Του Γιώργου Μενεσιάν

Όσο το Ιράν εξαπολύει έναν υβριδικό πόλεμο εναντίον του Ισραήλ μέσω της Χαμάς, της Ισλαμικής Τζιχάντ και της Χεζμπολάχ, ο στενότερος σύμμαχος των Ισραηλινών στον Καύκασο, το Αζερμπαϊτζάν, προχωρά σε άμεση εξομάλυνση των σχέσεών του με το Ιράν.

Την ημέρα της επίθεσης, Μπακού και Τεχεράνη συμφώνησαν στο άνοιγμα ενός διαδρόμου (με την παράλληλη κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής), ο οποίος θα συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με τον θύλακα του Ναχιτσεβάν μέσω του Ιράν.

Ταυτόχρονα, έγιναν διαβουλεύσεις μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών για την βελτίωση των διμερών σχέσεων στο περιθώριο της 27η Συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας (ECO).

Νωρίτερα, το Ιράν συνεχάρη το Αζερμπαϊτζάν για τον πλήρη έλεγχο του Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά την επίθεση της 19ης Σεπτεμβρίου.
Επιπλέον, το Αζερμπαϊτζάν δέχτηκε να επαναλειτουργήσει την πρεσβεία του στην Τεχεράνη, δέκα μήνες μετά την εκκένωσή της εξαιτίας μιας «τρομοκρατικής» επίθεσης για την οποία το Αζερμπαϊτζάν κατηγόρησε το Ιράν.

Αυτά ενώ το Ισραήλ δέχεται επίθεση από τα proxies του Ιράν. Ακόμα και σε αυτό το ζήτημα, το Αζερμπαϊτζάν επέλεξε να υιοθετήσει μια ουδέτερη στάση, ακολουθώντας το παράδειγμα της Τουρκίας.

Η κατάσταση αυτή μου θυμίζει την περίοδο προ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Μία μέρα μετά την αναγνώριση της ανεξαρτησίας των παράνομων «Λαϊκών Δημοκρατιών» των Ντόνετσκ και Λουχάνσκ από τον Πούτιν, υπεγράφη στην Μόσχα μια συμφωνία για τις «συμμαχικές σχέσεις» μεταξύ Ρωσίας και Αζερμπαϊτζάν, πάρα τις άριστες σχέσεις Αζερμπαϊτζάν – Ουκρανίας.

Βεβαίως, η απουσία αλληλεγγύης στο Ισραήλ εκ μέρους του Αζερμπαϊτζάν δεν σημαίνει ότι θα σταματήσει να υφίσταται η «συμμαχία» του Αλίγιεφ με τους Ισραηλινούς, και αυτό διότι αυτή εξυπηρετεί τα συμφέροντα των δύο κρατών.

Παρομοίως, η επαναπροσέγγιση Τεχεράνης – Μπακού δεν θα εμποδίσει το Αζερμπαϊτζάν να επιτρέπει την διενέργεια ισραηλινών επιθέσεων δολιοφθοράς εναντίον του Ιράν μέσω των εδαφών του.

Ωστόσο, η νίκη του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μειώνει την ανάγκη για νέους ισραηλινούς εξοπλισμούς, αν και μακροπρόθεσμα η ιρανική απειλή είναι υπαρκτή και το καθεστώς Αλίγιεφ χρειάζεται εξοπλισμούς για να εκβιάζει την Αρμενία.

Σε κάθε περίπτωση, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν υποστηρίζει το Ισραήλ στον πόλεμο με τους τρομοκράτες της Χαμάς και ανταυτού μπαίνει στην διαδικασία βελτίωσης των σχέσεων του με τον βασικό υποστηρικτή της Χαμάς, το Ιράν.

Έχουμε πει πολλές φορές ότι στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχουν φιλίες παρά μόνο συμφέροντα. Στην παρούσα φάση, η αποκλιμάκωση της έντασης με το Ιράν εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Αζερμπαϊτζάν, κυρίως λόγω του νέου διαδρόμου που θα «ενώνει» τον θύλακα του Ναχιτσεβάν με το υπόλοιπο Αζερμπαϊτζάν. Από εκεί και πέρα, το Αζερμπαϊτζάν δεν θα σταματήσει την συνεργασία του με το Ισραήλ.