Έκαναν δοκιμές και ασκήσεις από το 2020

Πέντε ένοπλες ομάδες ενώθηκαν με τη Χαμάς στη φονική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, αφού εκπαιδεύτηκαν από κοινού σε στρατιωτικού τύπου ασκήσεις από το 2020 και μετά, σύμφωνα με την ανάλυση του BBC News.

Όπως αναφέρει, οι ομάδες πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις στη Γάζα που έμοιαζαν πολύ με τις τακτικές που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της φονικής επίθεσης – μεταξύ άλλων σε μια τοποθεσία λιγότερο από ένα χιλιόμετρο από το φράγμα με το Ισραήλ – και τις δημοσίευσαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Εξασκήθηκαν στην ομηρία, την εισβολή σε συγκροτήματα και τη διάρρηξη της άμυνας του Ισραήλ κατά τη διάρκεια αυτών των ασκήσεων, η τελευταία από τις οποίες πραγματοποιήθηκε μόλις 25 ημέρες πριν από την επίθεση.

Το BBC Arabic και το BBC Verify έχουν συγκεντρώσει στοιχεία που δείχνουν πώς η Χαμάς ένωσε τις φατρίες της Γάζας για να βελτιώσουν τις μεθόδους μάχης τους – και τελικά να εκτελέσουν μια επιδρομή στο Ισραήλ που βύθισε την περιοχή σε πόλεμο.

«Το σημάδι της ενότητας»

Στις  29 Δεκεμβρίου του 2020, ο ηγέτης της Χαμάς σμαήλ Χανίγια δήλωσε ότι η πρώτη από τις τέσσερις ασκήσεις με την κωδική ονομασία Strong Pillar ήταν ένα «ισχυρό μήνυμα και ένα σημάδι ενότητας» μεταξύ των διαφόρων ένοπλων φατριών της Γάζας.

Ως η ισχυρότερη από τις ένοπλες ομάδες της Γάζας, η Χαμάς ήταν η κυρίαρχη δύναμη σε έναν συνασπισμό που συγκέντρωσε άλλες 10 παλαιστινιακές παρατάξεις σε μια άσκηση τύπου πολεμικών παιγνίων που επιβλέπεται από ένα «κοινό δωμάτιο επιχειρήσεων». Η δομή αυτή δημιουργήθηκε το 2018 για τον συντονισμό των ένοπλων φατριών της Γάζας υπό μια κεντρική διοίκηση.

Πριν από το 2018, η Χαμάς είχε συντονιστεί επίσημα με την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ), τη δεύτερη μεγαλύτερη  τρομοκρατική οργάνωση της Γάζας.

Η Χαμάς είχε επίσης πολεμήσει μαζί με άλλες ομάδες σε προηγούμενες συγκρούσεις, αλλά η άσκηση του 2020 διαφημίστηκε στην προπαγάνδα ως απόδειξη της ενοποίησης ενός ευρύτερου φάσματος ομάδων. Ο ηγέτης της Χαμάς δήλωσε ότι η πρώτη άσκηση αντανακλούσε τη «διαρκή ετοιμότητα» των ένοπλων φατριών.

Η άσκηση 2020 ήταν η πρώτη από τις τέσσερις κοινές ασκήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διάστημα τριών ετών, καθεμία από τις οποίες καταγράφηκε σε βίντεο που αναρτήθηκαν σε δημόσια κανάλια κοινωνικής δικτύωσης.

Το BBC αναγνώρισε οπτικά 10 ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της PIJ, από τις χαρακτηριστικές τους κορδέλες και τα εμβλήματα που εκπαιδεύονταν μαζί με τη Χαμάς κατά τη διάρκεια των ασκήσεων Strong Pillar σε πλάνα που αναρτήθηκαν στην εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram.

Μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, πέντε από τις ομάδες αυτές συνέχισαν να αναρτούν βίντεο που ισχυρίζονται ότι τις δείχνουν να λαμβάνουν μέρος στην επίθεση. Τρεις άλλες εξέδωσαν γραπτές δηλώσεις στο Telegram ισχυριζόμενες ότι συμμετείχαν.

Ο ρόλος αυτών των ομάδων έχει έρθει στο επίκεντρο καθώς αυξάνεται η πίεση προς τη Χαμάς να βρει δεκάδες γυναίκες και παιδιά που πιστεύεται ότι είχαν μεταφερθεί ως αιχμάλωτοι από το Ισραήλ στη Γάζα από άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις στις 7 Οκτωβρίου.

Τρεις ομάδες – η PIJ, οι Ταξιαρχίες Μουτζαχεντίν και οι Ταξιαρχίες Al-Nasser Salah al-Deen – ισχυρίζονται ότι έχουν καταλάβει Ισραηλινούς ομήρους εκείνη την ημέρα.

Πλάνα από την πρώτη άσκηση δείχνουν μασκοφόρους διοικητές σε ένα καταφύγιο που εμφανίζονται να διεξάγουν την άσκηση και αρχίζει με μια ομοβροντία πυραύλων. Βαριά οπλισμένοι τρομοκράτες καταλαμβάνουν ένα εικονικό άρμα με ισραηλινή σημαία, συλλαμβάνουν ένα μέλος του πληρώματος και το σέρνουν ως αιχμάλωτο, καθώς και σε επιδρομές σε κτίρια.

Γνωρίζουμε από βίντεο και συγκλονιστικές καταθέσεις μαρτύρων ότι και οι δύο τακτικές χρησιμοποιήθηκαν για τη σύλληψη στρατιωτών και τη στοχοποίηση αμάχων στις 7 Οκτωβρίου, όταν σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και εκτιμάται ότι λήφθηκαν 240 όμηροι.

Τι έλεγαν στον κόσμο

Η δεύτερη άσκηση Strong Pillar πραγματοποιήθηκε σχεδόν ακριβώς ένα χρόνο αργότερα. Ο Αϊμάν Νοφάλ διοικητής των Ταξιαρχιών Izzedine al-Qassam – η επίσημη ονομασία της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς – δήλωσε ότι στόχος της άσκησης στις 26 Δεκεμβρίου 2021 ήταν να «επιβεβαιωθεί η ενότητα των παρατάξεων της αντίστασης».

Είπε ότι οι ασκήσεις θα «δείξουν στον εχθρό ότι τα τείχη και τα τεχνικά μέτρα στα σύνορα της Γάζας δεν θα τους προστατεύσουν».

Μια άλλη ανακοίνωση της Χαμάς ανέφερε ότι οι «κοινές στρατιωτικές ασκήσεις» είχαν σχεδιαστεί για να «προσομοιώσουν την απελευθέρωση των οικισμών κοντά στη Γάζα» – έτσι αναφέρεται η ομάδα στις ισραηλινές κοινότητες.

Η άσκηση επαναλήφθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2022 και για τον εορτασμό του γεγονότος δημοσιεύθηκαν προπαγανδιστικές εικόνες μαχητών που εξασκούνταν στην εκκαθάριση κτιρίων και στην υπερπήδηση αρμάτων μάχης σε κάτι που φαίνεται να είναι αντίγραφο στρατιωτικής βάσης.

Οι ασκήσεις αναφέρθηκαν στο Ισραήλ, οπότε είναι αδιανόητο να μην παρακολουθούνταν στενά από τις εκτεταμένες υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας.

Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) έχουν πραγματοποιήσει στο παρελθόν αεροπορικές επιδρομές για να διακόψουν τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Χαμάς. Τον Απρίλιο του 2023, βομβάρδισαν την τοποθεσία που χρησιμοποιήθηκε για την πρώτη άσκηση Strong Pillar.

Εβδομάδες πριν από τις επιθέσεις, γυναίκες στρατιώτες επιτήρησης κοντά στα σύνορα με τη Γάζα φέρονται να προειδοποίησαν για ασυνήθιστα υψηλή δραστηριότητα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και ότι η Χαμάς εκπαιδεύεται για να καταλάβει θέσεις παρατήρησης με αντίγραφα των θέσεων τους. Αλλά, σύμφωνα με αναφορές στα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, λένε ότι τις αγνόησαν.

Ο ταξίαρχος Αμίρ Αβίβι, πρώην αναπληρωτής διοικητής των IDF στη Γάζα, δήλωσε στο BBC: «Υπήρχαν πολλές πληροφορίες ότι έκαναν αυτή την εκπαίδευση – άλλωστε, τα βίντεο είναι δημόσια, και αυτό συνέβαινε μόλις εκατοντάδες μέτρα από τον φράχτη (με το Ισραήλ)». Αλλά είπε ότι ενώ ο στρατός γνώριζε για τις ασκήσεις, «δεν έβλεπε για τι εκπαιδεύονταν».

Κρύβονταν σε κοινή θέα

Η Χαμάς κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να διασφαλίσει ότι οι ασκήσεις ήταν ρεαλιστικές. Το 2022, οι μαχητές εξασκήθηκαν στην έφοδο σε μια εικονική ισραηλινή στρατιωτική βάση που κατασκευάστηκε μόλις 2,6 χιλιόμετρα από το πέρασμα Erez, μια διαδρομή μεταξύ της Γάζας και του Ισραήλ που ελέγχεται από τις IDF.

Το BBC Verify εντόπισε την τοποθεσία στο βόρειο τμήμα της Γάζας, μόλις 800 μέτρα από το φράγμα, αντιστοιχίζοντας γεωγραφικά χαρακτηριστικά που φαίνονται στα πλάνα της εκπαίδευσης με αεροφωτογραφίες της περιοχής. Τον Νοέμβριο του 2023, η τοποθεσία ήταν ακόμα ορατή στους χάρτες Bing Maps.

Το στρατόπεδο εκπαίδευσης βρισκόταν σε απόσταση 1,6 χιλιομέτρων από έναν ισραηλινό πύργο παρατήρησης και ένα υπερυψωμένο παρατηρητήριο, στοιχεία του φράγματος ασφαλείας για το οποίο το Ισραήλ έχει δαπανήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. 

Η εικονική βάση βρίσκεται σε έδαφος σκαμμένο αρκετά μέτρα κάτω από το επίπεδο του εδάφους, οπότε μπορεί να μην ήταν άμεσα ορατή σε κοντινές ισραηλινές περιπολίες – αλλά ο καπνός που αναδύεται από τις εκρήξεις σίγουρα θα ήταν, και οι IDF είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν εναέρια επιτήρηση.

Η Χαμάς χρησιμοποιούσε αυτό το σημείο για να εξασκείται στην εισβολή σε κτίρια, στην κατάληψη ομήρων με την απειλή όπλων και στην καταστροφή φραγμών ασφαλείας. Το BBC Verify χρησιμοποίησε δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες – συμπεριλαμβανομένων δορυφορικών εικόνων – για να εντοπίσει 14 χώρους εκπαίδευσης σε εννέα διαφορετικές τοποθεσίες στη Γάζα.

Εκπαιδεύτηκαν ακόμη και δύο φορές σε μια τοποθεσία που απέχει λιγότερο από 1,6 χιλιόμετρο από το κέντρο διανομής της υπηρεσίας βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών και η οποία ήταν ορατή στο φόντο ενός επίσημου βίντεο που δημοσίευσε η υπηρεσία τον Δεκέμβριο του 2022.

Χερσαία, θαλάσσια και εναέρια

Στις 10 Σεπτεμβρίου 2023, το λεγόμενο δωμάτιο της κοινής επιτροπής δημοσίευσε στο ειδικό κανάλι Telegram εικόνες ανδρών με στρατιωτικές στολές που επιτηρούσαν στρατιωτικές εγκαταστάσεις κατά μήκος του φράγματος της Γάζας.

Δύο ημέρες αργότερα, οργανώθηκε η τέταρτη στρατιωτική άσκηση Strong Pillar και μέχρι τις 7 Οκτωβρίου είχαν γίνει πρόβες όλων των τακτικών που θα χρησιμοποιούνταν στην πρωτοφανή επίθεση. Οι μαχητές βιντεοσκοπήθηκαν να επιβαίνουν στον ίδιο τύπο λευκών φορτηγών Toyota pickup που εθεάθησαν να περιφέρονται στο νότιο Ισραήλ τον επόμενο μήνα.

Το προπαγανδιστικό βίντεο δείχνει ένοπλους να εισβάλλουν σε εικονικά κτίρια και να πυροβολούν εναντίον εικονικών στόχων στο εσωτερικό τους, καθώς και να εκπαιδεύονται στην έφοδο σε μια παραλία χρησιμοποιώντας μια βάρκα και υποβρύχιους δύτες. Το Ισραήλ δήλωσε ότι απέκρουσε απόπειρα απόβασης σκάφους της Χαμάς στις ακτές του στις 7 Οκτωβρίου.

Παλαιστίνιοι τρομοκράτες εκπαιδεύονται

Κατά την τέταρτη και τελευταία άσκηση Strong Pillar οι μαχητές εκπαιδεύτηκαν σε επιδρομές σε κτίρια. Ωστόσο, η Χαμάς δεν δημοσιοποίησε την εκπαίδευσή της με μοτοσικλέτες και αλεξίπτωτα πλαγιάς ως μέρος της προπαγάνδας Strong Pillar.

Ένα εκπαιδευτικό βίντεο που ανέβασε η Χαμάς τρεις ημέρες μετά τις 7 Οκτωβρίου δείχνει φράχτες και εμπόδια να γκρεμίζονται για να περάσουν οι μοτοσικλέτες, μια τακτική που χρησιμοποιούσαν για να φτάσουν σε κοινότητες στο νότιο Ισραήλ. Δεν έχουμε εντοπιστεί προηγούμενα βίντεο, σημειώνει.

Πλάνα από τρομοκράτες που χρησιμοποιούν εξοπλισμό αλεξίπτωτου πλαγιάς δεν δημοσιεύτηκαν επίσης παρά μόνο όταν η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ήταν σε εξέλιξη. Σε ένα εκπαιδευτικό βίντεο που κοινοποιήθηκε την ημέρα της επίθεσης, οι ένοπλοι φαίνονται να προσγειώνονται σε ένα εικονικό κιμπούτς σε ένα διάδρομο προσγείωσης που έχουμε εντοπίσει σε μια τοποθεσία βόρεια της Ράφα στη νότια Γάζα.

Το BBC Verify διαπίστωσε ότι καταγράφηκε κάποια στιγμή πριν από τις 25 Αυγούστου 2022, και ήταν αποθηκευμένο σε ένα αρχείο υπολογιστή με τίτλο Eagle Squadron, το όνομα που χρησιμοποιεί η Χαμάς για το εναέριο τμήμα της – γεγονός που υποδηλώνει ότι το σχέδιο με τα αλεξίπτωτα πλαγιάς ήταν στα σκαριά για πάνω από ένα χρόνο.

Το στοιχείο του αιφνιδιασμού

Πριν από τις 7 Οκτωβρίου, η Χαμάς θεωρούνταν ότι διέθετε περίπου 30.000 μέλη στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με αναφορές που επικαλούνται διοικητές των IDF. Θεωρούνταν επίσης ότι η Χαμάς μπορούσε να αντλήσει αρκετές χιλιάδες μέλη από μικρότερες ομάδες.

Η Χαμάς είναι μακράν η ισχυρότερη από τις παλαιστινιακές ένοπλες τρομοκρατικές ομάδες, ακόμη και χωρίς την υποστήριξη άλλων φατριών – γεγονός που υποδηλώνει ότι το ενδιαφέρον της για την ενεργοποίηση των φατριών καθοδηγείται από την προσπάθεια να εξασφαλίσει ευρεία υποστήριξη εντός της Γάζας τουλάχιστον όσο και από την ενίσχυση των δικών της αριθμών.

Οι IDF είχαν εκτιμήσει προηγουμένως ότι 1.500 μέλη της συμμετείχαν στις επιδρομές της 7ης Οκτωβρίου. Οι Times of Israel ανέφεραν νωρίτερα αυτό το μήνα ότι οι IDF πιστεύουν τώρα ότι ο αριθμός ήταν πιο κοντά στους 3.000.

Όποιος και αν είναι ο πραγματικός αριθμός, σημαίνει ότι συμμετείχε μόνο ένα σχετικά μικρό μέρος του συνολικού αριθμού των ένοπλων επιχειρήσεων στη Γάζα. Δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθούν ακριβείς αριθμοί για το πόσοι τρομοκράτες από μικρότερες ομάδες έλαβαν μέρος στην επίθεση ή στις ασκήσεις Strong Pillar.

Ενώ η Χαμάς οικοδομούσε υποστήριξη από διάφορες φατρίες κατά την προετοιμασία της επίθεσης, ο Χισάμ Τζάμπερ, πρώην ταξίαρχος του λιβανέζικου στρατού, ο οποίος είναι τώρα αναλυτής ασφαλείας στο Κέντρο Μελετών και Έρευνας για τη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι πιστεύει ότι μόνο η Χαμάς γνώριζε το τελικό σχέδιο και ότι είναι «πιθανό [να] ζήτησαν από άλλες φατρίες να συμμετάσχουν την ημέρα της επίθεσης».

Ο Andreas Krieg, ανώτερος λέκτορας στις μελέτες ασφαλείας στο Kings College του Λονδίνου, δήλωσε στο BBC: “Ενώ υπήρχε κεντρικός σχεδιασμός, η εκτέλεση ήταν αποκεντρωμένη, με κάθε ομάδα να θέτει σε λειτουργία το σχέδιο όπως έκρινε σκόπιμο”.

Είπε ότι είχε μιλήσει με ανθρώπους μέσα στη Χαμάς, οι οποίοι εξεπλάγησαν από την αδυναμία της άμυνας του Ισραήλ, και εκτίμησε ότι οι μαχητές πιθανότατα παρέκαμψαν την τεχνολογία επιτήρησης του Ισραήλ επικοινωνώντας εκτός σύνδεσης.

Ο Χιού Λόβατ,  αναλυτής για τη Μέση Ανατολή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε ότι το Ισραήλ γνώριζε τις κοινές ασκήσεις εκπαίδευσης, αλλά «κατέληξε σε λάθος συμπέρασμα», εκτιμώντας ότι αποτελούσαν την «συνήθη» δραστηριότητα των παραστρατιωτικών ομάδων στα παλαιστινιακά εδάφη, αντί να είναι «ενδεικτικές μιας επικείμενης επίθεσης μεγάλης κλίμακας».

Πηγή: BBC NEWS, liberal.gr