Η απάντηση της Ευρώπης στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς ήταν χαοτική. Αμέσως μετά τις σφαγές Ισραηλινών αμάχων που πραγματοποίησε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ο Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ, Ολιβέρ Βάρχελι,  ανακοίνωσε μονομερώς ότι η ΕΕ θα περικόψει τη βοήθειά της προς την Παλαιστινιακή Αρχή, πυροδοτώντας διαμάχη με άλλους Επιτρόπους και δημόσιες επιπλήξεις από τα κράτη-μέλη. Η προσοχή εστιάστηκε επίσης στην άνευ όρων υποστήριξη της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς το Ισραήλ κατά την επίσκεψή της στη χώρα. Η αρχική της απροθυμία να καλέσει το Ισραήλ να σεβαστεί το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο στον πόλεμό του κατά της Χαμάς, έρχεται σε έντονη αντίθεση με την προσέγγιση άλλων ηγετών της ΕΕ όπως ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ, και εξόργισε πολλούς, τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στις πρωτεύουσες της ΕΕ. 

Στις 15 Οκτωβρίου, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν σε μια κοινή θέση που τονίζει “το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται σύμφωνα με το ανθρωπιστικό και διεθνές δίκαιο” και επιβεβαιώνει “τη σημασία να διασφαλίζεται η προστασία όλων των αμάχων ανά πάσα στιγμή σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο”. Ωστόσο, η διχόνοια συνεχίζει να σχηματίζει φούσκα κάτω από την επιφάνεια, και μένει να δούμε αν η ΕΕ μπορεί να παραμείνει σε μια ενωμένη θέση. 

Μεγάλο μέρος της συζήτησης για τον ρόλο της Ευρώπης στη σύγκρουση έχει επικεντρωθεί στην εσωτερική δυναμική στις Βρυξέλλες και στις εθνικές πρωτεύουσες. Αλλά αυτό έκρυψε το γεγονός ότι μεγαλύτερη εσωτερική συνοχή δεν θα άρει την έλλειψη καλών επιλογών της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της σύγκρουσης. Πρώτον, η ΕΕ δεν έχει κανένα χαρτί για να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση των ομήρων που απήχθησαν από τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ. Οι Ευρωπαίοι δεν είναι ιδιαίτερα σε θέση να είναι μεσολαβητές. Έχουν λιγότερη επιρροή από τους Αμερικανούς στο Ισραήλ, και η Τουρκία, η Αίγυπτος ή το Κατάρ βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση από την ΕΕ για να συνεργαστούν μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, είτε για την απελευθέρωση των ομήρων είτε για μια υποθετική κατάπαυση του πυρός. 

Δεύτερον, λίγα από όσα λέει η ΕΕ θα έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στις επιλογές του Ισραήλ σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής επιχειρήσεων κατά της Χαμάς. Η ισραηλινή απάντηση θα καθοριστεί πρωτίστως από την εγχώρια κοινή γνώμη, στρατιωτικές εκτιμήσεις και από τον βαθμό πολιτικής και στρατιωτικής υποστήριξης που παρέχουν οι ΗΠΑ. Μόνο η Ουάσιγκτον έχει την ευκαιρία να πείσει το Ισραήλ ότι πολλές από τις ενέργειές του είναι αντιπαραγωγικές και ότι η πραγματοποίηση χερσαίας εισβολής στη Γάζα εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους και μπορεί να μην καταφέρει να εξαλείψει τη Χαμάς. 

Τρίτον, δεν είναι σαφές εάν η ΕΕ μπορεί να κάνει οτιδήποτε για να πείσει την Αίγυπτο να ανοίξει τα σύνορά της και να επιτρέψει στους κατοίκους της Γάζας να αναζητήσουν καταφύγιο στο έδαφός της. Η Αίγυπτος ανησυχεί ότι η άτακτη είσοδος εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων θα μπορούσε να δημιουργήσει κίνδυνο για την ασφάλεια, μετατρέποντας τη χερσόνησο του Σινά σε καταφύγιο τρομοκρατών και ως εκ τούτου δημιουργώντας το έδαφος για μελλοντικά ισραηλινά χτυπήματα στο αιγυπτιακό έδαφος. Ταυτόχρονα, υπάρχει επίσης η ανησυχία ότι εάν οι Παλαιστίνιοι εκκενώσουν τη Γάζα, το Ισραήλ δεν θα τους επιτρέψει να επιστρέψουν. 

Ενώ οι Ευρωπαίοι έχουν περιορισμένη επιρροή στην άμεση πορεία της σύγκρουσης, θα εξακολουθήσουν να επηρεάζονται από αυτήν. Πολλά εξαρτώνται από τις επόμενες κινήσεις του Ισραήλ. Μια χερσαία εισβολή στη Γάζα θα εγκυμονούσε τεράστιο κίνδυνο επέκτασης της σύγκρουσης, ωθώντας την υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ να εισέλθει στον πόλεμο από τη βάση της στον Λίβανο και αποσταθεροποιώντας τη χώρα αυτή. Το Ισραήλ θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει να χτυπήσει προληπτικά τη Χεζμπολάχ, επισπεύδοντας το ίδιο αποτέλεσμα. Η σύγκρουση μπορεί να αναφλέξει περαιτέρω τη Δυτική Όχθη, αποδυναμώνοντας την Παλαιστινιακή Αρχή, πυροδοτώντας πρόσθετες ισραηλινές επιχειρήσεις και αποσταθεροποιώντας την Ιορδανία, ιδιαίτερα εάν οι μάχες ωθήσουν τους αμάχους να καταφύγουν εκεί. 

Ακόμα κι αν το Ισραήλ δεν εξαπολύσει χερσαία επίθεση μεγάλης κλίμακας, η κατάσταση στη Γάζα δεν θα είναι πολύ καλύτερη, μετά τον σφοδρό βομβαρδισμό των τελευταίων ημερών. Η Αίγυπτος θα δυσκολευόταν να αντιμετωπίσει μια εισροή προσφύγων, αλλά η δημόσια πίεση μπορεί τελικά να την αναγκάσει να ανοίξει τα σύνορά της εάν οι συνθήκες στη Γάζα επιδεινωθούν πολύ περισσότερο. Η Χεζμπολάχ μπορεί να αισθάνεται ότι πρέπει να εισέλθει στη σύγκρουση ούτως ή άλλως, καθώς ο αριθμός των θυμάτων αμάχων στη Γάζα αυξάνεται. Στο Ιράκ θα υπήρχε αυξημένος κίνδυνος εξτρεμιστικών ομάδων να πραγματοποιήσουν επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων του ΝΑΤΟ που υπηρετούν στην εκπαιδευτική αποστολή στη χώρα. Και όσο περισσότερο συνεχίζονται οι μάχες, τόσο μεγαλύτερη είναι η δημόσια πίεση στους μουσουλμάνους ηγέτες που έχουν σφυρηλατήσει σημαντικούς δεσμούς με το Ισραήλ, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή το Μαρόκο, για να τους επαναξιολογήσουν. 

Η απάντηση του Ιράν στη σύγκρουση θα είναι μια σημαντική μεταβλητή για τον καθορισμό των περιφερειακών συνεπειών της. Όπως και η Χεζμπολάχ, το Ιράν έχει απειλήσει με αντίποινα κατά του Ισραήλ εάν εξαπολύσει χερσαία εισβολή στη Γάζα. Ως εκ τούτου, μια ισραηλινή επίθεση όχι μόνο θα διακινδύνευε να τραβήξει τη Χεζμπολάχ στον πόλεμο, αλλά θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει μια κλιμάκωση στον Κόλπο. Ακόμα κι αν αυτό δεν συνέβαινε, ο ρόλος του Ιράν στη χρηματοδότηση της Χαμάς σημαίνει ότι ο πόλεμος θα επιβαρύνει σοβαρά την ένταση μεταξύ ΗΠΑ-Ιράν που είχε εμφανιστεί τους τελευταίους μήνες. Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν στο Ιράν την πρόσβαση σε 6 δισεκατομμύρια δολάρια που είχε ξεπαγώσει στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για την απελευθέρωση κρατουμένων. Ο Μπάιντεν θα βρίσκεται υπό έντονη εσωτερική πίεση για να αυξήσει την επιβολή των κυρώσεων των ΗΠΑ στο ιρανικό πετρέλαιο και να μειώσει τις εξαγωγές πετρελαίου της Τεχεράνης. Το Ιράν μπορεί κάλλιστα να αποφασίσει να εντείνει τις προσπάθειές του για την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου, υπολογίζοντας ότι δεν έχει πολλά να χάσει και ότι οι ΗΠΑ έχουν την προσοχή τους στραμένη αλλού. 

Ο αντίκτυπος του πολέμου στις ευρωπαϊκές χώρες δεν πρέπει να υποτιμάται. Καθώς η σύγκρουση συνεχίζεται και ο αριθμός των νεκρών αμάχων στη λωρίδα της Γάζας αυξάνεται, οι διχασμοί μεταξύ των χωρών και εντός αυτών θα βαθαίνουν. Ορισμένοι ηγέτες,  όπως ο Ισπανός Πέδρο Σάντσεθ ή ο Κηρ Στάρμερ των Εργατικών, θα πρέπει να εργαστούν σκληρά για να αντιμετωπίσουν τις εσωτερικές διαιρέσεις στα κόμματά τους ή τους συνασπισμούς τους και η δημοτικότητά τους μπορεί να υποφέρει. Γενικότερα, η αντίληψη ότι οι ευρωπαϊκές χώρες ευνοούν το Ισραήλ είναι πιθανό να τροφοδοτήσει τον εξτρεμισμό, πυροδοτώντας ενδεχομένως ένα νέο κύμα τρομοκρατίας στην Ευρώπη. Ορισμένα κράτη της ΕΕ, όπως η Ιταλία, επιβάλλουν ήδη εκ νέου ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, και άλλα είναι πιθανό να το πράξουν, οδηγώντας σε διάβρωση της ελεύθερης μετακίνησης από τα σύνορα ζώνης Σένγκεν. Το νατιβιστικό αντιμεταναστευτικό συναίσθημα και η ισλαμοφοβία σε πολλές χώρες είναι πιθανό να αυξηθούν, ενισχύοντας τη δημοτικότητα κομμάτων όπως το Alternative für Deutschland της Γερμανίας ή το Rassemblement National της Γαλλίας. Αυτές οι ίδιες πολιτικές δυνάμεις θα ενισχύονταν εάν οι μάχες πυροδοτούσαν εισροή προσφύγων από τη Γάζα ή από άλλες χώρες της περιοχής.

Η σύγκρουση στη Γάζα θα έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια πολιτική. Το κύριο ερώτημα είναι αν ο πόλεμος θα αποσπάσει την προσοχή της Αμερικής από την υποστήριξη της Ουκρανίας. Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν κατηγορηματικά ότι αυτό θα συμβεί, υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ μπορούν να χειριστούν και τις δύο συγκρούσεις ταυτόχρονα. Η Ουκρανία και το Ισραήλ χρειάζονται σε μεγάλο βαθμό διαφορετικά είδη στρατιωτικής υποστήριξης από την Ουάσιγκτον. Ο Μπάιντεν προσπαθεί να συνδέσει την υποστήριξη για την Ουκρανία και το Ισραήλ σε ένα πακέτο που αναμένεται να είναι αξίας περίπου 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά μένει να δούμε αν αυτό θα πείσει αρκετούς Ρεπουμπλικάνους να το εγκρίνουν. Ακόμα κι αν εγκριθεί το πακέτο, ωστόσο, ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή είναι πιθανό να αποσπάσει την ουσιαστική πολιτική και διπλωματική προσοχή των ΗΠΑ από την Ουκρανία. Πράγματι, η Ουάσιγκτον θα χρειαστεί να δώσει προσοχή και να δαπανήσει πόρους όχι μόνο για την αντιμετώπιση των μαχών στη Γάζα, αλλά και για την αντιμετώπιση των μυριάδων ευρύτερων προβλημάτων που θα μπορούσε να δημιουργήσει ή να επιδεινώσει ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Και οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να διατηρήσουν την ικανότητα να αποτρέψουν μια κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν.

Ταυτόχρονα, η αντίληψη ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, και η Δύση ευρύτερα, δεν είναι πρόθυμες να κάνουν πολλά για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από το Ισραήλ καθώς προσπαθεί να υποβαθμίσει και ενδεχομένως να εξουδετερώσει τη Χαμάς έχει ήδη τροφοδοτήσει το κοινό αφήγημα ότι οι Ευρωπαίοι είναι υποκριτές και τηρούν δύο μέτρα και δύο σταθμά στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τις διάφορες διεθνείς συγκρούσεις. Οι δυτικοί διπλωμάτες θα παλέψουν να αντισταθούν σε τέτοιες κατηγορίες, καθώς η στάση της Δύσης στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση ήταν πάντα αλεξικέραυνος για τα αντιδυτικά αισθήματα. Η Ρωσία, η οποία δεν έχει καταδικάσει τη Χαμάς και έχει ζητήσει μια ειρηνευτική διαδικασία, πιθανότατα θα ωφεληθεί, καθώς η συγκέντρωση υποστήριξης προς την Ουκρανία στα διεθνή φόρουμ και ιδιαίτερα μεταξύ των αραβικών κρατών είναι πιθανό να γίνει πιο δύσκολη. 

Ενώ οι Ευρωπαίοι μπορούν να κάνουν ελάχιστα για να επηρεάσουν την πορεία της σύγκρουσης, μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή της υλοποίησης ορισμένων από τις χειρότερες συνέπειές της. Η συνεργασία με εταίρους στην περιοχή και τις ΗΠΑ για να προσπαθήσει να συγκρατήσει το Ισραήλ και να το πείσει να ξαναρχίσει την παροχή νερού και ρεύματος στη Γάζα και η παροχή ανθρωπιστικής υποστήριξης μέσω της Αιγύπτου, θα βοηθήσει στην αποτροπή μεγάλης κλίμακας απωλειών ζωών. Η αυξημένη πολιτική και οικονομική υποστήριξη προς τους γείτονες του Ισραήλ θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τη διάχυση της σύγκρουσης. Οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο , συμβάλλουν στην αποτροπή της Χεζμπολάχ από την επέμβαση στη σύγκρουση. Ενώ οι δηλώσεις και η ρητορική των Ευρωπαίων ηγετών μπορεί να μην έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη σύγκρουση, θα διαμορφώσουν τις συνέπειες του πολέμου στην Ευρώπη. Και, ενώ η Ευρώπη μπορεί να κάνει πιθανώς λίγα για να πείσει τις σκεπτικιστές χώρες ότι δεν ενεργεί υποκριτικά στη σύγκρουση, μπορεί να κάνει περισσότερα για να αντιμετωπίσει τα συγκεκριμένα παράπονα που έχουν πολλές από αυτές, για παράδειγμα σχετικά με την αναπτυξιακή υποστήριξη.

Μια μέρα, η τρέχουσα μάχη θα τελειώσει. Ωστόσο, το υποκείμενο ερώτημα για το πώς θα λυθεί η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση δεν θα έχει εξαφανιστεί. Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να επανεξετάσουν την προσέγγισή τους στη σύγκρουση, απορρίπτοντας την υπόθεση ότι μπορούν ουσιαστικά να την αγνοήσουν. 

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ