Ποιές ήταν οι αντιδράσεις από Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία και Γεωργία στο τρομοκρατικό χτύπημα. Οχτώ παρατηρήσεις…

Του Γιώργου Μενεσιάν

Αζερμπαϊτζάν: το Μπακού ακολουθεί το παράδειγμα της Τουρκίας και επιλέγει την πολιτική ίσων αποστάσεων. Είναι γνωστή η στρατηγική συνεργασία Αζερμπαϊτζάν – Ισραήλ. Η συνεργασία αυτή είναι εμπορική, ενεργειακή και αμυντική. Το Ισραήλ βοήθησε εμμέσως το Αζερμπαϊτζάν να κερδίσει στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και το Αζερμπαϊτζάν βοηθάει το Ισραήλ στον υβριδικό του πόλεμο εναντίον του Ιράν. Όμως η στάση του Αζερμπαϊτζάν στο Παλαιστινιακό είναι τελείως διαφορετική: το Αζερμπαϊτζάν ψηφίζει διαχρονικά εναντίον του Ισραήλ στις ψηφοφορίες της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που αφορούν το παλαιστινιακό. Επίσης, όταν το Αζερμπαϊτζάν αποφάσισε να ανοίξει πρεσβεία στο Ισραήλ, αμέσως ανακοίνωσε και τη νέα διπλωματική του αποστολή στην Ραμάλα. Τέλος, το Αζερμπαϊτζάν κάνει συχνά δωρεές στους Παλαιστίνιους. Το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί διαχρονικά να εξασφαλίσει την υποστήριξη των μουσουλμανικών κρατών στο ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για την αζερική στάση στο παλαιστινιακό το οποίο κατέχει σημαντική θέση στην ατζέντα αρκετών μουσουλμάνων χωρών.

Αρμενία: Η Αρμενία θα είχε κάθε λόγο να υποστηρίξει τους Παλαιστίνιους. Το Ισραήλ διατηρεί στενές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν και τα ισραηλινά όπλα έχουν σκοτώσει χιλιάδες Αρμενίους από το 2020 και μετά. Επίσης, οι Αρμένιοι της Μέσης Ανατολής διατηρούν παραδοσιακά καλές σχέσεις με τους Παλαιστίνιους (ποτέ όμως με την Χαμάς) και το Ισραήλ δυσκολεύει πολύ την ζωή των Αρμενίων στην Ιερουσαλήμ. Από την άλλη, η Χαμάς και η Παλαιστίνη γενικότερα υποστηρίζουν το Αζερμπαϊτζάν. Το 2020, η Χαμάς ήταν από τους πρώτους που έδωσαν συγχαρητήρια στο Αζερμπαϊτζάν για την νίκη του στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Επίσης, σε αντίθεση με το Αζερμπαϊτζάν, η Αρμενία δεν έχει αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος. Στο Μεσανατολικό, η Αρμενία διατηρεί παραδοσιακά μια ουδέτερη στάση.

Γεωργία: Το μόνο κράτος στον Καύκασο που κατηγόρησε ανοιχτά την επίθεση και εξέφρασε την αλληλεγγύη του στο Ισραήλ.Τιφλίδα και Τελ Αβίβ διατηρούν φιλικές σχέσεις και έχουν συνεργαστεί σε πολλούς τομείς. Στον αμυντικό/στρατιωτικό τομέα, το Ισραήλ έχει προμηθεύσει την Γεωργία με εξοπλισμούς και εκπαιδεύει στρατιωτικά τις ένοπλες δυνάμεις της Γεωργίας. Στον οικονομικό τομέα οι σχέσεις των δύο κρατών αναβαθμίζονται συνεχώς και το 2024 θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες για την επίτευξη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου.

Οχτώ παρατηρήσεις για τον νέο πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς

1. Οι Ισραηλινοί αιφνιδιάστηκαν. Ακόμα και τις πιο καλά οργανωμένες υπηρεσίες και τα πιο οργανωμένα κράτη δεν πρέπει να τα υπερεκτιμούμε.
2. Τα μέλη της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ που επιτέθηκαν αιφνιδίως στο Ισραήλ δεν είναι αντάρτες ή μαχητές αλλά τρομοκράτες και μάλιστα με ισλαμοφασιστική ιδεολογία. Δεν εκπροσωπούν τον αγώνα των Παλαιστινίων για δικαιώματα και αυτοδιάθεση. Όμως και οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι είναι συνένοχοι διότι τόσα χρόνια ανέχονται τέτοιου τύπου οργανώσεις. Το ίδιο και η Παλαιστινιακή Αρχή η οποία τάσσεται, θεωρητικώς, κατά της Χαμάς. Τα εγκλήματα του Ισραήλ δεν δικαιολογούν ούτε την εκτόξευση ρουκετών σε κατοικημένες περιοχές και νοσοκομεία, ούτε τις δολοφονίες αμάχων.
3. Η σύγκρουση αυτή δεν μοιάζει με καμία από τις προηγούμενες. Εδάφη τα οποία ελέγχει το Ισραήλ από το 1967 τέθηκαν για πρώτη φορά υπό τον έλεγχο εχθρικών δυνάμεων.
4. Αναμένονται πολύ σκληρά αντίποινα τα οποία θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αιματοχυσία. Αναπόφευκτα θα την πληρώσουν και αθώοι Παλαιστίνιοι. Πάντως, οι εν ψυχρώ δολοφονίες αμάχων δεν θα ξεχαστούν ούτε θα συγχωρεθούν από τους Ισραηλινούς αλλά και από εμάς τους παρατηρητές.
5. Η κρίση αυτή θα οδηγήσει σε κλιμάκωση, όχι μόνο μεταξύ Ισραήλ – Παλαιστινίων αλλά και Ισραήλ – Ιράν. Είναι γνωστό ότι το Ιράν υποστηρίζει τις τρομοκρατικές οργανώσεις οι οποίες επικρατούν στην Λωρίδα της Γάζας.
6. Δεν καταλαβαίνω γιατί ορισμένοι συνδέουν την επίθεση αυτή με την Ρωσία. Ο Πούτιν διατηρεί στενές επαφές με το Ισραήλ και ιδίως με τον Νετανιάχου.
7. Υπάρχει ο κίνδυνος μιας γενικευμένης περιφερειακής σύρραξης. Αν η κρίση δεν τερματιστεί σύντομα, ενδέχεται να υπάρξει εμπλοκή της Χεζμπολάχ και άλλων φιλοϊρανικών οργανώσεων. Αυτή η εξέλιξη θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας και θα είναι καταστροφική για το Ισραήλ και ολόκληρη την Μέση Ανατολή αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο.
8. Όπως είπαμε, δεν πρόκειται για μια νέα Ιντιφάντα αλλά για μια τρομοκρατική επίθεση. Επομένως, όποιος τάσσεται στο πλευρό της Χαμάς είναι σαν να τάσσεται στο πλευρό του Ισλαμικού Κράτους και της Μπόκο Χαράμ. Όσοι δε κρατούν ίσες αποστάσεις (όπως έκανε και ο Ερντογάν παρεμπιπτόντως) είναι σαν να υποστηρίζουν την Χαμάς.