Της Judy Dempsey

Δεν χρειάστηκε πολύ για να προταθεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από το συντηρητικό κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης για δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

H πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας υπήρξε ένθερμη υπερασπιστής της Ουκρανίας, υποστηρίζοντας με συνέπεια περισσότερη πολιτική, οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο. Σε περίπτωση που συγκεντρώσει την απαιτούμενη υποστήριξη για να πάρει τη δουλειά, σκοπεύει να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο άμυνας εντός της επιτροπής. Απλά φανταστείτε τον αναβάτη για αυτή την ειδική θέση. Αλλά αυτό είναι στην πορεία.

Αυτό που δεν είναι τόσο μακριά είναι η μεγάλη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ που πραγματοποιείται στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο. Σε εκείνο το σημείο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βρεθούν στη δίνη μιας εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές. Αφήνοντας κατά μέρος τις ατάκες του Ντόναλντ Τραμπ εναντίον εκείνων των μελών του ΝΑΤΟ που δεν έχουν εκπληρώσει τον στόχο αμυντικών δαπανών του 2% του ΑΕΠ, λέγοντας ακόμη και ότι η Ρωσία μπορεί να κάνει ό,τι θέλει επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να βιαστούν να τις υπερασπιστούν, η συμμαχία πρέπει να παραμείνει συγκεντρωμένη.

Και αυτό το επίκεντρο πρέπει να συνεχίσει να είναι η Ουκρανία. Το αποτέλεσμα του πολέμου πλήρους κλίμακας της Ρωσίας που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022 και της κατοχής τμημάτων της Ουκρανίας που ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια αφορά την αξιοπιστία και τη δέσμευση της δυτικής και συμμαχικής υποστήριξης.  Η έκβαση του πολέμου θα καθορίσει τη σταθερότητα της ανατολικής Ευρώπης και την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου. Μέχρι τώρα όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ αναγνωρίζουν σίγουρα τη συλλογική απειλή που αντιμετωπίζει η διατλαντική συμμαχία.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο διάδοχος του Jens Stoltenberg, του Νορβηγού που βρίσκεται στο τιμόνι του ΝΑΤΟ από το 2014 και ο οποίος αναμένεται να αποχωρήσει μετά τη σύνοδο κορυφής, είναι κρίσιμος. Ο Στόλτενμπεργκ, ο οποίος συμφώνησε να παραμείνει πέρυσι, αφού τα μέλη του ΝΑΤΟ δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν σχετικά με το ποιος θα έπρεπε να τον αντικαταστήσει, αφοσιώθηκε βαθιά στην Ουκρανία. Δεν μάσησε τα λόγια του για τη Ρωσία. Και όπως κάθε αφεντικό του ΝΑΤΟ, ξόδεψε πολύ χρόνο σε επαφή με την Ουάσιγκτον – τον κύριο μισθωτή της συμμαχίας.

Το λόμπι για την αντικατάστασή του έχει ήδη ξεκινήσει. Η συζήτηση, προς το παρόν, είναι ότι ο Μαρκ Ρούτε, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας, βρίσκεται στην κορυφή της λίστας. Η γενική αίσθηση είναι ότι δεν θα γινόταν πιο σκληρός με τη Ρωσία και, δεδομένης της ατλαντικής προοπτικής του, θα τα πήγαινε καλά με όποιον βρίσκεται στον Λευκό Οίκο. Επίσης, οι μηχανορραφίες της ολλανδικής πολιτικής και του σχηματισμού κυβερνήσεων έδειξαν πόσο έμπειρος είναι ο Ρούτε στην εξεύρεση συμβιβασμού και στην επίτευξη συναίνεσης. Λοιπόν, μήπως είναι o κατάλληλος για τη θέση;

Γιατί να είναι; Υπήρχαν ήδη τρεις Ολλανδοί γενικοί γραμματείς του ΝΑΤΟ. Και όλοι οι επικεφαλής ήταν από χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Δεν είναι καιρός η συμμαχία να επιλέξει κάποιον από τα κράτη της Βαλτικής, την Πολωνία ή την Κεντρική Ευρώπη;

Η κουβέντα εναντίον αυτής της ιδέας είναι λίγο καταθλιπτική. Σε ιδιωτικές συνομιλίες, αξιωματούχοι της Δυτικής Ευρώπης λένε ότι ένας ηγέτης του ΝΑΤΟ από αυτήν την περιοχή θα ήταν πολύ αντιρωσικός, πολύ ανταγωνιστικός, και μάλιστα θα έβαζε το ΝΑΤΟ σε μια πορεία σύγκρουσης με τη Ρωσία.

Ουσιαστικά, παρά το γεγονός ότι οι Βάλτες και οι κεντροευρωπαίοι, μαζί με τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, είναι στη συμμαχία για δεκαετίες —άλλοι από το 1999, άλλοι από το 2004— θεωρούνται από τους δυτικοευρωπαίους ομολόγους τους όχι μόνο ως ακόμα “νέοι” αλλά επίσης διαφορετικοί.

Ωστόσο, η ένταξή τους είναι αυτή που έχει κάνει το ΝΑΤΟ αυτό που είναι σήμερα. Τα μη δυτικοευρωπαϊκά μέλη έχουν κάνει το ΝΑΤΟ, ελλείψει μιας καλύτερης λέξης, διαφορετικό. Δεν οφείλεται μόνο στη σαφή υποστήριξή τους στην Ουκρανία. Κατανοούν τις θεμελιώδεις απειλές που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.

Επιπλέον, το παρελθόν τους έρχεται σε έντονη αντίθεση με αυτό των Δυτικοευρωπαίων. Λόγω της κατοχής, της καταστολής της κυριαρχίας τους, της υποταγής της ιστορίας τους στο σοβιετικό αφήγημα, κατανοούν ενστικτωδώς γιατί το ΝΑΤΟ πρέπει να συνεχίσει να προσαρμόζεται στη μεταψυχροπολεμική εποχή.

Και υπάρχουν άλλοι λόγοι για να περάσει η σκυτάλη στην ανατολική πλευρά. Δεν είναι μόνο επειδή αυτές οι χώρες έχουν αυξήσει τις αμυντικές τους δαπάνες και σωστά προειδοποίησαν για τις ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες της Ρωσίας υπό τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Και δεν είναι μόνο επειδή φοβούνται για τη δική τους μελλοντική ασφάλεια — γι’ αυτό η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής καθώς και η Ρουμανία ενισχύουν τις αμυντικές τους ικανότητες.

Πρόκειται για τον τερματισμό των διχασμών μεταξύ “παλαιών” και “νέων” μελών του ΝΑΤΟ. Πρόκειται για τη σφυρηλάτηση μιας συλλογικής αφήγησης για την ασφάλεια, η οποία σίγουρα θα ήταν ευκολότερο να γίνει εντός της στρατιωτικής συμμαχίας παρά στην ΕΕ.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου

Πηγή: carnegieeurope.eu