Θέμα: Η εκκλησιαστική και μοναστηριακή περιουσία στην Αλβανία θα παραμένει δημευμένη στα χέρια Κυβέρνησης για να τη διαθέτει στους «στρατηγικούς επενδυτές» της αυλής της. Θρασύ η χθεσινή δήλωση του Πρωθυπουργού για εξέλιξη με το Μοναστήρι του Ντέτσανι στο Κόσσοβο.

Χθες (σ.σ στις 13 Μαρτίου 2024) οι κρατικές αρχές του Κοσσυφοπεδίου, κατόπιν ειδικών χειρισμών απ’ την Κυβέρνηση των ΗΠΑ και δεσμεύοντας το θέμα με την εν εξελίξει διαδικασία ένταξης στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αποφάσισαν σύμφωνα και με σχετική απόφαση του Συνταγματικού τους Δικαστηρίου την εγγραφή στα κτηματολόγια, επιφανείας υπό την ιδιοκτησία της Ι. Μονής του Βισόκι Ντέτσανι.

Βιάστηκε να χαιρετίσει την εξέλιξη και ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας κ. Έντι Ράμα, ο οποίος δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί με την απόδοση και νομική κατοχύρωση των περιουσιακών στοιχείων της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Αλβανία, έπρεπε να είναι ο τελευταίος που δικαιούται να μιλήσει.

Η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας η οποία εγκολπώνεται και φέρει την ευθύνη πνευματικής διαποίμανσης του συνόλου των μελών και κοινοτήτων της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας συνεχίζει να στερείται ιερών τόπων λατρείας, περιουσιών σε αγροτικές γαίες και κυρίως την ανεκτίμητης αξίας γης των ιστορικών της Μοναστηριών. Περιουσία η οποία έχει τόσο ιστορική τεκμηρίωση όσο και νομική απόδειξη.

Είναι όντως χλευασμός την ώρα που στα κτήματα της Μονής του Αγίου Γεωργίου της Τσούκας να κατασκευάζονται τουριστικές εγκαταστάσεις σε λεηλατημένη γης, η Μονή της Παναγίας στην Κακομιά να είναι περιφραγμένη και να είναι αδύνατη ακόμη και η πρόσβαση σ’ αυτή, στην περιοχή του Μοναστηριού των Αγίων Θεοδώρων στους Δρυμάδες να υφίστανται πολλαπλές αυθαίρετες καταπατήσεις, να εκφράζει ο Πρωθυπουργός την εύνοια του για χειρονομίες όπως η προαναφερόμενοι. Και οι περιπτώσεις που περιγράψαμε είναι μεν οι πλέον ενδεικτικές αλλά ελάχιστες σε σύγκριση με την συνολική εικόνα της επιμονής της πολιτείας να αποδώσει τα όσα δημεύθηκαν στα χρόνια του αθεϊστικού διωγμού.

Ωστόσο η περίπτωση της Μονής στο Ντέτσανι του Κοσσόβου μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα αντιμετώπισης της αδικίας εις βάρος της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Αλβανίας δεσμεύοντας την διαδικασία της Ευρωπαϊκής ένταξης με την οριστική και χωρίς προσχηματικούς δισταγμούς αποκατάσταση της στο πεδίο της εκκλησιαστικής και μοναστηριακής περιουσίας.      

Το ρεπορτάζ

Η κυβέρνηση του Κοσόβου αποφάσισε να επιστρέψει 24 εκτάρια (240 στρέμματα) γης στο ορθόδοξο σερβικό μοναστήρι Βισόκι Ντέτσανι. Η έκταση αυτή περιήλθε στην ιδιοκτησία της μονής το 1997 ως  δωρεά του σερβικού κράτους, ωστόσο η Πρίστινα αμφισβητούσε μέχρι σήμερα την εγκυρότητα της υποστηρίζοντας ότι «η σύναψη της πράξης έγινε από το καθεστώς Μιλόσεβιτς». Το Συνταγματικό Δικαστήριο του Κοσόβου το Μάιο του 2016 έκρινε νόμιμη την μεταβίβαση της συγκριμένης έκτασης.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Κοσόβου με ρηματική διακοίνωση (Note Verbale) ενημέρωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να εφαρμόσει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου από το 2016 και έδωσε εντολή στην υπηρεσία κτηματολογίου να καταχωρήσει την έκταση των 24 εκταρίων ως ιδιοκτησία της σερβικής ορθόδοξης μονής.

Η διευθέτηση του ζητήματος αυτού αποτελούσε όρο για να αποδεχθεί το Συμβούλιο της Ευρώπης το αίτημα του Κοσόβου να καταστεί μέλος του οργανισμού. Το συγκεκριμένο αίτημα αναμένεται να εξεταστεί τον ερχόμενο Μάιο.

Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Άλμπιν Κούρτι δεν έκρυψε σε συνέντευξη Τύπου ότι με βαριά καρδιά έλαβε την απόφαση για επιστροφή στη μονή της συγκεκριμένης έκτασης. Ο Κούρτι αν και χαρακτήρισε «περίεργη και άδικη» την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου επισήμανε ότι είναι ήταν ανάγκη να κλείσει το ζήτημα για να μπορέσει το Κόσοβο να ενταχθεί σε διεθνείς οργανισμούς όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης. 

Θετικές ήταν οι αντιδράσεις από την ΕΕ και τις ΗΠΑ για την απόφαση της κυβέρνησης του Κοσόβου να επιστρέψει την συγκεκριμένη έκταση στην σερβική μονή.

Σημειώνεται ότι, εισηγήτρια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Κόσοβο είναι η Ελληνίδα βουλευτής Ντόρα Μπακογιάννη η οποία τον Νοέμβριο του 2023 επισκέφτηκε το Κόσοβο και μετέβη στην μονή Βισόκι Ντέτσανι.

Η Μονή Βισόκι Ντέτσανι

Η Μονή Βισόκι Ντέτσανι (σερβικά:Високи Дечани) είναι σερβική Μονή που βρίσκεται στο Κόσοβο (Κοσσυφοπέδιο) στο χωριό Ντέτσανι. Την έκτισε ο Σέρβος βασιλιάς Στέφανος Ούρος Γ΄ Ντέτσανσκι το 1335. Το Καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στον Χριστό Παντοκράτορα και την Ανάληψη του Κυρίου. Το καθολικό της Μονής είναι πεντάκλιτο και ανήκει στην τεχνοτροπία της Ράσκας. Η Μονή βρίσκεται σε μια κοιλάδα, δίπλα στον μικρό ποταμό Ντέτσανσκα Μπίστριτσα και νοτιοδυτικά της πόλης Πέτς, στους πρόποδες της οροσειράς Προκλέτιε. Ολόκληρο το συγκρότημα της Μονής θεωρείται εξαιρετικό πολιτιστικό μνημείο και βρίσκεται, από το 2004, υπό την προστασία της UNESCO.

Με πληροφορίες από Ομόνοια, ΕΡΤ, wikipedia