Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν ανακοίνωσε μια νέα στρατιωτική προσπάθεια στη Μέση Ανατολή: την Επιχείρηση Prosperity Guardian. Σε αυτή θα λάβει μέρος ένας συνασπισμός χωρών για την προστασία των επικίνδυνων υδάτων της Ερυθράς Θάλασσας, της Βόρειας Αραβικής Θάλασσας και του δυτικού Ινδικού Ωκεανού από εκπληκτικά εξελιγμένες επιθέσεις τρομοκρατών που υποστηρίζονται από το Ιράν, των ανταρτών Χούθι της Υεμένης.

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι Χούθι διεξήγαγαν μια κλιμακούμενη σειρά επιθέσεων κατά εμπορικών πλοίων χρησιμοποιώντας drones, βαλλιστικούς πυραύλους και κομάντο σε ελικόπτερα και ταχύπλοα. Όπως δείχνει βίντεο το οποίο δημοσιοποίησαν οι Χούθι, αυτές οι καλά εξοπλισμένες ομάδες κινούνται με στρατιωτική ακρίβεια.

Η νέα αποστολή έχει ονομαστεί εύστοχα, καθώς έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει το 15% της παγκόσμιας ναυτιλίας που διέρχεται από την περιοχή. Το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ θα ασκεί διοίκηση μέσω της Task Force 153, ενός αντιπειρατικού στολίσκου με έδρα το Μπαχρέιν.

Μέχρι στιγμής μια ισχυρή ομάδα κρατών έχει ανακοινώσει τη συμμετοχή της: Μπαχρέιν και Σεϋχέλλες, που γειτνιάζουν στην περιοχή, καθώς και μέλη του Οργανισμού της Βορειοατλαντικής Συνθήκης (NATO), όπως Καναδάς, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Επιπλέον, σχεδόν 40 χώρες συμμετέχουν ήδη στην Task Force 153 και πολλές είναι πιθανό να ενταχθούν σύντομα στην Επιχείρηση Prosperity Guardian.

Τα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ περιπολούν ήδη στα ύδατα της περιοχής και δύο από αυτά – τα αντιτορπιλικά κατευθυνόμενων πυραύλων USS Mason και USS Carney – δέχονται περισσότερο ή λιγότερο καθημερινές επιθέσεις, καταρρίπτοντας δεκάδες drones και σώζοντας πολλά εμπορικά πλοία. Στα μέσα Νοεμβρίου, οι Χούθι κατέλαβαν με επιτυχία ένα ιδιωτικό πλοίο, μεταφορέα οχημάτων ονόματι Galaxy Leader, και το κρατούν όμηρο μαζί με 25 ναυτικούς σε ένα λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι εντάσεις και οι επιθέσεις είναι πιθανό να συνεχίσουν να κλιμακώνονται, σε μεγάλο βαθμό κατόπιν εντολής των Ιρανών θεοκρατών.

Αυτά τα νερά τα γνωρίζω καλά. Εκτός από τις πολυάριθμες αναπτύξεις ως πλοίαρχος ενός αντιτορπιλικού κατευθυνόμενων πυραύλων και ως συνοδός μοίρας αντιτορπιλικών, είχα ηγηθεί μιας ομάδας κρούσης αερομεταφορικών στην περιοχή ως αρχιπλοίαρχος. Όταν ήμουν στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ στις αρχές της δεκαετίας του 2010, συγκροτήσαμε μια ομάδα εργασίας για να πολεμήσουμε Σομαλούς πειρατές στα ανοικτά της Αφρικής. Αυτές οι εμπειρίες με κάνουν να πιστεύω ότι αυτή η νέα αποστολή θα είναι τελικά επιτυχής – εάν η δύναμη ακολουθήσει κάποιες βασικές αρχές.

Αρχές… επιτυχίας

Πρώτον, πρέπει να κατανοήσουμε πλήρως τι οδηγεί σε αυτό το κύμα επιθέσεων. Οι αντάρτες Χούθι προμηθεύονται, οργανώνονται, εκπαιδεύονται και ενθαρρύνονται από την Τεχεράνη. Ισχυρίζονται ότι οι επιθέσεις τους έρχονται ως απάντηση στις ισραηλινές αντεπιθέσεις κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, μια πιο πιθανή εξήγηση ωστόσο είναι ότι διερευνούν αδυναμίες ώστε να μπορούν να οργανωθούν μελλοντικές επιθέσεις από το Ιράν εναντίον δυτικών συμφερόντων. Οι επιθέσεις πιθανότατα θα προκαλέσουν επίσης αύξηση των τιμών του πετρελαίου, προς όφελος των Ιρανών και ίσως αυξήσουν την πίεση της Δύσης στο Ισραήλ για να αποκλιμακώσει τις επιθέσεις του στη Γάζα.

Έτσι, οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους μπορεί να χρειαστεί να κάνουν περισσότερα από το να θέσουν απλώς επιπλέον πολεμικά πλοία σε αμυντικές περιπολίες. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να κινηθούμε επιθετικά: να πραγματοποιήσουμε επιθετικά πλήγματα εναντίον στόχων στην ξηρά, ίσως χρησιμοποιώντας πυραύλους Tomahawk και επιθετικά αεροσκάφη από το αεροπλανοφόρο USS Eisenhower, το οποίο τώρα περιπολεί στον Κόλπο του Ομάν. Τέτοιες επιθέσεις θα ήταν νόμιμες βάσει του δικαίου του πολέμου και θα πρέπει να είναι αναλογικές, δηλαδή κατά υποδομών των Χούθι στη νότια αραβική χερσόνησο.

Εάν αυτό δεν έχει κατευναστική επίδραση στις δραστηριότητες των Χούθι, θα ήταν απολύτως σκόπιμο να χτυπηθεί ο χορηγός τους, το Ιράν, ειδικά οι θαλάσσιες υποδομές του στον βόρειο Ινδικό Ωκεανό και στον Κόλπο. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου, λιμενικές εγκαταστάσεις και περιπολικά σκάφη του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Προφανώς, πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε περαιτέρω κλιμάκωση, ωστόσο τόσο οι Χουθι όσο και η Τεχεράνη πρέπει να δουν ότι υπάρχει ένα πραγματικό τίμημα.

Ένα δεύτερο στοιχείο της Επιχείρησης Prosperity Guardian πρέπει να είναι μια πλήρως ενοποιημένη εικόνα πληροφοριών. Ο θαλάσσιος χώρος που πρέπει να καλύπτουν οι ναυτιλιακές εταιρείες είναι εντυπωσιακά τεράστιος. Η Ερυθρά Θάλασσα – από τη Διώρυγα του Σουέζ μέχρι το Μπαμπ ελ Μαντέμπ στο κέρας της Αφρικής – έχει το μέγεθος της Καλιφόρνια. Για να καλύψει κανείς το υπόλοιπο της Βόρειας Αραβικής Θάλασσας και τις προσεγγίσεις προς την Ερυθρά Θάλασσα, μπορεί να προσθέσει κι ένα άλλο κομμάτι σχεδόν διπλάσιο από το μέγεθος της Αλάσκας. Ακόμα κι αν είχατε 20 πολεμικά πλοία σε περιπολία – ένας πολύ υψηλός αριθμός για μια θαλάσσια αποστολή – θα ήταν σαν 20 σκάφη της Ακτοφυλακής να προσπαθούν να καλύψουν ολόκληρη την ακτή των ΗΠΑ στον Ειρηνικό.

Το κλειδί εδώ είναι η επιτήρηση ευρείας περιοχής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με δορυφορικές πληροφορίες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη για μεγάλο χρονικό διάστημα – οι περισσότερες από τις χώρες που συμμετέχουν στον διεθνή συνασπισμό χρησιμοποιούν τέτοια μέσα. Το κλειδί, ωστόσο, θα είναι ο συντονισμός μεταξύ των νέων εταίρων: όλα αυτά τα δεδομένα πρέπει να τροφοδοτούν το κέντρο διοίκησης της task force, το οποίο πιθανότατα θα βρίσκεται στην έδρα του Πέμπτου Στόλου των ΗΠΑ στη Μανάμα του Μπαχρέιν. Έχω πάει εκεί πολλές φορές και πρόκειται για μια υπερσύγχρονη εγκατάσταση, όχι μόνο με δυνατότητες λήψης πληροφοριών από drone και δορυφόρους, αλλά και με ανθρώπινους πόρους στο πεδίο των πληροφοριών, παρακολούθηση κινητών τηλεφώνων, ανάλυση ανοιχτού κώδικα και πολλές άλλες ροές δεδομένων που λειτουργούν συνδυαστικά.

Πείρα

Οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους στον συνασπισμό είχαν αποκτήσει αρκετή πείρα σε μια τέτοια συνεργασία κατά τη διάρκεια της κορύφωσης των επιχειρήσεων Σομαλών πειρατών, αν και εκείνοι ήταν ομολογουμένως πολύ πιο εύκολος αντίπαλος από τους Χούθι.

Τρίτον, οι ΗΠΑ πρέπει να εργαστούν σκληρά για να διευρύνουν τον κύκλο των συμμάχων και των εταίρων. Οι Σαουδάραβες δεν συνδέονται επίσημα με την Επιχείρηση Prosperity Guardian, αλλά θα μπορούσαν να είναι κρίσιμης σημασίος μέλος, δεδομένου του εκτεταμένου δικτύου ναυτικών τους βάσεων στην Ερυθρά Θάλασσα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία επίσης δεν συμμετέχουν προς το παρόν, διαθέτουν ικανά πολεμικά πλοία και ισχυρές δυνατότητες συλλογής πληροφοριών.

Το πρόβλημα είναι ότι οι δύο αυτές αραβικές χώρες του Κόλπου έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης του προβλήματος των Χούθι – τα ΗΑΕ ζητούν ισχυρή στρατιωτική δράση κατά των ανταρτών, ενώ το Ριάντ θέλει μια πιο “μετρημένη” προσέγγιση. Πρέπει να πειστούν να αφήσουν στην άκρη αυτή τη διχόνοια και να αντιμετωπίσουν την άμεση κρίση.

Θα μπορούσε επίσης να υπάρξει άμεση συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ειδική ομάδα: διαθέτει μια ενεργή αποστολή αντιπειρατείας, την Επιχείρηση Atalanta, από το 2008.

Τέλος, δεδομένου ότι οι στόχοι είναι σε μεγάλο βαθμό εμπορικά πλοία, οι ΗΠΑ θα χρειαστεί να συνεργαστούν εκτενέστερα με τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα εάν συνεργαστούν με τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες – η Maersk, η MSC και η British Petroleum έχουν παύσει όλες τις δραστηριότητές τους στην Ερυθρά Θάλασσα – μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών με έδρα το Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια των αντιπειρατικών επιχειρήσεων πριν από μια δεκαετία, ο ΙΜΟ ήταν βασικός φορέας συνεργασίας ιδιωτικού και κρατικού τομέα. Για παράδειγμα, θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη οι ομάδες ασφαλείας επί των πλοίων – κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο από τις ίδιες τις ναυτιλιακές εταιρείες.

Η αντιμετώπιση των καλά εκπαιδευμένων, καλά οπλισμένων ανταρτών Χούθι που καθοδηγούνται από το Ιράν θα είναι δύσκολη. Η Επιχείρηση Prosperity Guardian, ωστόσο, χρησιμοποιώντας τα διδάγματα της αντιπειρατείας στα ανοικτά της Σομαλίας και επικαιροποιώντας τα έναντι νέων απειλών, αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

*Ο James Stavridis είναι αρθρογράφος του Bloomberg Opinion, απόστρατος ναύαρχος του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, πρώην ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ και επίτιμος κοσμήτορας της Σχολής Νομικής και Διπλωματίας Fletcher στο Πανεπιστήμιο Tufts. Είναι επίσης αντιπρόεδρος παγκόσμιων υποθέσεων στον Όμιλο Carlyle. Συμμετέχει στα διοικητικά συμβούλια των American Water Works, Fortinet, PreVeil, NFP, Ankura Consulting Group, Titan Holdings, Michael Baker και Neuberger Berman και έχει υπάρξει σύμβουλος στην Shield Capital, εταιρεία που επενδύει στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.

Πηγή: Bloomberg