Είναι ομοβροντία αυτές τις μέρες οι δηλώσεις από την τουρκική πλευρά, που σκοτώνουν κάθε προσδοκία για καλύτερες μέρες με το νέο χρόνο. Από τον Ερντογάν μέχρι τον Χακάν Φιντάν κι από τον Τατάρ μέχρι τον Ερτογρούλογλου.

Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε ότι με το νέο χρόνο θα προχωρήσει ο Γκουτέρες στον διορισμό της απεσταλμένης που θα διερευνήσει το όποιο κοινό έδαφος, σχεδόν καθημερινά ξελαρυγγιάζονται για να πουν τους όρους τους. Όχι για να τους ακούσουμε εμείς. Ούτε για δική τους εσωτερική χρήση. Αλλά, για να τους ακούσουν στα Ηνωμένα Έθνη, να ξέρει η Μαρία Άνχελα Κουεγιάρ τι να περιμένει.

«Δεν είναι δυνατή η πραγματοποίηση μιας διαπραγμάτευσης μεταξύ των μερών εκτός εάν εξισωθεί το καθεστώς κυριαρχίας και των δύο πλευρών», έλεγε προχτές ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών. «Όσο η ε/κ πλευρά αναγνωρίζεται ως η αναγνωρισμένη κυβέρνηση της ΚΔ, δεν θα υπάρχει κοινό έδαφος, έλεγε ο Ταχσίν Ερτουγρούλογλου.

Κάθε μέρα, αυτά επαναλαμβάνουν. Εμείς θέλουμε να τα ακούσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να ξέρουμε τις προθέσεις τους. Όπως έκαναν δεκάδες φορές οι ταγοί του τόπου και τα έκαναν μούσκεμα. Κι όταν πήγαιναν στις τετραμερείς κι όταν πήγαιναν σε τετ α τετ συναντήσεις με τους Τούρκους κι όταν πήγαιναν στο Κραν Μοντάνα ακόμα. Δεν ήξεραν, περίμεναν άλλα και τους ήρθαν άλλα, έλεγαν.

Αλλά δεν έμαθαν από όσα έπαθαν. Ξανά τα ίδια τώρα. Λες και υπάρχει πιθανότητα να πάνε οι Τούρκοι στο τραπέζι της απεσταλμένης και να έχουν άλλες διαθέσεις. Αυτά που λένε δημοσίως θα τα πουν και ιδιαιτέρως, όπως τα είπαν ήδη και στον Γκουτέρες και στους Ευρωπαίους και σε όποιον πάει να τους μιλήσει για την Κύπρο.

Είπε και καλά έκανε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προχτές τη δική του θέση. Ως απάντηση στις τουρκικές προειδοποιήσεις. «Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη λύση από το συμφωνημένο πλαίσιο και σίγουρα από δικής μας πλευράς δεν πρόκειται να συζητήσουμε οτιδήποτε άλλο». Ξεκάθαρα, που είναι και η αγαπημένη του λέξη.

Ξεκάθαρα, λοιπόν, πρέπει να πούμε και είναι βέβαιο πως υπό αυτές τις συνθήκες σύντομα θα βρεθούμε ξανά σε ένα μεγάλο προβληματισμό: Ποιες «κόκκινες γραμμές» θα παραβιάσουμε αυτή τη φορά. Δεν έμεινε τίποτε άλλο εκτός από το να βρεθεί μια φόρμουλα (την ετοιμάζει το φόρεϊν όφις) ώστε να προσεγγίσουμε την κυριαρχική ισότητα και τα δύο κράτη. Όπως πάντα θα βρουν να το βαφτίσουν κάπως αλλιώς για να μας είναι πιο ευκολοχώνευτο. Όπως βάφτισαν την συνομοσπονδία προϋπαρχόντων κρατών ως ομοσπονδία κι εμείς οι αθεόφοβοι το κάναμε και παντιέρα.

Το εξήγησε με ακρίβεια κι ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, το 2009, μετά τη συμφωνία του με τον Δημήτρη Χριστόφια. «Με τον κ. Χριστόφια», είπε, «δεν αποφασίσαμε για ομόσπονδο κράτος με δυο επαρχίες, αποφασίσαμε για δυο συνιστώντα κράτη». Κι ακόμα σαφέστερη ερμηνεία, που πάει και με τα σημερινά: «Από τη στιγμή που η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν δέχεται να δημιουργήσουμε μια συνομοσπονδία, για να διατηρήσουμε την εποικοδομητική ασάφεια, χρησιμοποιούμε τον όρο διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα».

Με την ίδια φόρα πάμε τώρα ολοταχώς στις επόμενες εποικοδομητικές ασάφειες. Να μην την πούμε κυριαρχική ισότητα, ας πούμε, αλλά χωριστή κυριαρχία με ουρά που θα παραπέμπει στο κυρίαρχο κράτος. Διότι, σου λένε οι Βρετανοί: μα τα έχετε αποδεχθεί ήδη αυτά με τις προηγούμενες συμφωνίες και συγκλίσεις, όπως και επί του εδάφους. Και έχουν δίκαιο. Τα έχουμε αποδεχθεί, τα έχουν αποδεχθεί οι ταγοί, αλλά δεν το λέμε. Ποιος να τολμήσει να το πει άλλωστε. Κάνουν πως δεν τα δέχονται και αφήνουν τις ασάφειες να κάνουν τη δουλειά.

Άλλωστε, γι΄ αυτό εδώ και εξίμισι χρόνια δεν κάνουν τίποτε άλλο για να αποτρέψουν τα «δύο κράτη» παρά μόνο ομαδικά και κατά μόνας φωνασκούν για την ανάγκη επιστροφής στις διαπραγματεύσεις χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Τι έπρεπε να κάνουν; Το πιο λογικό θα ήταν να εργάζονταν (αντί να μιλούν) όλο αυτό το διάστημα για να μην φτάσουμε εδώ. Να πείσουν τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι δεν μπορούν να διαπραγματευθούν με τον Τατάρ, που βλάπτει και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ότι ο Γκουτέρες οφείλει να καθορίσει τη βάση των συνομιλιών και όχι η Άγκυρα. Ότι από τη στιγμή που τίθεται η λύση δύο κρατών εμείς θέτουμε τη λύση επιστροφής των Τουρκοκυπρίων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ότι το μόνο που εκκρεμεί να συζητηθεί είναι η διεθνής πτυχή του Κυπριακού, κι αυτό δεν μπορεί να θεωρείται «κυπριακής ιδιοκτησίας» αφού πρόκειται για πρόβλημα στρατιωτικής κατοχής από ξένη χώρα. Δεν είναι ζήτημα που αφορά τον διακοινοτικό διάλογο ή κάποια πενταμερή διάσκεψη αλλά διεθνή διάσκεψη με όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και την Ευρώπη. Κουβέντα να γίνεται τώρα πια. Εγκλωβιστήκαμε, βάλαμε τη θηλιά στο λαιμό μας και δεν υπάρχει τρόπος να ξεμπλέξουμε.

* Η φωτογραφία ένεκα Χριστουγέννων, ο Άγιος Θέρισσος της Καρπασίας. Γιατί, δεν ξεχνώ.

Φιλελεύθερος