαλλικά συμφέροντα”.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας, Στεφάν Σεζουρνέ, διαβεβαίωσε: “Όλα όσα κάνουμε είναι για να αποφύγουμε τον πόλεμο και προφανώς όχι για να ενισχύσουμε την ανησυχία των Γάλλων”. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας επανέλαβε ότι το πλαίσιο που έχει ορισθεί από τον Εμανουέλ Μακρόν είναι “να αποτρέψουμε μια νίκη της Ρωσίας χωρίς να κάνουμε πόλεμο στη Ρωσία και, στο πλαίσιο αυτό, τίποτε δεν αποκλείεται”. Αλλά προφανώς δεν πρόκειται για απλή εξίσωση.

Η πυρηνική “ισορροπία του τρόμου” είναι αυτό ακριβώς που επιτρέπει σε Δυτικούς ιθύνοντες να θεωρούν ότι μπορούν να διευκολύνουν την Ουκρανία να πραγματοποιεί πλήγματα βαθύτερα στη ρωσική επικράτεια, χωρίς οι δικές τους χώρες να δέχονται αντίποινα. Πρόκειται για παιχνίδι υψηλού ρίσκου.

Αν ο Εμανουέλ Μακρόν ήθελε να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων απέναντι σε εταίρους όπως η Γερμανία, οι αντιδράσεις δείχνουν ότι εμφανώς αστόχησε. Αν, πάλι, ήθελε να προβάλει στα μάτια των Αμερικανών ως αξιόπιστος σύμμαχος, σε μια στιγμή που αυτοί επιδιώκουν να μεταθέσουν στους Ευρωπαίους μεγαλύτερο βάρος της στήριξης της Ουκρανίας, βρίσκεται αντιμέτωπος με δύο ανυπέρβλητα εμπόδια. Το πρώτο είναι ότι ο όγκος και η μαχητική δυνατότητα του γαλλικού στρατού είναι αδύνατον να εντυπωσιάσει είτε φίλους είτε αντιπάλους. Και το δεύτερο ότι η συνολική στάση των ΗΠΑ στο Ουκρανικό τίθεται εν αμφιβόλω, αν κρίνουμε από τις αντιστάσεις που εκδηλώνει ήδη η υπό ρεπουμπλικανικό έλεγχο Βουλή των Αντιπροσώπων στην έγκριση του νέου “πακέτου βοηθείας” προς το Κίεβο, πόσω μάλλον αν συνυπολογίσουμε το όλο και πιο πιθανό ενδεχόμενο μιας εκλογικής νίκης του Τραμπ τον Νοέμβριο.

capital.gr