Του Κώστα Ράπτη

Η Ελβετία δεν συμμετέχει στην Ε.Ε., ώστε η ψήφος της να καθορίζει τις αποφάσεις των κοινοτικών οργάνων. Η δε ιδιαιτερότητα του πολιτικού της συστήματος (σταθερά οικουμενική κυβέρνηση, διενέργεια δημοψηφισμάτων τέσσερις φορές τον χρόνο) την καθιστά μιαν “ανορθογραφία” σε σχέση με τα πανευρωπαϊκώς κρατούντα. Και όμως, οι χθεσινές ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές της Ελβετίας αποτέλεσαν την αποτύπωση μιας τάσης, η οποία δεν αφορά μόνο τη χώρα των Άλπεων και δεν περιορίζεται σε αυτήν. Τάση, η οποία εν ολίγοις συνίσταται στην δεξιά στροφή και την απομάκρυνση από τις πολιτικές που κατεξοχήν προωθούν οι Πράσινοι.

Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα το (ακρο)δεξιό λαϊκιστικό Κόμμα του Ελβετικού Λαού (SVP) υπήρξε ο μέγας νικητής, με 26,6% της ψήφου – ποσοστό υψηλότερο κατά τρεις μονάδες αυτού που απέσπασε το κόμμα στις εκλογές του 2019, αν και χαμηλότερο από τις επιδόσεις-ρεκόρ του 2015.

Υπενθυμίζεται ότι το SVP, που πλειοδοτεί  στην καλλιέργεια φόβου για την μετανάστευση, ιδίως Μουσουλμάνων, ενώ από τη δεκαετία του ΄90 έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να κρατηθεί η Ελβετία εκτός Ε.Ε. και παράλληλα υπεραμύνεται σθεναρά της ελβετικής ουδετερότητας, η οποία σχετικοποιήθηκε προσφάτως λόγως της συμμετοχής της χώρας στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Το SVP, το οποίο έχει ως πρώην ξηγέτη και παντοτινό “προστάτη” του τον δισεκατομμυριούχο Κρίστof Μπλόχερ, αποτελεί ένα είδος μοντέλου και για την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Στη δεύτερη θέση κατατάχθηκαν οι Σοσιαλδημοκράτες με 17,95%, ενισχυμένο κατά 1,08%, ενώ ανατροπή σημειώθηκε στην τρίτη θέση την οποία κατέλαβε με 14,57% το κόμμα του Κέντρου (προερχόμενο από τη συνένωση δύο χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων), εκτοπίζοντας για πολύ μικρή διαφορά ψήφων το Φιλελεύθερο Ριζοσπαστικό Κόμμα (14,38%), ουσιαστικά το κόμμα που “ίδρυσε” τη σύγχρονη Ελβετία, αλλά έχει εισέλθει σε μια πορεία μακροπρόθεσμης αποδυνάμωσης.

Στους χαμένους συμπεριλαμβάνονται ολοφάνερα το Πράσινο Κόμμα και το Φιλελεύθερο Πράσινο Κόμμα, που προσγειώθηκαν αντιστοίχως από το 13,2% στο 9,38% και από το 7,8% στο 7,24%. Με άλλα λόγια, το “πράσινο κύμα” που είχε σημειωθεί στις εκλογές του 2019 αντιστράφηκε.

Παρότι, κατά τη φετινή χρονιά καταγράφηκαν θερμοκρασίες-ρεκόρ και η ίδια η Ελβετία βιώνει την εξαφάνιση των αλπικών παγετώνων της, άλλα ζητήματα αναδείχθηκαν πολύ ψηλότερα στην ατζέντα των ψηφορόρων, όπως το μεταναστευτικό, στο οποίο επένδυσε για άλλη μία φορά το SVP, στο φόντο των εικόνων από τη Λαμπεντούζα, ή η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για περίθαλψη, στην οποία κατεξοχήν στάθηκαν οι Σοσιαλδημοκράτες.

Το θέμα του ασφαλιστικού φαίνεται πως κόστισε στο παραδοσιακά συνδεόμενο με το ελβετικό χρηματοπιστωτικό σύστημα Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, όμως από την άλλη δεν έδωσε “φτερά” στους Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι χρεώνονται την πολιτεία της προερχόμενης από τις τάξεις του (και υπεύθυνης για την πολιτική ασύλου) υπουργού Δικαιοσύνης.

Η προσέλευση στην κάλπη κινήθηκε και πάλι σε χαμηλά επίπεδα (46,6% έναντι 45,1% το 2019), καθώς, παρά τις αλλεπάλληλες διεθνείς κρίσεις που τους περιβάλλουν, οι ψηφοφόροι δεν κινητοποιούνται ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον όπου η δική τους παρέμβαση εκδηλώνεται ευκολότερα μέσω των δημοψηφισμάτων, ενώ  η κεντρική πολιτική σκηνή κυριαρχείται από τους χαμηλούς τόνους, τις μικρές μετατοπίσεις στον συσχετισμό και τις διακομματικές συναινέσεις.

Στην 200μελή ομοσπονδιακή κάτω βουλή το SVP κατέκτησε 62 έδρες (+9), οι Σοσιαλδημοκράτες 41 (+2), το Κέντρο 29 (+1), οι Ριζοσπάστες Φιλελεύθεροι 28 (-1), οι Πράσινοι 23 (-5 έδρες), οι Φιλελεύθεροι Πράσινοι 10 (-6) και το υπόλοιπο κατανέμεται σε πολύ μικρότερα κόμματα.

Στην Άνω Βουλή, όπου τα καντόνια έχουν ίση εκπροσώπηση, ο συσχετισμός δεν έχει ξεκαθαρίσει, καθώς σε κάποια από αυτά θα υπάρξει δεύτερος γύρος τον Νοέμβριο.

Όσον αφορά την επταμελή ομοπονδιακή κυβέρνηση, στην συγκρότηση της οποίας ισχύει απαρεγκλίτως ο κανόνας “2+2+2+1”, με τη συμμετοχή των τεσσάρων πρώτην κομμάτων, αποτελεί ερώτημα το αν η απώλεια της τρίτης θέσης θα κοστίσει στους Ριζοσπάστες Φιλελεύθερους την δευτερη υπουργική τους θέση.

Σε κάθε περίπτωση, οι ελβετικές εκλογές σημαδεύονται όχι μόνο από τα θέματα που κυριάρχησαν στην προεκλογική συζήτηση, όσο και από τις μεγάλες σιωπές κομμάτων και ψηφοφόρων. Ανάμεσά τους, η κρίσης της τράπεζας Credit Suisse, η οποία έλαμψε δια της απουσίας της…

capital.gr