Το κίνημα Ανσαρουλάχ (Χούθι) της Υεμένης απειλεί τη ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα με μια ολοένα και πιο διαφοροποιούμενη και ικανή εμβέλεια αντιπλοϊκών πυραύλων (ASCM). Οι επιθέσεις ασκούν πίεση στα εμπορικά φορτηγά πλοία σε μια ζωτικής σημασίας εμπορική οδό και στον αναπτυσσόμενο ναυτικό συνασπισμό που προσπαθεί να εξασφαλίσει την ελευθερία της ναυσιπλοΐας σε αυτά τα ύδατα.

Το Ιράν είναι η βασική πηγή για την τεχνολογία πυραύλων κατά των πλοίων των Χούθι, εκτός από μερικά απαρχαιωμένα συστήματα της Σοβιετικής εποχής και ελαφρώς λιγότερο απαρχαιωμένα κινεζικά σχέδια. Οι πύραυλοι κατά πλοίων, μαζί με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) και ταχύπλοα, έχουν γίνει τα όπλα επιλογής της ομάδας στη συνεχιζόμενη εκστρατεία της κατά της ναυτιλίας στην Ερυθρά Θάλασσα.

Οι δυνάμεις των Χούθι έχουν στην κατοχή τους αντιπλοϊκούς πυραύλους εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, που τους χρησιμοποιούν για να παρενοχλήσουν τη στρατιωτική και εμπορική θαλάσσια κυκλοφορία. Ήταν επίσης μια περίοδος κατά την οποία η ικανότητα της ομάδας να απειλεί πλοία έχει υποστεί σημαντική βελτίωση. Όταν οι δυνάμεις των Χούθι ανέλαβαν τον έλεγχο της βόρειας Υεμένης, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαναά, στα τέλη του 2014 και στις αρχές του 2015, απέκτησαν τους πρώτους αντιπλοϊκούς πυραύλους τους με τη μορφή απαρχαιωμένων σοβιετικών πυραύλων P-21 και P-22- (RS-SSC -3 Styx), καθώς και το ελαφρώς πιο σύγχρονο κινέζικο C-801 (YJ-81/CH-SS-N-4 Sardine), από τα στρατιωτικά αποθέματα της Υεμένης. Με όνομα Rubezh B21/B22 και Al-Mandab 1, αυτοί οι πύραυλοι εξακολουθούν να παρελαύνονται από τους Χούθι, αλλά δεν είναι σαφές εάν παραμένουν επιχειρησιακώς λειτουργικοί ή πόσους κατέχουν. Το πιο κρίσιμο, όμως, είναι ότι οι δυνάμεις των Χούθι έχουν πάρει στα χέρια τους νέο, καλύτερο εξοπλισμό από εκείνες τις πρώτες εξαγορές.

Δεσμοί με την Τεχεράνη 

Η ιρανική βοήθεια ήταν το κλειδί για αυτές τις αναβαθμίσεις της ικανότητας αντιπυραυλικών πυραύλων των Χούθι από το 2015. Το 2016, οι Χούθι έπληξαν το καταμαράν μεταφοράς στρατευμάτων των Ηνωμέων Αραβικών Εμιράτων HSV-2 Swift και προσπάθησαν να επιτεθούν στο USS Mason (DDG-87), ένα αντιτορπιλικό κατευθυνόμενων πυραύλων κατηγορίας Arleigh Burke, που οδήγησε τις ΗΠΑ να εκτοξεύσουν πυραύλους κρουζ Tomahawk (LACM) εναντίον στόχων των Χούθι. Οι Χούθι φέρεται να χρησιμοποίησαν πυραύλους ιρανικής κατασκευής κατά των πλοίων σε αυτές τις επιθέσεις, αν και τότε έλειπαν αδιάσειστα στοιχεία αυτής της σχέσης.

Το 2019, το αντιτορπιλικό κατευθυνόμενου πυραύλου USS Forest Sherman (DDG-98) του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ αναχαίτισε ένα σκάφος στην Αραβική Θάλασσα που διακινούσε όπλα ιρανικής κατασκευής στην Υεμένη, μεταξύ των οποίων και μιας έκδοσης του κινεζικού, αντιπλοϊκού, πυραύλου κρουζ C-802 (YJ-82/CH-SS- N-6 Saccade). Το Ιράν άρχισε να παράγει το C-802 εμβέλειας 120 χιλιομέτρων στην εγχώρια αγορά ως Nour τη δεκαετία του 1990 και το εξέλιξε σε Ghader εμβέλειας 200 χιλιομέτρων και Ghadir εμβέλειας 300 χιλιομέτρων. Αν και είναι αβέβαιο ποιες εκδόσεις έλαβαν οι Χούθι, η ομάδα ισχυρίστηκε ότι τα C-802 τους (με το όνομα Al-Mandab 2) είχαν εμβέλεια 300 χλμ., υποδηλώνοντας μια πιθανή αγορά του Ghadir.

Στις παρελάσεις το 2022 και το 2023, οι Χούθι αποκάλυψαν πρόσθετα ASCM, συμπεριλαμβανομένων δύο αντιπλοϊκών εκδόσεων του ιρανικού Quds/351 LACM. Η μία έκδοση φέρεται να είναι εξοπλισμένη με ραντάρ αναζήτησης (Sayad) και η άλλη διαθέτει ηλεκτρο-οπτική/υπέρυθρη αναζήτηση (Quds Z-0). Με βάση την εμβέλεια του αρχικού Quds και τις δηλώσεις των Χούθι, και τα δύο συστήματα θα μπορούσαν να έχουν εμβέλεια τουλάχιστον 800 χλμ.. 

Στις παρελάσεις παρουσιάστηκε επίσης μια ποικιλία βαλλιστικών πυραύλων κατά πλοίων (ASBM) και κατευθυνόμενων ρουκετών που χρησιμοποιούν τεχνολογία ιρανικής υπέρυθρης ακτινοβολίας ή απεικόνισης υπέρυθρων. Ο βεληνεκούς 450 χλμ. Asef φαίνεται να είναι μια μετονομασμένη έκδοση ASBM του ιρανικού πυραύλου Fateh 313, ενώ ο Tankil αντιπροσωπεύει μια αντιπλοϊκή έκδοση του IRGC εμβέλειας 500 χλμ. Zohayr που δεν είχε εμφανιστεί νωρίτερα. Τα δύο σχέδια αποτελούν τους βαρύτερους αντιπλοϊκούς πυραύλους των Χούθι, και οι δύο με κεφαλές άνω των 300 κιλών, και είναι ιρανικής προέλευσης.

Τρία μικρότερα ASBM – ο Faleq εμβέλειας 140 χλμ, ο Mayun και ο Bahr al-Ahmar – μοιάζουν έντονα με την ιρανική φιλοσοφία σχεδιασμού και την τεχνολογία αναζήτησης, αλλά δεν ταιριάζουν ακριβώς με γνωστά ιρανικά συστήματα. Θα μπορούσαν είτε να είναι ιρανικά συστήματα που δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως και μεταφέρθηκαν λαθραία στην Υεμένη, είτε πύραυλοι παραγωγής των Χούθι συνδυασμένοι με ιρανικά κιτ καθοδήγησης, όχι σε αντίθεση με τις εξελίξεις που έγιναν από έναν άλλο πληρεξούσιο Ιράν, τη λιβανική Χεζμπολάχ, στο πρόγραμμα κατευθυνόμενων πυραύλων ακριβελιας εδάφους-εδάφους. Τέλος, οι Χούθι παρουσίασαν έναν πύραυλο εδάφους-αέρος, τον S-75 (SA-2), πιθανότατα από προπολεμικά αποθέματα του στρατού της Υεμένης, τροποποιημένο για αντιπλοϊκό ρόλο χρησιμοποιώντας ένα ιρανικό κιτ καθοδήγησης.

Η τεχνολογία ASBM είναι περίπλοκη και οι Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν παραδεχτεί ότι θεωρούν την ανάπτυξή της πρόκληση. Ενώ παραμένει άγνωστο πόσο αξιόπιστα αποδίδουν τα ιρανικά ASBM και αν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον κινητών στόχων, το Ιράν δημοσίευσε πλάνα από την επιτυχημένη δοκιμή τους εναντίον στατικών στόχων. Έτσι, σε αντίθεση με ορισμένα από τα αποδεδειγμένα σχέδια ASCM που χρησιμοποιούν οι Χούθι, η ποσότητα των ΑSBM τους παραμένει άγνωστη. 

Λειτουργικές προκλήσεις  

Οι Χούθι, τις τελευταίες εβδομάδες, έχουν απολύσει ASCM και ASBM στην εκστρατεία τους κατά της θαλάσσιας κυκλοφορίας στην Ερυθρά Θάλασσα, σύμφωνα με την Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ, αμφισβητώντας την πολιτική ναυτιλία καθώς και τα ξένα ναυτικά. Τα πολιτικά σκάφη μπορούν να υιοθετήσουν μέτρα ασφαλείας για να αποτρέψουν απόπειρες επιβίβασης, αλλά δεν διαθέτουν άμυνες έναντι αντιπλοϊκών πυραύλων. Ενώ τα δυτικά στρατιωτικά σκάφη έχουν προηγμένες δυνατότητες αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας – χρησιμοποιώντας τις για κατάρριψη πυραύλων και UAV των Χούθι – περιορίζονται από τον αριθμό των πυραύλων αναχαίτισης που μπορούν να φέρουν και την πρόκληση της ανανέωσης των εξαντλημένων αποθεμάτων.

Οι Χούθι αντιμετωπίζουν επίσης προκλήσεις. Δεν διαθέτουν προηγμένα εργαλεία πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (ISR), όπως αεροσκάφη θαλάσσιας περιπολίας και δορυφόρους, τα οποία συνήθως συνδέονται με την παροχή πληροφοριών στόχευσης για αντιπλοϊκά συστήματα μεγάλης εμβέλειας. Παρόλα αυτά, κατέχουν άλλα περιουσιακά στοιχεία ISR, συμπεριλαμβανομένων UAV, κατ’ όνομα πολιικών σκαφών που χρησιμοποιούνται για ανίχνευση, πληροφορίες ανοιχτού κώδικα για τη θαλάσσια κυκλοφορία και δεδομένα που συλλέγονται από το Behshad, ένα ιρανικό φορτηγό πλοίο αγκυροβολημένο στην Ερυθρά Θάλασσα που αναφέρεται ότι χρησιμεύει ως βάση εμπροσθοφυλακής και αναγνώρισης του σώματος των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν. Φαίνεται επίσης πιθανό ότι το Ιράν έχει εξοπλίσει την ομάδα με παράκτια συστήματα ραντάρ.

Το εκτεταμένο οπλοστάσιο των Χούθι εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ευρύτερη στρατηγική του Ιράν στην περιοχή. Αν και οι Χούθι έχουν συνδέσει την εκστρατεία τους κατά της ναυσιπλοΐας με τις συνεχιζόμενες μάχες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, τα όπλα παρέχονταν από το Ιράν πολύ πριν ξεσπάσει η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023. Αυτό υποδηλώνει μια ισχυρή, μακροπρόθεσμη ιρανική εστίαση στην ενίσχυση των Χούθι αντιπλοϊκές ικανότητες και μια πιθανή προσπάθεια εξαγωγής του μοντέλου ναυτικού εξαναγκασμού του Ιράν από τον Περσικό Κόλπο και τα στενά του Ορμούζ στη γεωπολιτικά σημαντική Ερυθρά Θάλασσα και στα στενά Μπαμπ ελ-Μαντέμπ. 

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ